Turizm ve Yiyecek Tüketimi: Uluslararası Alanyazın Üzerine Bibliyometrik Bir Analiz

Araştırma son yıllarda turizmde popüler bir konu halini alan yiyecek tüketimi olgusunu betimsel analiz çerçevesinde doküman inceleme yöntemini kullanarak incelemeyi amaçlamaktadır. Web of Science veri tabanından “Tourism” ve “Food Consumption” kelimeleri birlikte aratılarak ulaşılan toplam 265 çalışma araştırmanın örneklemini oluşturmaktadır. Veriler Citespace II bibliyometrik analiz programı aracılığı ile yayın bilgileri, kelime analizleri, atıf bilgileri ve ülke iş birliktelikleri olmak üzere dört ana başlıkta analiz edilmiştir. Araştırma, yayınların yıllara göre dağılımını, bu konuda en fazla çalışmaya sahip yayınlar ve araştırma alanlarını, turizm ve yiyecek tüketimi konusunda öne çıkan anahtar kelimeleri, yıllara göre atıf dağılımlarını, atıf sayılarına göre çalışmaların sınıflandırılmasını, en fazla atıf alan ve en merkezi durumdaki çalışmalar ile yazarları ve söz konusu alana en fazla katkı sağlayan ülkeleri belirlemiştir. Araştırma sonuçlarının turizm ve yiyecek tüketimi konusuna ilgi duyanlara araştırma alanının genel eğilimleri bağlamında kapsamlı bir çerçeve çizdiği düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler:

turizm, Yiyecek Tüketimi, Bibliyometrik Analiz, Sosyal Ağ Analizi

Tourism and Food Consumption: A Bibliometric Analysis on International Literature

The research aims at investigating the food consumption which has become a popular topic in tourism in recent years by using bibliometric analysis method. 265 studies reached by searching the "Tourism" and "Food Consumption" words on Web of Science database constitute the sample of the research. The data were analyzed in four main titles, as publication information, keyword analysis, citation information and country co-operation via the Citespace II bibliometric analysis program. The findings show that the number of publications in this area has increased after 2010s; Tourism Management is the journal with the most publication in this area; experiences and local food keywords are often studied. Eric Cohen is the author who gets the most references in this topic; Kim et al. (2009)'s work is also the most cited work in this area. The most productive country is England; China is the most central country that plays a key role in researches.

Keywords:

Tourism, Food Consumption, Bibliometric Analysis, Social Network Analysis,

___

Aydın-Arslan, S. Arslan, E. ve Coşkun, İ. O. (2016), ‘Science Direct Veri Tabanında Taranan Dergilerin Bibliyometrik Analizi: Turizm Talebi Üzerine Yapılan Çalışmaların İncelenmesi’ 17. Ulusal Turizm Kongresi, Ekim 2016 Muğla, ss. 1446-1459.
Aydınoğlu, A. U. ve Taşkın Z. (2017), ‘Origins of Life Research: A Bibliometric Approach’ Origins of Life and Evolution of Biospheres, Volume 48, Issue 1, ss. 55–71.
Barrios, M. Borrego, A. Vilagines, A. Olle, C. ve Somoza M. (2008), ‘A bibliometric Study of Psychological Research on Tourism’ Scientometrics, Vol. 77, No. 3, ss. 453–467.
Bayrakçı, S. ve Akdağ, G. (2016), ‘Yerel Yemek Tüketim Motivasyonlarının Turistlerin Tekrar Ziyaret Eğilimlerine Etkisi: Gaziantep’i Ziyaret Eden Yerli Turistler Üzerine Bir Araştırma’ Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi, Cilt 27, Sayı 1, Bahar: ss. 96 - 110.
Beer, S. Edwards, J. Fernandes, C. ve Sampaio F. (2002), ‘Regional Food Cultures: Integral to the Rural Tourism Product’ İçinde Hjalager A. M., Richards G. (Editörler), 207-223, Tourism and Gastronomy, Londra ve New York, 2002.
Bozok, D. Kılıç, S. N. ve Özdemir S. S. (2017), ‘Turizm Literatüründe Kırsal Turizmin Bibliyometrik Analizi’ Journal of Human Sciences, 14(1), ss. 187-202.
Chen, C. (2006), ‘CiteSpace II: Detecting and Visualizing Emerging Trends and Transient Patterns in Scientific Literature’ Journal of The Amerıcan Society For Informatıon Scıence And Technology, 57(3), ss. 359–377.
Cevizkaya, G. İlsay, S. ve Avcıkurt, C. (2014), ‘Turizm Alan Yazınında Engelliler ile İlgili Çalışmaların Bibliyometrik Profili’ Gazi Üniversitesi Turizm Fakültesi Dergisi, 2, ss.101-108.
Cohen, E. ve Avieli, N. (2004), ‘Food in Tourism: Attraction and Impediment’ Annals of Tourism Research, Vol. 31, ss. 755-778.
Corigliano, M. A. (2002), ‘The Route to Quality: Italian Gastronomy Networks in Operation’ İçinde Hjalager A. M., Richards G. (Editörler), 166-185, Tourism and Gastronomy, Londra ve New York. Çalışkan, O. (2013), ‘Destinasyon Rekabetçiliği ve Seyahat Motivasyonu Bakımından Gastronomik Kimlik’ Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 1/2, ss. 39-51.
Çiçek, D. ve Kozak, N. (2012), ‘Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi’nde Yayımlanan Hakem Denetimli Makalelerin Bibliyometrik Profili’ Türk Kütüphaneciliği, 26/4, ss. 734-756
Du Rand, G. E. Heath, ve E. Alberts, N. (2003), ‘The Role of Local and Regional Food in Destination Marketing: a South African Situation Analysis’ Journal of Travel &Tourism Marketing, Vol. 14, No. 3, ss. 97-112.
Eren, R. ve Kuvvetli, M. (2017), ‘Çevrimiçi Gastronomi İmajı: Türkiye Restoranlarının Tripadvisor Yorumlarının İçerik Analizi’ Turizm Akademik Dergisi, Cilt 4, Sayı 2, ss. 121-138.
Erkol-Bayram, G. Bayram, A. T. ve Karaçar, E. (2017), ‘Sürdürülebilir Turizm: Bibliyometrik Analiz’ 1. Uluslararası Sürdürülebilir Turizm Kongresi 23-25 Kasım 2017, Kastamonu, ss. 179-186, Everett, S.(2012), ‘Production Places and Consumption Spaces? The Place-making Agency of Food Tourism in Irelandand Scotland’ Tourism Geographies, Vol. 14, No. 4, ss. 535-554.
Fields, K. (2002), ‘Demand for the Gastronomy Tourism Product: Motivational Factors, İçinde Hjalager A. M., Richards G. (Editörler), 36-50, Tourism and Gastronomy, Londra ve New York.
Glanzel, W. (2003), Bibliometrics As A Research Field A Course On Theory And Application Of Bibliometric Indicators.
Güçlü-Nergiz, H. (2014), ‘Türkiye’de Lisansüstü Turizm Tezlerinin Bibliyometrik Profili (1990-2013)’ VII. Lisansüstü Turizm Öğrencileri Araştırma Kongresi: 04-05 Nisan 2014, Kuşadası, Aydın, ss. 212-221,
Güzeller, C. O. ve Çeliker, N. (2017), ‘Geçmişten Günümüze Gastronomi Bilimi: Bibliyometrik Bir Analiz’ Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 5/Special Issue 2, ss. 88-102.
Güzeller, C. O. ve Çeliker, N. (2018), ‘Bibliometric Analysis of Tourism Research for the Period 2007-2016’ Advances in Hospitality and Tourism Research, 6 (1), ss. 1-22.
Hall, C. M. (2011), ‘Publish and Perish? Bibliometric Analysis, Journal Ranking and the Assessment of Research Quality in Tourism’ Tourism Management, 32(1), ss. 16-27.
Harrington, R. J. (2005), ‘Defining Gastronomic Identity: The Impact of Environment and Culture on Prevailing Components, Texture and Flavours in Wine and Food’ Journal of Culinary Science and Technology, Vol. 4(2/3), ss. 129-152.
Karagöz, D. ve Kozak N. (2014), ‘Anatolia Turizm Araştırmaları Dergisi’nin Bibliyometrik Analizi: Araştırma Konuları ve Kurumlar Arası İş Birliğinin Sosyal Ağ Analizi ile İncelenmesi’ Türk Kütüphaneciliği, 28/1, ss. 47-61.
Kim, Y. G. Eves, A. ve Scarles, C. (2009), ‘Building a Model of Local Food Consumption on Trips and Holidays: A Grounded Theory Approach’ International Journal of Hospitality Management, No. 28, ss. 423-431. Kivela, J. ve Crotts, J. C. (2006), ‘Tourism and Gastronomy: Gastronomy’s Influence on How Tourist Experience a Destination’ Journal of Hospitality and Tourism Research, Vol. 30, No. 3, ss. 354-377.
Köseoğlu, M. A. Rahimi, R. Okumuş, F. ve Liu, J. (2016), ‘Bibliometric Studies in Tourism’ Annals of Tourism Research, 61, ss. 180–198.
Li, X. Ma, E. ve Qu, H. (2017), ‘Knowledge Mapping of Hospitality Research, a Visual Analysis Using Citespace’ International Journal of Hospitality Management, No. 60, ss. 77-93.
Mak, A. H. N. Lumbers, M. Eves, A. ve Chang, R. C. Y. (2012), ‘Factors Influencing Tourists’ Food Consumption’ International Journal of Hospitality Management, No. 31, ss. 928-936.
McBurney ,M. K. ve Novak, P. L. (2002), ‘What Is Bibliometrics and Why Should You Care?’ Reflections on Communication, ss. 108-114.
Nebioğlu, O. (2017), ‘Gastronomik Kimlik ve Gastronomik Turizm Ürünlerinin Sınıflandırılması Üzerine Nitel Bir Araştırma: Alanya Örneği’ Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 5/2, ss. 39-60.
Özel, Ç. H. ve Kozak, N. (2012), ‘Turizm Pazarlaması Alanının Bibliyometrik Profili (2000-2010) ve Bir Atıf Analizi Çalışması’ Türk Kütüphaneciliği, 26/4, ss.715-733.
Palmer, A. L. Sese, A. ve Montano J. J. 2005), ‘Tourism and Statistics Bibliometric Study 1998–2002’ Annals of Tourism Research, Vol. 32, No. 1, ss. 167–178.
Quan, S. ve Wang, N. (2004), ‘Towards a Structural Model of the Tourist Experience and Illustration From Food Experiences in Tourism’ Tourism Management, No.25, ss. 297-305.
Richards, G. (2002), ‘Gastronomy: As an Essential Ingredient in Tourism Production and Consumption?’ İçinde Hjalager A. M., Richards G. (Editörler), 3-20, Tourism and Gastronomy, Londra ve New York.
Ryu, K. ve Jang S. (2006), ‘Intention to Experience Local Cuisine in a Travel Destination: The Modified Theory of Reasoned Action’ Journal of Hospitality & Tourism Research, Vol. 30, No. 4, ss. 507-516.
Sanchez, A. D. Rama, M. ve Garcia, J. A. (2017), ‘Bibliometric Analysis of Publications on Wine Tourism in the Databases Scopus and WoS’ European Research on Management and Business Economics, 23, ss. 8–15.
Seo, S. Yun, N. ve Kim, O. Y. (2014), ‘Destination Food Image and Intention to eat Destination Foods: A View from Korea’ Current Issues in Tourism, 20:2, ss. 135-156.
Silkes, C. A. (2012), ‘Farmers’ Markets: A Case for Culinary Tourism’ Journal of Culinary Science & Technology, No. 10, ss. 326-336.
Sünnetçioğlu, A. Yalçınkaya, P. Olcay, M. ve Mercan, Ş. O. (2017), ‘Turizm Alanında Yazılmış Olan Gastronomiye İlişkin Tezlerin Bibliyometrik Profili’ Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 5/Special Issue 2, ss. 345-354.
Şahin, S. ve Acun A. (2015), ‘Turist Rehberliği Alanının Bibliyometrik Profili (Ulusal Turizm Kongreleri Bildirileri)’ Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Cilt: 18 - Sayı: 34, ss. 213-234.
Temizkan, S. P. Çiçek, D. ve Özdemir, C. (2015), ‘Sağlık Turizmi Konusunda Yayınlanan Makalelerin Bibliyometrik Profili’ International Journal of Human Sciences, 12(2), ss. 394-415.
Tayfun A. Küçükergin, F. G. Ayşen, E. Eren A. ve Özekici, Y. K. (2016). ‘Turizm Alanında Yazılan Lisansüstü Tezlere Yönelik Bibliyometrik Bir Analiz’ Gazi Üniversitesi Turizm Fakültesi Dergisi, 1, ss. 50-69
Ukşul, E. (2016), Türkiye'de Eğitimde Ölçme ve Değerlendirme Alanında Yapılmış Bilimsel Yayınların Sosyal Ağ Analizi ile Değerlendirilmesi: Bir Bibliyometrik Çalışma, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Akdeniz Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Antalya.
Web of Science (2018), ‘Introduction’ https://clarivate.libguides.com/woscc (03.07.2018).
World Tourism Organization (UNWTO) (2018), ‘Understanding Tourism: Basic Glossary’ http://cf.cdn.unwto.org/sites/all/files/docpdf/glossaryenrev.pdf (03.07.2018).
Yılmaz, G. (2017), ‘Ulusal Turizm Kongrelerinde Gastronomi ve Mutfak Sanatları Alanı ile İlgili Yayınlanan Bildiriler Üzerine Bir Araştırma’ Turizm & Araştırma Dergisi, 6(1), ss. 1-21.
Zencir, E. ve Kozak, N. (2012), ‘Sosyal Bilimler Enstitü Dergilerinde Yayınlanan Turizm Makalelerinin Bibliyometrik Profili (2000-2010)’ VI. Lisansüstü Turizm Öğrencileri Araştırma Kongresi, 12-15 Nisan 2012, Kemer, Antalya, ss. 673-682.