Yiyecek ve İçecek İşletmelerinde İş Motivasyonun Hijyen Davranışına Etkisi: İşgörenler Üzerine Bir Araştırma

Bu araştırmada, yiyecek ve içecek hizmet birimlerinin işgörenleri perspektifinden iş motivasyonu ve hijyen davranışı sergileme ilişkisi üzerine bir anlayış geliştirilmesi amaçlanmaktadır. Bu amaç doğrultusunda turizm işletme belgeli yiyecek ve içecek hizmet birimlerinde çalışan 250 işgörenden anket tekniği kapsamında veri toplanmıştır. Verilerinin analizi sonucunda işgörenlerin iş motivasyonları; yönetici yaklaşımı, iş güvenliği, iş ortamı ve kendini gerçekleştirme boyutlarında şekillenmiştir. Hijyen davranışları ise gönüllü hijyen davranışı, hijyen bilgisi, zorunlu hijyen davranışı ve hijyen düşüncesi olarak tespit edilmiştir. İşgörenlerin iş motivasyonu ile uygun hijyen davranışı sergilemesi arasında orta düzeyde (r=0,551) olmak üzere pozitif yönlü anlamlı bir ilişki olduğu tespit edilmiştir.

The Impact of Work Motivation on Hygiene Behavior in Food and Beverage Enterprises: A Research on Employees

This research aims to develop a perspective on the relationship between work motivation and hygiene behavior in food and beverage business from the perspective of the employees. With this aim in mind, we conducted a survey on 250 employees working in food and beverage enterprises with tourism operation license. Analysis of data obtained reveals that work motivations of the employees are shaped by managerial approach, work safety, working environment and self-realization. On the other hand, hygiene behaviors of the participants include voluntary hygiene behavior, hygiene knowledge, compulsory hygiene behavior and opinions on hygiene. We found a medium-level (r=0,551) and positive meaningful relationship between work motivations of the employees and their hygiene behaviors.

___

Akbulut, P. (2010). Yalova İlinde Faaliyet Gösteren Hazır Yemek Üretim Yerlerinde Çalışan Personelin Hijyen Bilgi Düzeyi İle Üretilen Yemeklerin Mikrobiyolojik Kalitesi Arasındaki İlişkinin Belirlenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Namık Kemal Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Tekirdağ.
Alkış, H. ve Öztürk, Y. (2009). Otel işletmelerinde motivasyon faktörleri üzerine bir araştırma. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 8(28), 212-236.
Bilici, S. (2007). Kişisel Hijyeni Geliştirme ve Yaygınlaştırma Programı. Ankara: Sağlık Bakanlığı Temel Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü Beslenme ve Fiziksel Aktivite Daire Başkanlığı.
Büyüköztürk, Ş. (2007). Sosyal Bilimler için Veri Analizi El Kitabı, Ankara: Pegem A Yayıncılık.
Chen, S., Wu, M. ve Chen, C. (2010). Employee’spersonalitytraits, work motivation and innovative behavior in marine tourism industry. J. Service Science & Management, (3), 198-205.
Cohen, E., Reichel, A., ve Schwartz, Z. (2001). On the efficacy of an in-house food sanitation training program: Statistical measurements and practical conclusions. Journal of Hospitality & Tourism Research, 25(1), 5-16.
Coşar, Y. (2008). Otel işletmelerinde rekabet üstünlüğünü etkileyen faktörler: Yöneticiler üzerine bir araştırma. Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi,19(1), 45-56.
Cousins, J., Lillicrap, D. ve Weekes, S. (2014). Food and Beverage Service. UK.
Çetiner, H. (2010). Yiyecek-İçecek İşletmelerinde Hijyen, Sanitasyon ve Personelin Hijyen Kurallarına İlişkin Davranışlarında Eğitim Faktörü. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Demirci, A. ve Ersoy, A. F. (2010). Gıda reyonunda çalışan personelin kişisel hijyen kurallarına dikkat etme durumları. e-Journal of New World Sciences Academy Vocational Education, 6(2), 66-74.
Diaz-Perez, F. M. (2010). Competitive Strategies and Policies for Tourism Destinations: Quality, Innovation, and Promotion. US: Nova SciencePublishers.
Dündar, S., Özutku, H. ve Taşpınar, F. (2007). İçsel ve dışsal motivasyon araçlarının işgörenlerin motivasyonu üzerindeki etkisi: Ampirik bir inceleme. Ticaret ve Turizm Eğitim Fakültesi Dergisi, (2), 105-119.
Güzel, Ö. (2010). Turizm öğrencilerinin staj döneminde edindikleri motivasyonun Herzberg teorisine göre değerlendirilmesine yönelik bir araştırma. Journal of Yasar University, 20(5), 3415‐3429.
http://www.businessdictionary.com/definition/motivation.html> Erişim Tarihi: 10.11.2017.
http://www.dictionary.com/browse/hygiene> Erişim Tarihi: 06.04.2017.
http://www.dictionary.com/browse/behavior?s=t> Erişim Tarihi: 06.04.2017.
http://www.giresunkulturturizm.gov.tr/TR,163091/turizm-isletme-belgeli oteller> Erişim Tarihi: 27 Mart 2017.
https://www.melbourne.vic.gov.au/SiteCollectionDocuments/guide-to-food- hygiene.pdf> Erişim Tarihi: 22 Ekim 2017.
http://www.ordukulturturizm.gov.tr/TR,106656/ordu-ilindeki-turizm-isletme-belgeli- tesisler.html> Erişim Tarihi: 27 Mart 2017.
İnce, C. (2015). Kırgızistan-Bişkek’teki Türk yiyecek ve içecek işletmelerinde işgören devir hızı. Kastamonu Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, (6), 35-51.
İşleyen, T. ve Küçük, B. (2013). Öğretmen adaylarının yaratıcı düşünme düzeylerinin farklı değişkenler açısından incelenmesi. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 10(21), 199-208.
Jones, G. R. ve George, J. M. (2008). Contemporary Management. 5th ed.,McGraw- Hill/Irwin: Baston.
Kaya, F. Ş., Yıldız, B. ve Yıldız, H. (2013). Herzberg’in çift faktör kuramı açısından ilköğretim 1. kademe öğretmenlerinin motivasyon düzeylerinin değerlendirilmesi. Akademik Bakış Dergisi, (39): 1-18.
Ministry of Culture and Tourism (2009). Food and Beverage Service. Ankara: Republic of Turkey Ministry of Culture and Tourism Directorate General of Research and Training.
Mullins, L. J. ve Christy, G. (2010) Management & Organisational Behaviour. Ninth Edition, England: Pearson Education Limited.
Özdemir, S. ve Muradova, T. (2008). Örgütlerde motivasyon ve verimlilik ilişkisi. Journal of Qafqaz University, (24), 146-153.
Öztürk, Y. ve Kılıç, İ. (2015). Yöneticilerin karizmatik liderlik davranışlarının üniversitelerde çalışan akademik ve idari personelin motivasyonuna etkisi: Çankırı Karatekin Üniversitesi örneği. Journal of Recreation and Tourism Research, 2(3), 1-8.
Sargın, Y. (2005). Ankara’daki Dört ve Beş Yıldızlı Otellerde Çalışan Yiyecek ve İçecek Personelinin Hijyen Bilgileri ve Uygulamalarının İncelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Schmidt, R. H. ve Rodrick, G. E. (2003). Food Safety Handbook. Canada: A John Wiley & Sons Publication.
Semerci, A.S. (2005). İş motivasyonu ve sonuçları: Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası’nda bir çalışma. Uzmanlık Yeterlilik Tezi, Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası İnsan Kaynakları Genel Müdürlüğü, Ankara.
Smerek, R. E. ve Peterson, M. (2007). Examining Herzberg’s theory: Improving job satisfaction among non-academic employees at a university. Research in Higher Education, 48, (2): 229-250.
Sökmen, A. (2003). Ağırlama Endüstrisinde Yiyecek ve İçecek Yönetimi, Ankara: Detay Yayıncılık, No: 44.
Şahin, S. (2012). Yiyecek-İçecek İşletmelerinde Müşteri Şikâyetlerinin Müşteri Sadakatine Etkisi: Cunda Adasında Bir Araştırma. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Düzce Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Düzce.
Ural, D. (2007). Konaklama İşletmelerinde Çalışan Personelin Kişisel Hijyen Bilgileri ve Uygulamaları Üzerine Bir Araştırma. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Ural, A. ve Kılıç, İ. (2006). Bilimsel Araştırma Süreci ve SPSS ile Veri Analizi, Ankara: Detay Yayıncılık, No: 113.
Yıldırım, E. (2014). Konaklama İşletmelerinde Mutfak ve Servis Personelinin İş Tatmini ile Kişisel Hijyen Bilgi ve Uygulamaları. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Yumuşak, S. (2008). İşgören verimliliğini etkileyen faktörlerin incelenmesine yönelik bir alan araştırması. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 13(3), 241-251.