Kişniş (Coriandrum sativum L.) bitkisinde farklı tohumluk miktarlarının verim, verim özellikleri ve uçucu yağ oranı üzerine etkisi

Van-Gevaş ekolojik koşullarında 2002 ve 2003 yıllarında tesadüf blokları deneme deseninde 3 tekrarlamak olarak yürütülen bu araştırmada, farklı tohumluk miktarlarının (1 kg/da, 1.5 kg/da, 2 kg/da ve 2.5 kg/da) kişniş bitkisinde verim ve verim unsurlarına etkilerinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Araştırmada bitki boyu, dal sayısı, şemsiye sayısı, şemsiyede tohum sayısı, 1000 tohum ağırlığı, tohum verimi, uçucu yağ oranı ve uçucu yağ verimi gibi özellikler incelenmiştir. Çalışmada en yüksek bitki boyu 2.5 kg/da, en yüksek dal ve şemsiye sayısı ise 1 kg/da lık tohumluk miktarı uygulamasından elde edilmiştir. Araştırmada en yüksek tohum (129.50 kg/da) ve uçucu yağ verimi (0.48 kg/da) ise 2 kg/da lık tohumluk miktarından alınmıştır.

Anahtar Kelimeler:

uçucu yağ asitleri, uçucu yağlar, tıbbi bitkiler, tohum, verim ögeleri, verim, Coriandrum sativum, ekim

The effect of different seed rates on the yield, yield components and assential oil rate of coriander (Coriandrum sativum. L.)

In this study carried out as three replications in a Randomized Complete Block Design in Van-Gevaş ecological environment in the years 2002 and 2003, it is aimed that the determination of effects of different seed rates (1 kg/da, 1.5 kg/da, 2 kg/da ve 2.5 kg/da) on yield and yield components in Coriander. The characteristics such as plant height, number of branches, number of umbrellas, fruit number in the umbrella, 1000- fruit weight, fruit yield, essential oil rate and essential oil yield have been searched in the study. It has been found out that the highest plant height was obtained in 2.5 kg/da, the highest number of branch and umbrella in 1 kg/da of seed rate application, the highest fruit (129.50 kg/da) and essential oil yield (0.48 kg/da) are obtained from seed rate of 2 kg/da.

Keywords:

essential fatty acids, essential oils, medicinal plants, seeds, yield components, yields, Coriandrum sativum, sowing,

PDF

___

Açıkgöz, N., 1993. Tarımda Araştırma ve Deneme Metotları. Ege Üniv. Zir. Fak. Yay. No: 478, Bornova, İzmir. 310s.
Anonymous, 2002. Yüzüncü yıl üniversitesi ziraat fakültesi toprak bölümü laboratuarı toprak analiz sonuçları.
Anonymous, 2003. Aylık Hava Raporları. Meteoroloji Bölge Müdürlüğü, Van.
Arslan, N ve Gürbüz, B., 1994. Değişik bölgelerden toplanan kişniş (Coriandrum sativum L.) popülas-yonlarında verim ve diğer karakterler üzerine bir araştırma I. Tarla Bitkileri Kong. (25- 29 Nisan 1994) İzmir, Bildiri Kitabı, 132-136.
Baytop, T., 1984. Türkiye’de bitkiler ile tedavi. İstan- bul Üniv. Yay. No;3255, Ecz. Fak. Yay No 40, İstanbul.
Baytop, T., 1994.Türkçe Bitki Adları Sözlüğü. Türk Dili Kurumu Yayınları, No:578, Ankara, 508
Das, A.K., Sadhu, M.K and Som, M.G., 1991. Effect of different levels of N on growth and yield of coriander {Coriandrum. sativum L.). Indian Ag- riculturist 35(2): 107-111.
Diederichsen, A. 1996. Results of characterization of germplasm collection of coriander (Coriandrum sativum L.) in the gatersleben genebank. Inter. Symp. Breeding Res. On Med. And Aromatic Plants, Quedlinburg, Germany, 45-48
Doğan, A., Akgün., A, Bayrak, A., 1984. Türk kişniş- lerinin uçucu yağ verimi ve uçucu yağların bile- şenleri. A. Ü. Ziraat Fak. Yıllığı 34(1,2,3,4):213-220.
Doğan, A ve Akgün, A., 1987. Kişniş (Coriandrum sativum L.) üretimi, bileşimi ve kullanımı. Doğa Tu.TarveOr. D. 2:.326:333.
Düzgüneş, O., Kesici, T., Kavuncu, O ve Gürbüz, F., 1987. Araştırma ve Deneme Metotları (İstatistik- sel Metotları- II) Ankara Üniv. Ziraat Fak. Yayın No: 1021, Ders Kitabı No:295, Ankara.
Esendal, E., Kevseroğlu, K ve Yalçıntaş, G. 1995. Farklı ekim zamanları ve sıra aralığının kişniş (Coriandrum sativum L.) bitkisinin bazı morfolojik özellikleri ile meyve verimine etkisi. Tıbbi ve Aromatik Bitkiler Workshop (25-26 Mayıs 1995) bildiri özetleri, sy 58-59, İzmir.
Hornok, L., 1992. The Cultivation of Medicinal Plants. Cultivation and Processing of Medicanal Plants (Ed. L. Hornok), Budapest, pp. 289-290.
Karadoğan, T ve Oral, E., 1994. Farklı sıra aralıkları uygulanan kişniş varyetelerinin verim ve verim unsurları ve kalitesi üzerine bir araştırma. Atatürk Üniv. Ziraat Fak. Derg. 25 (39), 311-318.
Kaya, N., Yılmaz, G ve Telci, İ., 2000. Farklı zamanlarda ekilen kişniş (Coriandrum sativum L.) populasyonlarının agronomik ve teknolojik özellikleri. Turk J Agric For (24) 355-364
Kırıcı, S., Mert, S. ve Ayanoğlu, F., 1997. Hatay ekolojisinde azot ve fosforun kişniş (Coriandrum sativum L.)’ de verim değerleri ile uçucu yağ oranlarına etkisi. II Tarla Bitkileri Kongresi (22- 25 Eylül 1997) Bildiri kitabı. 347-371, Samsun.
Kırıcı, S., 1999. Değişik yörelerden toplanan kişniş (Coriandrum sativum L.)’in bölgeye adaptasyonu ve uygun tohumluk miktarının belirlenmesi: Morfolojik özelikleri üzerine tohumluk miktarlarının etkisi. Ç.Ü.Zir. Fak. Derg. 1999, 14 (1):33-40
Kızıl, S. ve İpek, A., 2004. Bazı kişniş (Coriandrum sativum L.) hatlarında farklı sıra arası mesafelerinin verim, verim özellikleri ve uçucu yağ oranı üzerine etkileri. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarım Bilimleri Dergisi, 10 (3) 237-244
Mert, A. ve Kırıcı, S., 1998. Kişniş (Coriandrum sativum L.) populasyonlarının verim ve verim ka- rakterlerinin belirlenmesi. XII. Bitkisel İlaç Hammaddeleri Toplantısı, 20-22 Mayıs 1998 Ankara.
Roy, K.M and Paul, N. K., 1991, Physiological analy- sis of population density effect on rape (Brassica campestris L.) II. Yield an Yield components. Acta Agronomica Hungarica 40 (3-4) 347-353.
Wanger, H., Bladt, S and Zgainsk, E.M., 1992. Plant Drug Analysis ‘A thin Layer Chromatograpy Atlas (Translated Scott, T.A.,). Dep. Of Biochemistry Univ. Of Leeds Gb.