Ayhan ÖZTÜRK, UĞUR ZÜLKADİR, Mehmet GÖKMEN

Konya merinosu koyunlarda kan plazmasındaki bakır miktarı ile yapağı verim ve kalitesi arasındaki ilişki

Bu çalışmayla, Konya Merinosu koyunlarda kan plazmasındaki Bakır (Cu) miktarı ile yapağı verim ve kalitesi arasındaki İlişkinin araştırılması amaçlanmıştır. Bu amaçla 191 baş koyundan ikişer ay aralıklarla toplam 4 kez kan örneği alınarak Cu miktarı Atomik Absorpsiyon cihazında tespit edilmiştir. Plazmadaki Cu miktan ortalaması 1.457 ± 0.029 ug/ml, koyunlarında kirli yapağı verimi ise 3.48 ± 0.06 kg olarak bulunmuştur. Yapağıda incelik, ondülasyon, elasukiyet, mukavemet ve lüle uzunluğuna ait buluttan değerler Olasıyla, 22.98 ± 0.11 m 11.32 i 0.69 deg/mm, % 26.05 ± 0.51, 2.73 ± 0.08 g/den ve 7.57 ± 0.53 cm'dir. Plazma Cu .miktarı İle kirli yapağı verimi, incelik, ondülasyon, elastikiyet, mukavemet ve lüle uzunluğu arasındaki korelasyon katsayıları sırasıyla, 0.003, - 0.087, o. 117,0.280,0.077 ve 0.043 olup, istatistik olarak önemsizdir.

Anahtar Kelimeler:

kan plazması, yün üretimi, yapağı, Türkiye, bakır, koyun

The relationship between copper level in blood plasm and fleece yield and quality of Konya Merino sheep

Hie aim of this study was to investigate the relation between copper level in blood plasm and fleece yield and quality of Konya Merino sheep. 191 Konya Merino were used to be animal material, tile blood temples were taken two month interval for four times and copper levels were determined by the Atomic Absorption Spectrafotometer. Hie averages of copper level in blood plasm and fleece yield were 1.437 ± 0.029 ug/ml md 3.48 ± 0.06 kg, respectively. The average values for fibre diameter, ondul&tion, elasticity, resistance and staple length were 22.98 ± 0.18 & 71.32 ± 0.69 deg/mm, % 26.05 ± 0.51, 2.73 ± 0.08 g/den and 7.57 ± 0.53 cm, respectively. The correlation coefficiency between copper level and fleece yield, fibre' diameter, ondttlatioit, elasticity, resistance and 'staple length were 0.003, - 0.087,0.117,0.280,0.077 and 0.045, and not statistically significant.

Keywords:

blood plasma, wool production, fleece, Turkey, copper, sheep,

___

Altıntaş» A. ve fidancı Ü. R.,.1993. Evcil Hayvanlarda ve İnsanda Kanın Biyokimyasal Normal Değerleri. Ank. üniv. Vet Fak. Derg., 4o (2): 173-186.
Boztepe, S Akgündüz, V. ve Deligözoğlu, F., 1994. Karacabey Merinosu Dişi Toklularda Yapaği Verimi ve Özellikleri Üzerine Bazı Çevre Faktörlerinin Etkileri ve Bu özelliklere Ait Kalıtım Dereceleri. Selçuk Üniv, Zir. Fak. Derg., 3(7): 164-171.
Çamaş, H, 1919, Ankara İli Dahilindeki Bazı köylerde Halk Elinde Bulunan Akkaraman Koyunlarının Kan Serumu Bakır Değerleri Üzerinde Atıştırmalar. Ank. Üniv. Vet. Pak. Yay. No: 351, Ankara.
Göksoy, K., Güçüş, A.I ve Morçöl, T., 1936. Evaluation of Dose Response Ejects Related to Nutritional Diseases (mineral deficiencies) in Ruminants. In: Nuclear and Related Techniques for Improving Productivity of Indigenous Animal in Harsh Envtonments. Int. Atom. Energy Agensy, Vienna, 111483.
Kaneko, J. J., 1980. Clinical Biochemistiy of Domestic Animals, 3rd Ed. Acaemic Press.
Karataş, Ş., 1967 Atatürk Üniversitesi Merinos Sütümde Bazı Parametreler ve Tahmin Metottan. Ata. Ünüv. Zir. Pak. Araş. Enst. Araş. Bülteni. No: 29, Erzurum.
Montgomery, R, Conwayt T.W and spector, A. A., 1990. Biochemistry. A caseoriented Approach, The C. V. Moiby Co., St Louis.
Ozan, S., 1985. Karacabey Merinos Koyunlarında Yapağı Döküntüde Kanda Çinko Bakır Düzeyleri Arasındaki İlişkiler. Selçuk Üniv. Vet. Pak. Derg., 1,133-142.
Örkiz, M., 1975. Karacabey ve Konya Merinos Koyunlarının Orta Anadolu şartlarında Adaptasyon Durumları, Lalahan Zootekni Araş. Enst Derg.., XV (3-4). 56-72.
öznacar, K.,,1973. Karacabey Merinoslarında Yapağı Yönünden Seleksiyon İmkanları. Vet. işl. Gen. Müd. Lalahan Zootekni Araş. Enst. Yay. No: 32.
Rish H.H., 1970. The Geochemical Ecology of Organisms in Deficiency and Excess of Copper. Proceeding Internsymposium trace Element Metabolism in Animals. Edit, by C. F. Miils, Livingstone Edinburg and London.
Ryssen, J. B. V., Bradfield, G. D., 1992. An Assesment Of The Selenium, Copper and Zinc Status of Sheep On Cultivated Pastures in The Natal Midlnds. J. South African Vet. Assoc., 63 (4): 156-161.
Underwood, E. J., 1971. Trace Element Metabolism in Human and Animal Nutrition. Academik Press inc. New York mâ London.
Urman, H. K., 1966. Kuzularda Enzootik Ataksi Hastalığı Üzerinde Patolojik Araştırmalar. Ank. Üniv. Vet. Fak. Derg., 13,329-353.
Wiener, G. and Field, A. C, 1969. Copper Concentration İn The Liver and Blood of Sheep of Different Breeds İn Relation to Swaybftck History. J. Comp. Path; 79, 7-14.
Yalçın, B. C., Möftüoğlu, ve Yurtçu, 1980. Orta Anadolu Merinoslarımn Verim özelliklerinin Seleksiyonla Geliştirilmesi Üzerine Araştiraialar. Tarım ve Köyişleri Bakanlığı Lalahan Zootekni Araş. Eüs. Yay. No: 61.
Yıldım, G, Küçükersan, S., 1995. Yapağı Dökme ve Yapağı Yeme Semptomları Gösteren Akkarman Koyunlarda Kan Serumu ve Yapağıda Meydana Gelen Minetal madde Miktarı Değişimi. Ank. Ünv. Vet. Fak.Derg 42:251-256.