MODERN ARAP ŞİİRİNDE “FASİH-AVAMCA” TARTIŞMALARININ GÖLGESİNDE “MEDİH”E KONU OLARAK “ARAP DİLİ”

Arap şiirinin kadim temalarından biri olan “medih”, Cahiliye’den Modern’e tüm zamanlarda değişmez bir konu olarak şiirde yerini almıştır. Kimi zaman bir kabile reisinin, kimi zaman da bir şehrin övüldüğü bu “medhiye”lerden modern dönemde “Arap dili” de payını almıştır. Özellikle Mısır entelektüelleri arasında 19. yüzyılın son çeyreğinden itibaren süregelen ve zamanla kızışan “edebiyatta fasih-avam” tartışması Arap şiirine konu olmuştur. Napolyon’un 1798 yılında Mısır’ı işgali sonrası Arap modernizminin ortaya çıkışı ile halkçı ve reformist eğilimler bazı Arap aydınları arasında etkili olmuş ve halk dili olan Avamcanın yazı dili olarak kullanılmasına dair çağrılar yükselmeye başlamıştır. “Eski-yeni” ya da “fasih-avam” tartışmalarının gölgesinde bazı Arap şairleri teknolojik ve kültürel gelişmeler karşısında Arapçanın meziyetlerine ve yeniliklere uyum sağlayabilecek kapasitesine dair şiirler söylemişlerdir. Bu makalede, Arap şiirinde her ne kadar içerik olarak yeni bir konu olsa da aslında kadim bir tema olan “medih”in tezahürü olan bu tür şiirlerden öne çıkan üç tanesi tanıtılacaktır. Girişte tartışmalı konunun kavramsal boyutuna dair kısaca literatür bilgisi verilecek daha sonra Arap dilinin medhe mazhar olduğu bu şiirler ele alınacaktır.

The Arabic Language As A Subject of Praise (Madhiyya) In Modern Arab Poetry In The Shade of Disputes “Fusha/Ammiya”

The praise which one of the ancient themes of Arabic poetry has been included in poetry as an unchanging subject from all times. Some of these praises (madhiya) -which were sometimes praised a tribal head or a citytook their place in the Arabic language in the modern period too. The debate on formal (fusha)/ informal (ammiyah) in literature which has been continuing since the last quarter of 19th century especially among Egyptian intellectuals has been the subject of Arabic poetry. On the fact that uprising of Arab modernism after Napoleon’s invasion of Egypt in 1789 and the popular and reformist tendencies have been influential among some Arab intellectuals and calls for the using of the informal language as the written language have started to rise. Some Arab poets have told poems about the Arabic langauge’s capacity to adapt to technological and cultural developments. This paper will study the poems which are the manifestation of madhiyya which is already an ancient theme in Arabic poetry. In introduction, brief information about the conceptual dimension of the controversial subject will be given and then poems will be searched.

PDF

___

Akgül, Mehmet, “Modernleşme Çagında Çağında İslam Dünyasının Degişim Süreci ve Din Anlayışında Yaşanan Kırılma (Bir Arka Plan Çözümlemesi)”, Makâlât, 1 (1999), s. 59-67.
Arslan, Adnan, “Modern Arap Romanında “Diglossia”, “Çiftdillilik”, Abdurrahman Münif Örneği”, Uludağ Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 27/2 (2018), s. 183-202.
Arslan, Adnan, “Türkiye’de Arap Lehçeleri Araştırmaları Ve Öğretilmesi Konusunda Olumsuz Yaklaşımın Nedenleri”, SSS Journal, 4/14 (2018), s. 496-505.
Arslan, Mehmet Nafi, “Klasik Arap Edebiyatında “Lahn” Konulu Rivayetler”, Dinbilimleri Akademik Araştırma Dergisi 18 / 2 (Eylül 2018), s. 421-447. Aydın, Tahirhan, “Standart Arapça ve Lehçe Tartışmaları”, İlahiyat Araştırmaları Dergisi, 4 (2015), s. 107-119.
Aytaç, Bedrettin, “Selame Musa ve Arap Dili Üzerine Görüşleri,” Nüsha (2001 Yaz), s. 120-128.
Çetiner, Bedrettin, “Arap Âleminde Fasih Dil-Ammi Dil Mücadelesi”, Marmara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, İstanbul, 1995, s. 345-361.
Dayf, Şevki, Târihu’l-Edebi’l-Arabi el-asru’l-Abbâsiyyi’l-evvel, 8. Baskı, (Kahire: Dâru’l-maârif, 1966).
Ergüven, Şehabettin, “Arap Dilinde Lahn’ın Ortaya Çıkışı Ve İlk Görüntüleri”, Hitit Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 6/11 (2007), s. 155-183.
Haruni, Sejfidin, Arap Dilinin Tarihi Ve Arapçada Diglossia Olgusu, (Yüksek Lisans Tezi, Bursa, 2010).
Kaddûr, Ahmet Muhammed, Arap Dili ve Dil Fikri, Çevçev: Selahattin Bayram, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 3/10 (2010 Kış), s. 369-375.
Karabulut, Mustafa, “Tanzimat Dönemi’nde Osmanlının Yenileşme Sürecine Bir Bakış”, Türk Dünyası Araştırmaları, 187 (2010 Ağustos), s. 125-138.
Korkmaz, Bülent, “Modern Arap Edebiyatında Kadın Yazarların Doğuşu”, Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Dergisi, 54/1 (2014), s. 61-80.
Mustafa İbiş, Arap Dilinde Âmmice Ve Fushâ Tartışmaları, (Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi, 2015). Parıldı, Metin, Ebu’l-Atâhiye Şiiri, (Doktora Tezi, Selçuk Üniversitesi, 2007).
Somuncuoğlu, Ecehan, “On Dokuzuncu Yüzyılda Nahda Hareketi: Modern Arap Düşüncesinin Oluşumu, Kapsamı ve Sınırlar”, Marmara Üniversitesi Siyasal Bilimler Dergisi, 3/1 (2015 Mart), s. 103-120.
Tahirhan Aydın, “Standart Arapça ve Lehçe Tartışmaları”, İlahiyat Araştırmaları Dergisi, 4 (2015 Aralık), s. 107-119.
Tevfik, Mahmûd, “el-Vakıu’l-lugavî fi’l-Âlemi’l-Arabî fî dav’i heymeneti’lleheceti’l- mahalliya ve’l-lugati’l-İngilîziyya”, Ruâ istratîciyyâ, (2014).
Ubeyd, Ahmed, Zikru’ş- Şa’irayn: Şa’irü’n-Nîl ve Emirü’ş-şu’ara’, 1. Baskı, (Şam: el-Mektebetu’l- Arabiyye, 1351/1933).
Usta, İbrahim, “Arapçanın Gelişimindeki Dış ve İç Etkenler”, Jasss, 6/2 (2013 Şubat), s. 935-950.
Yargıcı, Atilla, “I. Abbasi Döneminde Zühd Şairleri”, Nüsha, 19 (2005 Güz), s. 57-68.
Yazıcı, Hüseyin, “Hafız İbrahim”, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, 1997, Cc. 15.
Zariç, Sami, “Tarihsel Kökeninden Ülkelere Göre Türlerine Aydınlanma Felsefesi (Çağı) Ve Türkiye Cumhuriyeti”, Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 3/28 (2017), s. 33-54.
Ahmet Yıldız, Hafız İbrahim’in Şiirlerinde Türk İmajı, 03.12.2018)
Murat Seçkin, “Adonais: Ölü Bir Şair Şiire Nasıl “Yeni Bir Parlaklık” Kazandırır?”, 86; 85-92. http://dergipark.gov.tr/download/article-file/13558 (Erişim: 04.12.2018)
Seydişehirli Mahmud Es’ad, “Arap Dili”, sadeleştiren: Zafer Kızıklı, http://www.dinbilimleri.com/Makaleler/72723520_09040252.pdf (Erişim: 06.12.2018);
Yüksel Baypınar, “Hiciv Kavramı Üzerine Bir İnceleme”, 31.
http://dergiler.ankara.edu.tr/dergiler/26/1048/12644.pdf (Erişim: 04.12.2018).
http://isamveri.org/pdfdrg/D02907/2018_25/2018_25_YILDIZA. pdf (Erişim: 03.12.2018);
https://www.almrsal.com/post/211650 (Erişim: 03.12.2018)
https://www.poemhunter.com/-233/biography/ (Erişim: 03.12.2018)
https://www.poetsgate.com/Poet.aspx?id=4570&type=cnt&typeid=9 (Erişim: 15.05.2019.