Covid-19 Pandemisi Sonrası Türkiye'de Enflasyonun Nedenleri ve Enflasyonla Mücadele Stratejileri

Türkiye'de enflasyon, geçmişten günümüze çeşitli dönemlerde önemli bir makro ekonomik sorun olmuştur. 2000’li yıllardan sonra enflasyonla mücadelede kaydedilen istikrar son yıllarda yeniden bozulma eğilimine girmiş ve yüksek enflasyonla karşı karşıya kalınmıştır. Bu çalışmanın amacı Türkiye’de fiyat istikrarsızlığının nedenlerini Covid-19 pandemisi öncesi ve sonrası dönemdeki gelişmeler ışığında karşılaştırmalı olarak ortaya koymak, fiyat istikrarını sağlamaya yönelik alınan önlemleri ve bu önlemlerin başarısını değerlendirmektir. Ayrıca Türkiye’de enflasyon sorununun nedenleri geçmiş ve günümüz açısından, pandemi sonrasında ortaya çıkan enflasyonist eğilimlerin sebepleri ve mücadele yolları ise ulusal ve uluslararası düzeyde karşılaştırılmıştır. Çalışmanın sonuçlarına göre; Covid-19 pandemisi sonrasında gerek Türkiye’deki gerekse küresel ekonomideki genişletici para ve maliye politikalarının enflasyona sebep olduğu görülmektedir. Bu bakımdan Türkiye ekonomisinde günümüzde yaşanmakta olan enflasyon sorunu, sebepleri açısından geçmiş dönemlerdeki talep fazlası, verimsizlik veya kamu açıklarının finansmanına dayalı olarak ortaya çıkan enflasyon sorunlarından farklılaşmaktadır. Ancak Türkiye’de pandemi öncesi genişletici politikalar enflasyonist eğilimleri yükselme eğilimine sokmuştur. Enflasyonla mücadele konusunda ise diğer ülkelerin mücadele stratejilerinin ve ekonomi teorisinin ortaya koyduğu ortodoks makro ekonomi politikalarının tersine bir para politikasının benimsenmiş olması enflasyonun artarak devam etmesine yol açmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Türkiye, Enflasyon, Faiz Oranı, Para Politikası, Covid-19

The Causes of the Inflation in Türkiye After the Covid-19 Pandemic and Strategies to Fight Inflation

Inflation has been a significant macroeconomic issue at various times from past to present in Turkey. Although stability in inflation was achieved in the 2000s, recent years have seen a tendency towards destabilization and high inflation. This study aims to compare the causes of price instability in Türkiye before and after the Covid-19 pandemic, evaluate the measures taken to ensure price stability, and assess the success of these measures. The study also aims to compare the reasons for the inflation problem in Türkiye between past and present, and compare the national and international methods for fighting inflationary trends emerging after the pandemic. The results of the study show that expansionary monetary and fiscal policies, both globally and in Türkiye, have led to inflation after the Covid-19 pandemic. Therefore, the current inflation problem in the Turkish economy differs from the inflation problems of the past, which were caused by excess demand, inefficiency, or the financing of budget deficits. However, the policies adopted before the pandemic in Türkiye have increased inflationary tendencies even before the pandemic. The adoption of heterodox monetary policies for fighting inflation, contrary to the orthodox macroeconomic policies and strategies of other countries, has contributed to the continuing increase of inflation.

Keywords:

Türkiye, Inflation, Interest Rate, Monetary Policy, Covid-19,

Tam Metin

___

Aslanoğlu, E. (2011). Küreselleşme ve Düşen Enflasyon Sürecinde Türkiye ve Dünya Ekonomisi. İstanbul: Başlık.
Begg, D., Fischer, S. and Dornbusch, R. (2008). Economics. 9th edition. UK: McGraw-Hill.
Bölükbaş, M. (2020). Türkiye ekonomisinde enflasyon ve faiz oranı covid-19 salgınından etkilendi mi?”. Bankacılar Dergisi 115: 50-68.
Central Bank of the Republic of Türkiye (2013). Enflasyon ve Fiyat İstikrarı. Ankara.
Central Bank of the Republic of Türkiye (2020). Koronavirüsün Olası Ekonomik ve Finansal Etkilerine Karşı Alınan Tedbirlere İlişkin Basın Duyurusu (2020-16).
Eryüzlü, H. (2020). Covid-19 ekonomik etkileri ve tedbirler: Türkiye’de ‘helikopter para’ uygulaması. Ekonomi Maliye İşletme Dergisi 3: 10-19.
Eroğlu, E. (2020). Covid-19’un ekonomik etkilerinin ve pandemiyle mücadele sürecinde alınan ekonomik tedbirlerin değerlendirilmesi. International Journal of Public Finance 5(2): 211-236.
FED (2023). Monetary Policy Report, March 3, https://www.federalreserve.gov/monetarypolicy/files/2023 0303_mprfullreport.pdf
Fisher, I. (1922). The Purchasing Power of Money: Its Determination and Relation to Credit, Interest, and Crises. New and revised edition. New York: McMillan.
Friedman, M. (1956). The quantity theory of money-A restatement. In Studies in the Quantity Theory of Money, ed. M. Friedman, Chicago: University of Chicago Press.
Goodwin, N., Nelson, J. A. & Harris, J. (2009). Macroeconomics in Context. London: M.E. Sharpe.
Gür, B., (2022), The Effects of Economic Policy Choices on Industrialization in Türkiye, Industrial Policy, 2(2), 55-62.
Han, A., Pehlivan, C. and Konat, G. (2022). Covid-19 Pandemi Sürecinin Türkiye Ekonomisine Etkilerinin Ampirik Analizi. Sağlık ve Sosyal Refah Araştırmaları Dergisi 4(1):32-49.
https://www.tccb.gov.tr
https://databank.worldbank.org/databases
https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=%C4%B0%C5%9Fg%C3%BCc%C3%BC-%C4%B0statistikleri-Mart% 202023-49372
https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=D%C3%B6nemsel-Gayrisafi-Yurt-%C4%B0%C3%A7i-Has%C4%B1la -I.-%C3%87eyrek:-Ocak-Mart,-2023-49665&dil=1
https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=D%C4%B1%C5%9F-Ticaret-%C4%B0statistikleri-Nisan%202023-496 32
https://evds2.tcmb.gov.tr/index.php?/evds/dashboard/5473
https://www.federalreserve.gov/monetarypolicy/files/20230303_mprfullreport.pdf
https://tr.investing.com/commodities/brent-oil-historical-data
https://tr.tradingeconomics.com/country-list/interest-rate
https://www.reuters.com/markets/europe/central-banks-raise-rates-again-fed-drives-global-inflation-fight-2022-09-22
https://www.saglik.gov.tr/
https://www.bloomberght.com/emtia/brent-petrol
https://www.tcmb.gov.tr/wps/wcm/connect/TR/TCMB+TR/Main+Menu/Temel+Faaliyetler/Para+Politikasi/PPK/
Johnson, D.W. (1976). Macro economics: Money, Prices, and Income. NY: Wiley.
Kazgan, G. (2005). Türkiye Ekonomisinde Krizler (1929-2001): “Ekonomi Politik” Açısından Bir İrdeleme. İstanbul: Bilgi University.
Keynes, J.M. (1973). General Theory of Employment, Interest Rate and Money. London: MacMillan.
Matheson, T. D. (2019). Interest rates and inflation. In Brazil: Boom, Bust, and the Road to Recovery, ed. A. Spilimbergo and K. Srinivasan, IMF. 255-265. Retrieved from https://www.elibrary.imf.org/downloadpdf/book/9781484339749/ch015.pdf
Mishkin, F. (1996). The channels of monetary policy transmission: Lessons for monetary policy. NBER Working Paper No. 5464. National Bureau of Economic Research. Cambridge, MA. 1-27. Retrieved from https://www.nber.org/system/files/working_papers/w5464/w5464.pdf
Modigliani, F. (1977). The Monetarist controversy of, should we forsake stabilization policies. American Economic Review 67(2): 1-19.
Parasız, İ. (1995). Kriz Ekonomisi. Bursa: Ezgi.
Parasız, İ. (1998). Türkiye’de 1923’ten Günümüze İktisat ve İstikrar Politikaları. Bursa: Ezgi.
Parasız, İ. And Ekren, N. (2014). Bugünkü Makro Ekonomi. Bursa: Ezgi.
Resmi Gazete (2020). Yeni Ekonomi Programı (2021-2023): Orta Vadeli Program. Tarih: 29.09.2020. No: 31259 (Mükerrer) https://www.sbb.gov.tr/wp-content/uploads/2021/08/YeniEkonomiProgrami_ OVP_ 2021-2023.pdf
Ülger Danacı, Ö. (2022). TCMB’nin Covid-19 salgini sürecinde uyguladığı para politikalarının değerlendirilmesi. Maliye ve Finans Yazıları 36(118): 101-130.
Ünüvar, İ. and Aktaş, H. (2022). Dünya’da ve Türkiye’de Covid-19 pandemisinin ekonomik etkileri. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulu Dergisi 25(1): 124-140.
Voyvoda, E., and Yeldan, E. (2020). Salgın, Türkiye ekonomisi ve gerçekçi bir kamu politikasi önerisi”. https://sarkac.org/2020/06/salgin-turkiye-ekonomisi-vegercekci-bir-kamu-politikasi-onerisi/
Yentürk, N. and Kepenek, Y. (2010). Türkiye Ekonomisi. 23th ed., İstanbul: Remzi.

___

APA	Gür, B. (2023). The Causes of the Inflation in Türkiye After the Covid-19 Pandemic and Strategies to Fight Inflation . Sosyal Bilimler Araştırma Dergisi , 12 (6) , 698-709 .