1923

Konaklama İşletmelerinde Talep Tahmin Yöntemleri: Yapay Sinir Ağları İle İlgili Bir Araştırma

Günümüzde birçok sektörde olduğu gibi turizm sektöründe de en doğru stratejileri belirlemek için önemli olan talep tahminleme, hem nitel hem de nicel birçok farklı yöntemle yapılmaktadır. Son dönemlerde bu yöntemlere alternatif olarak geliştirilen yapay sinir ağları modelleri, en düşük hata yüzdesi ile gerçeğe en yakın tahmin değerlerini vermektedir. Bu çalışmanın amacı, konaklama işletmelerinin talep tahminleme yaparken yapay sinir ağları modellerini alternatif bir yöntem olarak kullanabileceklerini ortaya koymaktır. Bu amaç doğrultusunda, İstanbul’daki beş yıldızlı bir otelin 2013-2016 yılları arasında satılan oda sayıları kullanılarak testler yapılmış ve yapay sinir ağı modeli ile elde edilen verilerin gerçek değerlere en yakın sonuçları verdiği görülmüştür. Bunun üzerine 2017-2018 yılları için satılan oda sayılarına yönelik tahminlemeler yapılmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Talep, Tahminleme, Turizm, Yapay Sinir Ağları.

___

Alan, E. (2016), Terör 40 Yıllık İhanet PKK, 2. Baskı, Ankara: Bilgi Yayınevi
Bulut, Ş. (2006), Orta Ölçekli Bir İşletmede Talep Tahmin Yöntemlerinin Uygulanması, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Kırıkkale Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Kırıkkale.
Chen, C.F., Chang, Y.H. ve Chang, Y.W. (2009), ‘Seasonal ARIMA Forecasting of Inbound Air Travel Arrivals to Taiwan,’ Transportmetrica, 5(2), ss.125-140.
Constantino, H.A., Fernandes, P.O. ve Teixeira, J.P. (2016), ‘Tourism Demand Modelling and Forecasting With Artificial Neural Network Models: The Mozambique Case Study’, Tékhne – Review of Applied Management Studies, 14(2), ss. 113-124
Çuhadar, M. ve Kayacan, C. (2005), ‘Yapay Sinir Ağları Kullanılarak Konaklama İşletmelerinde Doluluk Oranı Tahmini: Türkiye’deki Konaklama İşletmeleri Üzerinde Bir Deneme’, Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi, 16(1), ss. 24-30.
Çuhadar, M. (2006), Turizm Sektöründe Talep Tahmini İçin Yapay Sinir Ağları Kullanımı ve Diğer Yöntemlerle Karşılaştırmalı Analizi (Antalya İlinin Dış Turizm Talebinde Uygulama). Yayımlanmamış Doktora Tezi, Süleyman Demirel Üniversitesi, Isparta.
Çuhadar, M., Güngör, İ. ve Göksu, A. (2009), ‘Turizm Talebinin Yapay Sinir Ağları ile Tahmini ve Zaman Serisi Yöntemleri ile Karşılaştırmalı Analizi: Antalya İline Yönelik Bir Uygulama’, Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 14(1), ss. 99-114.
Çuhadar, M. (2013), ‘Türkiye’de Golf Turizminin Gelişimi ve Golf Turizmi Talebi Tahminleri: Belek Bölgesine Yönelik Bir Çalışma’, International Journal of Human Sciences, 10(1), ss. 1620-1639.
Çuhadar, M. (2014), ‘Muğla İline Yönelik Dış Turizm Talebinin Modellenmesi ve 2012 – 2013 Yılları İçin Tahminlenmesi’, Uluslararası İktisadi ve İdari İncelemeler Dergisi, 6(12), ss. 1-22.
Elmas, Ç. (2003). Yapay Sinir Ağları (Kuram, Mimari, Uygulama), 1. Baskı, Ankara: Seçkin Yayınları
Fernandes, P., Teixeira, J., Ferreira, J.M. ve Azevedo, S.G. (2008), ‘Modelling Tourism Demand: A Comparative Study Between Artificial Neural Networks and the Box-Jenkins Methodolgy’, Romanian Journal of Economic Forecasting, 3, ss. 30-50.
Güngör, İ. ve Çuhadar, M. (2005), ‘Antalya İline Yönelik Alman Turist Talebinin Yapay Sinir Ağları Yöntemiyle Tahmini’, Gazi Üniversitesi Ticaret ve Turizm Eğitim Fakültesi Dergisi, 1, ss. 84-98.
Hayes, D.K. ve Miller, A.A. (2011), Revenue Management for the Hospitality Industry, 1. Baskı, New York: John Wiley &Sons Inc
Juul, M. (2015), ‘Tourism and European Union: Recent Trends and Policy Developments’, EPRS European Parliamentary Research Service In-depth Analysis Report, ss. 1-25
Karahan, M. (2015), ‘Turizm Talebinin Yapay Sinir Ağları Yöntemiyle Tahmin Edilmesi’, Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 20(2), ss. 195-209.
Karagöz, H. (2016), ‘Terörizmin Türkiye'de Turistler ve Turizm Gelirleri Üzerine Etkileri’, İstanbul Ticaret Üniversitesi Dış Ticaret Enstitüsü Working Paper Series, 19, ss. 1-13.
Kobu, B. (2006), Üretim Yönetimi, 13. Baskı, İstanbul: Beta Yayınevi
Kozak, N., Kozak, M.A. ve Kozak, M. (1994), Genel Turizm – İlkeler ve Kavramlar, 1. Baskı, Ankara: Detay Yayıncılık
Krajewski, L.J., Malhotra, M.K. ve Ritzman, L.P. (2013), Operations Management Processes and Supply Chains, 11. Baskı, Cambridge: Pearson Education Ltd.
Önder, E. ve Hasgül, Ö. (2009), ‘Yabancı Ziyaretçi Sayısının Tahmininde Box-Jenkins Modeli, Winters Yöntemi ve Yapay Sinir Ağlarıyla Zaman Serisi Analizi’, İstanbul Üniversitesi İşletme İktisadı Enstitüsü Dergisi, 4, ss. 62-83.
Öztemel, E. (2003), Yapay Sinir Ağları, 1. Baskı, İstanbul: Papatya Yayıncılık
Öztürk, H. M. ve Alkaya, S. (2016), ‘Terörün Türk Turizmi Üzerine Olumsuz Etkileri ve Alınabilecek Önlemler’, 17. Ulusal Turizm Kongresi, Muğla, ss. 1292-1307.
Song, H. ve Li, G. (2008), ‘Tourism Demand Modelling and Forecasting: A Review of Recent Research’, Tourism Management, 29(2), ss. 203-220.
Soysal, M. ve Ömürgönülşen, M. (2010), ‘Türk Turizm Sektöründe Talep Tahmini Üzerine Bir Uygulama’, Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi, 21(1), ss. 128-136.
Toker, B. (2007), ‘Türkiye’de Turizm Sektörü Teşviklerinin Değerlendirilmesi’ Celal Bayar Üniversitesi İİBF Yönetim ve Ekonomi Dergisi, 14(2), ss. 81-92.
Turanlı, M., ve Güneren, E. (2003), ‘Turizm Sektöründe Talep Tahmin Modellemesi’, İstanbul Ticaret Üniversitesi Dergisi, ss. 1-13.
Witt, S. F. ve Witt, C. (1991), ‘Tourism Forecasting: Error Magnitude, Direction of Change Error and Trend Change Error’, Journal of Travel Research, 2, ss. 26-33.
Witt, S. F. ve Witt, C. A. (1995), ‘Forecasting Tourism Demand: A Review Of Empirical Research’, International Journal of Forecasting, 11, ss. 447-475.
World Travel and Tourism Council, https://www.wttc.org/research/economic-research/economic-impact-analysis/ (28.04.2017).
Yeşiltaş, M., Öztürk, İ. ve Türkmen, F. (2008), ‘Terör Faaliyetlerinin Turizm Sektörüne Etkilerinin Çözüm Önerileri Perspektifinde Değerlendirilmesi’, Sosyal Bilimler Dergisi, 10(1), ss. 175-189.
Türk Dil Kurumu http://www.tdk.gov.tr/index.php?option=com_gts&arama=gts&guid=TDK.GTS.591cd01b584073.67634300 (28.04.2017).