SEKÜLERLEŞME PERSPEKTİFİNDEN BEDENİN TÜKETİM BAĞLAMINDA ARAÇSAL KONUMLANIŞI

Bedeni genetik ve biyolojik özelliklerinden ziyade sosyo-kültürel boyutuyla ele alan “beden sosyolojisi”, toplumsal inşa olması yönüyle mevcut tüketim algısıyla yakından ilişkilidir. Bu anlamda bedenin toplumsal ve bireysel algısıyla tüketim diyalektik süreçte birbirinin oluşturucusu olmaktadır. Mega anlatıların etki alanında sürekli yeniden inşa edilen bedenin toplumsal ve bireysel konumu, bu bağlamda sekülerleşme sürecinin de etkisiyle bir değişkenlik arz etmektedir. Gelinen süreçte kapitalizmle özdeşleşen ve geleneksel anlamını kaybeden tüketimin dini olanı da etkisine alarak bu alanın metalaşmasına da sebep olduğu söylenebilir. Neticede beden ve tüketim ile ilgili olan bu çalışma, sekülerleşme perspektifinden bedenin tüketim nesnesi haline geldiğini savunmakta ve bedenin tüketim sürecinde araçsal konumlanışını tartışmaya açmaktadır. Bedenin araçsal konumlanışının hangi boyutlarda gerçekleştiği bu çalışmanın temel problemini oluşturmaktadır. Klasik/geleneksel dönemden sonra keşfedilen ve özgürleştirilen beden, üketime tutsak edilmekte; hatta bedenin kendisi haz, fetişleştirme, imaj üretimi, prestij sergileyicisi ve imaj aracı olarak tüketim nesnesi olmakta; beden, fetişleştirme/kutsanma, değiş tokuş/imaj, statü, kimlik ve haz/arzu aracı olarak konumlandırılmaktadır.

INSTRUMENTAL POSITIONING OF THE BODY IN THE CONTEXT OF CONSUMPTION FROM SECULARIZATION PERSPECTIV

The “body sociology”, which deals with the body in terms of its socio-cultural dimension rather than its genetic and biological characteristics, is closely related to the perception of consumption in terms of its social construction. In this sense, consumption with the social and individual perception of the body constitute each other in the dialectical process. The social and individual position of the body,which is constantly rebuilt in the sphere of influence of mega narratives, varies in this context with the effect of the secularization process. It can be said that consumption, which is identified with capitalism and loses its traditional meaning in the process, also causes the commodification of this field by affecting the religious one. Consequently body and consumption is dealt with in this study. It is argued that body has become an object of consumption in secularization perspective and also discussed that body-consumption relation is an instrumental positioning in consumption process. The degree of instrumental positioning of the body is the main problem of this study. The body discovered and let free after classic/traditional period has been captured by consumption. What is more, body has become an object of consumption as a means of pleasure, being blessed, image production, prestige displayer and exchange. It’s been positioned as a means of blessing, image, status, identity and pleasure.

___

  • Aktay, Yasin. Body, Text, Identıty Islamıst Dıscourse Of Authentıcıty In Modern Turkey. Ankara: Ortadoğu Teknik Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi, 1997.
  • Arslan, Abdurrahman “Değişim, Haz, Özgürlüğü Tüketimin Dünyasında Aramak”. Toplum Ve Bilim, Sayı:152-153 (2002). 108-124.
  • Aydemir, Mehmet Ali. “Tüketim: Modern Dünyanın Kültürel Göstereni”. Kültür Sosyolojisi. ed. Köksal Alver- Necmettin Doğan. 271-290. Ankara: Hece Yayınları, 2007.
  • Baudrıllard, Jean. Simgesel Değiş-Tokuş Ve Ölüm”. çev. Oğuz Adanır, İstanbul: Boğaziçi Üniversitesi Yayınları, 2002.
  • Baudrıllard, Jean. Tüketim Toplumu. çev. Hazal Deli Çaylı- Ferda Keskin. İstanbul: Ayrıntı Yayınları, 2004.
  • Baudrillard, Jean. Amerika. çev. Yaşar Avunç, İstanbul: Ayrıntı Yayınları, 2006.
  • Bauman, Zygmunt. Bireyselleşmiş Toplum. çev. Yavuz Alogan. İstanbul: Ayrıntı Yayınları, 2005.
  • Bauman, Zygmunt. Çalışma, Tüketicilik Ve Yeni Yoksullar. çev. Ümit Öktem. İstanbul: Sarmal Yayınevi, 1999.
  • Bauman, Zygmunt. Parçalanmış Hayat. çev. İsmail Türkmen. İstanbul: Ayrıntı Yayınları, 2001.
  • Bocock, Robert. Tüketim. çev. İrem Kutluk. Ankara: Dost Kitabevi Yayınları, 1997.
  • Canatan, Kadir. “Medeniyet Değişimi: “Nefis Terbiyesi”nden “Beden Terbiyesine”. Beden Sosyolojisi. ed. Kadir Canatan, 345-367. İstanbul: Açılım Kitap, 2011.
  • Çabuklu, Yaşar. Toplumsalın Sınırında Beden. İstanbul: Kanaat Kitap, 2004.
  • Featherstone, Mike. Postmodernizm Ve Tüketim Kültürü. çev. Mehmet Küçük. İstanbul: Ayrıntı Yayınları,1996.
  • Giet, Slyvette. Özgürleşin! Bu Bir Emirdir. çev. İdil Engindeniz. İstanbul: Dharma Yayınları, 2006.
  • Gürbilek, Nurdan. Vitrinde Yaşamak. İstanbul: Metis Yayınları, 1998.
  • Illıch, Ivan. Tüketim Köleliği. çev. Mesut Karaşahin, İstanbul: Pınar Yayınları, 2006.
  • Işıkdoğan, Oktay. Görsel Kültürde Bir Tüketim Nesnesi Olarak Beden: Video Klipler Örneği. Ankara: Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 2007.
  • Kirman, M. Ali & Çapcıoğlu, İhsan. Sekülerleşme –Klasik ve Çağdaş Yaklaşımlar-. Ankara: Otto Yayınları, 2015.
  • Lefebvre, Henri. Modern Dünyada Gündelik Hayat. çev. Işın Gürbüz, İstanbul: Metis Yayınları, 1998.
  • Şahin, M. Cem, “Postmodern Dönemde Tüketim Olgusunun Sosyo-Kültürel Analizi ve Yabancılaşma”, Dini Araştırmalar, 11/31 (Mayıs-Ağustos 2008), 173-194.
  • Nazlı, Aylin. “‘Görünmeyen Beden’den ‘Görünen’ Beden’e: Beden’in Sosyolojisi”, Sosyoloji Araştırmaları Dergisi, Sayı:2, (2005), 71-87.
  • Okumuş, Ejder. “Bedene Müdahalenin Sosyolojisi”, Beden Sosyolojisi, ed. Kadir Canatan. 45-65. İstanbul: Açılım Kitap, 2011.
  • Robins, Kevin. İmaj -Görmenin Kültür Ve Politikası-. çev. Nurçay Türkoğlu. İstanbul: Ayrıntı Yayınları,1999.
  • Watson, Nigel. “Postmodernizm Ve Yaşam Tarzları”. çev. Mukadder Erkan, Ali Utku, Postmodern Düşüncenin Eleştirel Sözlüğü. 45-54. Ankara: Ebabil Yayıncılık, 2006.
  • Yumul, Arus. “Bitmemiş Bir Proje Olarak Beden”. Toplum ve Bilim, Sayı: 84, Bahar (2000), 37-50.
  • Zizek, Slavoj. Gıdıklanan Özne. çev. Şamil Can, Ankara: Epos Yayınevi, 2003.

___

APA ÖZTAŞ F, ÖZBOLAT A (2019). SEKÜLERLEŞME PERSPEKTİFİNDEN BEDENİN TÜKETİM BAĞLAMINDA ARAÇSAL KONUMLANIŞI. Siirt Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 6(2), 279 - 299.
Chicago ÖZTAŞ Fatih,ÖZBOLAT ABDULLAH SEKÜLERLEŞME PERSPEKTİFİNDEN BEDENİN TÜKETİM BAĞLAMINDA ARAÇSAL KONUMLANIŞI. Siirt Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 6, no.2 (2019): 279 - 299.
MLA ÖZTAŞ Fatih,ÖZBOLAT ABDULLAH SEKÜLERLEŞME PERSPEKTİFİNDEN BEDENİN TÜKETİM BAĞLAMINDA ARAÇSAL KONUMLANIŞI. Siirt Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, vol.6, no.2, 2019, ss.279 - 299.
AMA ÖZTAŞ F,ÖZBOLAT A SEKÜLERLEŞME PERSPEKTİFİNDEN BEDENİN TÜKETİM BAĞLAMINDA ARAÇSAL KONUMLANIŞI. Siirt Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi. 2019; 6(2): 279 - 299.
Vancouver ÖZTAŞ F,ÖZBOLAT A SEKÜLERLEŞME PERSPEKTİFİNDEN BEDENİN TÜKETİM BAĞLAMINDA ARAÇSAL KONUMLANIŞI. Siirt Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi. 2019; 6(2): 279 - 299.
IEEE ÖZTAŞ F,ÖZBOLAT A "SEKÜLERLEŞME PERSPEKTİFİNDEN BEDENİN TÜKETİM BAĞLAMINDA ARAÇSAL KONUMLANIŞI." Siirt Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 6, ss.279 - 299, 2019.
ISNAD ÖZTAŞ, Fatih - ÖZBOLAT, ABDULLAH. "SEKÜLERLEŞME PERSPEKTİFİNDEN BEDENİN TÜKETİM BAĞLAMINDA ARAÇSAL KONUMLANIŞI". Siirt Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 6/2 (2019), 279-299.