Konya kenti tarihi merkezinin açık ve yeşil alan niteliğinin irdelenmesi

Günümüz kentleri, endüstrileşmenin ve hızlı kentleşme hareketlerinin etkisiyle açık ve yeşil alanların hızla tüketildiği, fiziksel, sosyal, biyolojik ve hijyenik yönden sorunların varolduğu yaşam alanlarına dönüşmektedir. Kentlerde insan-doğa ilişkisini geliştirerek, kentlerin çevre kalitesi yüksek yaşanabilir mekanlar olarak nitelik kazanmasında fiziksel, klimatolojik, hijyenik, rekreasyonel, psikolojik ve kent estetiği yönünden işlevlere sahip olan açık ve yeşil alanlar büyük önem taşımaktadır. Bu araştırmada Konya Tarihi Kent Merkezi 'nin açık ve yeşil alan niteliğinin irdelenmesi amacı ile öncelikli olarak Konya Kenti için hazırlanan imar planlarında kent bütününde ve araştırma alanında açık ve yeşil alanlara yönelik geliştirilen öneriler incelenmiş, araştırma alanında gerçekleştirilen arazi çalışmalarından ve ilgili kurum ve kuruluşlardan edinilen bilgi ve belgelerden yararlanılarak kentin ve araştırma alanının açık ve yeşil alan niteliği ortaya konmuştur. Gerçekleştirilen araştırmalar ve tespitler doğrultusunda Konya Tarihi Kent Merkezi 'nin açık ve yeşil alan niteliğinin iyileştirilmesine yönelik öneriler getirilmiştir.

Anahtar Kelimeler:

peyzaj, çevre koruma, kentsel alanlar, süs ve rekreasyon alanları, tarih

A research on the qualities of open and green areas in the historical city centre of Konya

Present-day cities have been changing into such habitats which contain physical, social, biological and hygienic problems and in -which the open and green areas are consumed rapidly due to the effects of fast industrialization and urbanization. By improving the relationship between human and nature, the open and green areas -which are considered to have some physical, climatic, hygienic, recreational, psychological functions as well as help fulfill urban aesthetics are of great importance in making the cities as habitable places of high environmental quality. In this research, with the aim of looking into the open and green areas of the historical city center of Konya, first, developed suggestions concerning the open and green areas in the city plans prepared for city of Konya, in the city itself and in the area in which the research was conducted have been examined and by using the information and the documents grasped from the field work and related foundations and establishments, the features of the open and green areas of the city and the area where the research was conducted have been unveiled. In the light of the researches conducted and the insights grasped, some proposals concerning the improvement of the open and green area quality of historical city centre of Konya have been put in.

Keywords:

landscape, environmental protection, urban areas, amenity and recreation areas, history,

PDF

___

Anonim. 1981. Konya Yeşil Kuşak Projesi Ön Etüdleri (yayımlanmamış), Konya Orman Bölge Müdürlüğü, Konya.
Anonim. 1998/a. Cumhuriyetin 75. Yılında Konya. Konya Valiliği, Altunarı Ofset Ltd. Şti. Konya.
Anonim. 1998/b. Konplan 2020, Konya Büyükşehir Çevre Düzeni Revizyon Nazım İmar Planı, Sosyo-Ekonomik Araştırma Raporu, Taşçı Atölyesi Mimarlık Kent Plancılığı. Ankara.
Anonim. 2000/a. Konya Kenti Yeşil Alan Envanteri. Konya Büyükşehir Belediyesi, Park ve Bahçeler Müdürlüğü, Konya.
Anonim. 2000/b. Konya ve Çevresinde Yapılan Ağaçlandırma Çalışmaları (yayımlanmamış), Konya Orman Bölge Müdürlüğü, Konya.
Anonim. 2001/a. Genel Nüfus Sayımı Sonuçları, Devlet İstatistik Enstitüsü, www.die.gov.tr./turkısh/sonıst/nufus/konya.gif
Anonim. 2001/b. Konya Büyükşehir Alanı Kentiçi ve Yakın Çevre Ulaşım Master Planı Çalışması, Final Raporu-1 Mevcut ve Yeni Bilgi Toplanması Çalışmaları, Yüksel Proje-Ulaşım-Art Ortaklığı, Konya.
Atçeken, Z. 1998. Konya’daki Selçuklu Yapılarının Osmanlı Devrinde Bakımı ve Kullanılması, Türk Tarih Kurumu Yayınları, VI. Dizi, Sayı-46, Türk Tarih Kurumu Basımevi, Ankara.
Bakan, K. ve Konuk, G. 1987. Türkiye’de Kentsel Dış Mekanların Düzenlenmesi, Tübitak Yapı Araştırma Enstitüsü Yayınları, No: U5 106 S, Ankara.
Baykara, T. 1998. Türkiye Selçukluları Devrinde KONYA. Konya Valiliği, İl Kültür Müdürlüğü Yayını, Arı Ofset Matbaacılık, Konya.
Çalışkan, M.A. 1990. 3194 Sayılı İmar Yasası Açısından Kentlerimizde Açık-Yeşil Alan Sisteminin Geleceği ve Ankara-Çankaya İlçesi Örneği. A.Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü, Peyzaj Mimarlığı Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, Ankara.
Göçer, 1965. Konya İmar Planı Proje Müsabakası Sergisinin Düşündürdükleri. Mimarlık Dergisi, sayı:1965/7, sf: 20-23, İstanbul.
Gold, S.M. 1980. “Recreation Planning and Design”. McGraw-Hill Book Company, New York.
Kaymaklı, G. 1990. Ülkemizde Açık Ve Yeşil Alan Standartlarının Uygulanmasında Peyzaj Mimarlığı Açısından Karşılaşılan Sorunlar Ve Çözüm Yolları Üzerinde Bir Araştırma, A.Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü, Peyzaj Mimarlığı Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, Ankara.
Koç, N. 1973. Şehirsel ve Kırsal Alanlarda Kitleli Yeşilliklerin Fonksiyonları. Peyzaj Mimarlığı Dergisi, cilt:4, sayı:1973-1,Tisa Matbaacılık Sanayi, Ankara.
Önder, M. 1999/a. Gez Dünyayı Gör Konya’yı. Konya Büyükşehir Belediyesi Kültür Yayınları, No:29, Merhaba Ofset, Konya.
Önder, M. 1999/b. Konya’nın Meramı. Güzde Meram Dergisi, Meram Belediyesi Yayınları, No:1, Konya.
Önder, S. 1997. Konya Kenti Açık ve Yeşil Alan Sisteminin Saptanması Üzerinde Bir Araştırma. A.Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü, Peyzaj Mimarlığı Anabilim Dalı, Doktora Tezi, Ankara.
Richter,G. 1981. Formen und Funktionen des Stadtgrüns. In:Richter, G. (Ed) Handbuch Stadtgrün-Landschaftsarchitektur im städtischen Freiraum, p:319, BLU Verlagsgesellschaft, München.
Tandy, C.1975. Handbook Of Urban Landscape, Parks And Open Spaces. The Architectural Press, Section 5, UK.
Taşçı, Y. 1966. Konya İmar Planı Açıklama Raporu. Taşçı Mimarlık ve Planlama Atelyesi, Ankara. Taşçı, Y. 1981. Konya Çevre Düzeni Planı Açıklama Raporu. Taşçı Mimarlık & Planlama Stüdyosu, Ankara. Taşçı, Y. 1998. KONPLAN 2020. Konplan 2020 Konya Büyükşehir Çevre Düzeni Revizyon Nazım İmar Planı, Sosyo-Ekonomik Araştırma Raporu, Taşçı Atölyesi, Mimarlık ve Kent Plancılığı, Ankara. Tunçer, M. 2000. Konya Tarihi Kent Merkezi Kent Meydanı Düzenlemesi Açıklama Raporu. UTTA Planlama, Projelendirme & Danışmanlık Ltd. Şti. , Ankara. Türkoğlu, K. 1991. Kentlerin Makroformunu, Kentsel Açık ve Yeşil Alan Sistemini Artık Doğal Veriler Belirlemelidir. “2000’li yıllar için Ankara Kenti’nin Açık ve Yeşil Alan Sistemi Ne Olmalıdır?” Sempozyumu, Sayı:91/2, Peyzaj Mimarisi Derneği Yayınları, Ankara. Yıldızcı, A.C. 1978. İstanbul’da Kentsel Doku İle Yeşil Doku Arasındaki İlişkiler ve İstanbul Yeşil Alan Sistemi İçin Bir Öneri. İTÜ Mimarlık Fakültesi Doktora Tezi, İstanbul.