Makarnalık buğday (T. durum Desf.) melezlerinde tek bitki verimi ve bazı verim ögelerinin diallel analizi

Bu çalışmada, üç makarnalık buğday çeşidi (Kızıltan-91, Ç-1252 ve Çakmak-79) ve bir hat (BDMM) olmak üzere 4 makarnalık buğday genotipi ile bunların resiprokal 12 Fİ melezinden oluşan populasyonda çeşitli verim özelliklerinin kalıtımı araştırılmıştır. Denemede; ebeveynler ve melezlere ait başaklanma süresi, üst boğuınarası uzunluğu, bitki boyu, başakta başakcık sayısı, başakta dane sayısı ve tek bitki verimi özellikleri ele alınmıştır. İncelenen özelliklerden bitki boyu, başakta dane sayısı ve üst boğumarası uzunluğu için eklemeli gen etkisi, başakta başakcık sayısı için hem eklemeli ve hemde eklemeli olmayan gen etkisi, tek bitki dane verimi ve başaklanma süresi için ise eklemeli olmayan gen etkisi tespit edilmiştir. Yapılan analiz sonuçlarında Kızıltan-91 çeşidinde bitki boyu ve tek bitki dane verimi özelliklerinde; Ç-1252 çeşidinde bitki boyu, başakta dane sayısı, başakta başakcık sayısı, üst boğumarası uzunluğu ve tek bitki dane verimi özelliklerinde; Çakmak-79 çeşidinde bitki boyu ve başaklanma süresi; BDMM'de ise bitki boyu, başakta dane sayısı, üst boğumarası uzunluğu, tek bitki dane verimi ve başaklanma süresi özelliklerinde GKK değerleri önemli bulunmuştur. Populasyonda ele alman tüm karakterler için heterosis ve heterobeltiosis etkisi gösteren kombinasyonlar tespit edilmiştir. Dar anlamda kalıtım derecesi başakta dane sayısı için en yüksek (0.89) bulunurken, diğer özellikler için bu değer 0.28 ile 0.85 arasında değişmiştir.

Diallel analysis of single plant yield and some yield traits in durum wheat (T. durum Desf) crosses

In tliis study, The inheritance of various yield traits in the population of 4x4 full diallel crosses of the tliree varieties and one line in durum wheat were investigated. In this research; days to heading, peduncle length, plant height, spikelet number per spike, kernel number per spike, and grain yield per plant were observed in all parents and their hybrid progenies. Additive gene actions were found to be significant for plant height, kernel number per spike, and peduncle length, while both additive and non-additive gene action was determined to be significant for spikelet number per spike and non-additive gene actions were found to be significant for grain yield per plant and days to heading. GCA effects were obtained to be significant for plant height, and grain yield per plant in Kızıltan-91 cultivar; for plant height, • kernel number per spike, spikelet number per spike, peduncle length, and grain yield per plant in Ç-1252 cultivar; for plant height, and days to heading in Çakmak-79 cultivar; also for plant height, kernel number per spike, peduncle length,grain yield per plant, and days to heading in the BDMM line. The hybrid combinations which had significant heterosis and heterobetiosis effects were found for all traits observed. Narrow-sense heritability ranged from 0.28 and 0.85 for all traits while kernel number per spike had the highest narrow-sense heritability value (0.89).

___

Selçuk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi (:Selçuk Tarım ve Gıda Bilimleri Dergisi)-Cover
  • ISSN: 1300-5774
  • Yayın Aralığı: Yılda 3 Sayı
  • Başlangıç: 2018
  • Yayıncı: Selçuk Üniv. Ziraat Fak.