Cin mısırı çeşitlerinin tane verim ve önemli kalite özelliklerinin belirlenmesi

Bu araştırma, 2003 yılında Karaman ekolojik şartlarında, cin mısır çeşitlerinin verim ve kalite ile ilgili özelliklerinin in¬celenerek, bu ekolojiye uygun yüksek verimli ve kaliteli cin mısır çeşitlerini belirlemek amacıyla yürütülmüştür. "Tesadüf Blokları" deneme desenine göre dört tekerrürlü olarak kurulan bu araştırmada, 12 cin mısır çeşidi kullanılmıştır. Araştırmada, patlama hacimleri 18.5 cm3/g (Konya Pop.) - 35.25 cm3/g (ZP 611 K), patlamayan tane oranları %2.42 ( 85 Ant 2503 x 72.11) - % 9.9 (85 Ant 2503 x Sarı T.), tane irilikleri 57.25 adet/10 g (Konya Populasyon) - 87.25 adet/10 g (NS-620), tanede ham protein oranlan % 9.00 (Koç Kompozit) - % 11.34 (Bahar P-618), 1000 tane ağırlığı 114.68 g (NS- 620) - 175.93 g (Konya Populasyon), hektolitre ağırlıkları 78.73 kg (85 Ant 2503 x Sarı T.) - 86.19 kg (NS-620), lezzet test¬ leri 0.75 (Bahar P-621) -6.5 (Nermin Cin, Konya ve Karaman Pop), tane verimleri 499.5 kg/da (Mr. Kelly) — 753.5 kg/da (Bahar P-621) arasında değişmiştir. Bu araştırma sonucunda "Koç Kompozit", "Ant Cin — 98", "NS-620", "ZP 611 K", "85 Ant 2503 x 72.11", "Bahar P-618 ", "Bahar P-621" ve "Nermin Cin " çeşitlerinin verim ve kalite yönünden Orta Anado¬ lu ekolojik şartlarında yetiştirilebilecek uygun cin mısır çeşitleri olarak ön plana çıkmışlardır.

Anahtar Kelimeler:

1000 tane ağırlığı, tane verimi, cin mısırı, genotip çevre etkileşimi, lezzet, ürün kalitesi, İç Anadolu, Türkiye, Zea mays, genotip, tohum verimi

Determination of important quality characters and grain yield in popcorn cultivars

This research has been conducted to determine the highest yielding and quality pop corn varieties under Karaman eco¬logical conditions and to examine the yield and quality components of pop corn varieties in 2003. In this research which designed in a "Randomized Complete Block" with four replications, 12 pop corn varieties were used. In this research, were changed between for popping volume 18.5 cm3/g (Konya Pop) - 35.25 cm3/g (ZP 611 K), rate of unpopped kernels 2.42 %(85 Ant 2503 x 72İT) -'9.9 % (85 Ant 2503 x San T), kernel size 57.25 number/10 g (Konya Pop) - 87:25 number/10 g (NS-620), grain protein rate 9.00 % (Koç Kompozit) - 11.34 % (Bahar P-618), 1000 grain weight 114.68 g (NS-620) - 175.93 g (Konya Pop), hectoliter weight 78.73 kg (85 Ant 2503 x Sarı T.) - 86.19 kg (NS-620) delicious, test 0.75 (Bahar P-621) - 6.5. (Nermin Cin, Konya ve Karaman Pop), grain yield 499.5 kg/da (Mr. Kelly) - 753.5 kg/da (Bahar P-621). In this research, it was recommend that "Koç Kompozit", "Ant Cin - 98", "NS-620", "ZP 611 K", "85 Ant 2503 x 72.11", "Bahar P-618", "Bahar P-621" and "Nermin Cin" popcorn varieties can be grown for high yielding and quality under Central Anatolia ecological conditions.

Keywords:

1000 seed weight, grain yield, popcorn, genotype environment interaction, flavour, crop quality, Central Anatolia, Turkey, Zea mays, genotypes, seed yield,

PDF

___

Akay. A.,1997. Konya-Kampüs Bölgesinde Yetiştirilen “TTM-813” Melez Mısır Çeşidinde (Zea mays L. indentata S.) Fosforlu ve Çinkolu Gübre Uygulamasının Etkisi. S.Ü.Ziraat Fakültesi Dergisi. 11(15): 126-139. Konya.
Akçin, A., Sade, B., Tamkoç, A. ve Topal, A., 1993. Konya Ekolojik Şartlarında Farklı Bitki Sıklığı ve Azotlu Gübre Uygulamalarının “TTM-813” Melez Mısır Çeşidinde (Zea mays L. indentata) Tane Verimi, Verim Unsurları ve Bazı Morfolojik Özelliklere Etkisi. Doğa Tarım Ormancılık Dergisi,17:281-294.
Alexander, D.E., Greech, R.G., 1977. Breeding Special Industrial And Nutritional Type Corn And Corn Improvement. Am.Soc. of.Agr.Inc. Publisher Madison, Wisconsin, U.S.A. 336-386.
Aldrich, S.R., Scott, W.D., Leng, E.R., 1982. Modern Corn Production. A And L.Publications, Stations A, Box F, Champaigne, İllionis. 61820.
Ayrancı , R. 1999. Konya Ekolojik Şartlarında Yetiştirilebilecek Atdişi Melez Mısır Çeşitlerinin Belirlenmesi. Selçuk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Tarla Bitkileri Ana Bilim Dalı Yüksek Lisans Tezi. Konya.
Babic, M., Pajic, Z., 1992. Effect of Genotype X Environment Interaction On Expansion Volume İn Popcorn Hybrids (Zea mays L.) Genetika, 24:1. 27-32.
Belen, Ş. 1999. Hibrit ve Populasyon Cin Mısırlarının Tokat – Kazova Koşullarında Verim ve Diğer Bazı Özelliklerinin Belirlenmesi Üzerine Araştırma. GOÜ, Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarla Bitkileri Ana Bilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi. Tokat.
Chen, H.Y., Zhang, J.H., Jing, X.L., HE, Y.H., 1994. Studies On Seed Puffiness Character And Its Structure of Popcorn. Journal of Shangai Agricultural Colloge, 12:3. 157-160.
Dofing, S.M., D Croz-Masan, N., Thomas-Compton, M.A., 1991. Inheritance of Expansion Volume And Yield In Two Popcorn x Dent Corn Crosses. Crop Science. 31:715-718.
Dofing, S.M., Thomas. Compton, M.A., Buck, J.S., 1990. Genotype X Popping Method Interaction For Expansion Volume In Popcorn. Corp Science. 30:62-65.
Düzgüneş, O., Kesici, T., Kavuncu, O. ve Gürbüz F. 1987. Araştırma ve Deneme Metotları (İstatistiksel Metotlar-2). Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayın No: 295. Ankara.
Emeklier, H.T. ve Geçit, H.H., 1986. Tohumluk Kontrol ve Sertifikasyonu Uygulama Kılavuzu, Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları No:986. Ankara.
Gökmen, S., 1997. Melez ve Kompozit Atdişi Mısır Çeşitlerinin F1 ve F2 Generasyonlarında Verim ve Verim Unsurları Üzerinde Araştırmalar. Türk Tarım ve Ormancılık Dergisi.Cilt:21(3):267-272.
Gökmen, S. ve Sakin, M.A. 2001. Farklı Cin Mısırı Genotiplerinde Verim,Verim Unsurları ve Bazı Kalite Özelliklerinin Belirlenmesi Üzerinde Bir Araştırma. Türkiye 4. Tarla Bitkileri Kongresi. 17-21Eylül,253-258, Tekirdağ.
Gökmen, S., ve Sencar, Ö., Sakin, M.A. ve Yılmaz, 1999 Tokat-Kazova Koşullarınd Hibrit Cin Mısırı Çeşitlerinin (Zea mays everta Sturt.) Yetiştirilme Olanakları Üzerine Bir Araştırma. Türkiye 3. Tarla Bitkileri Kongresi. 15-18 Kasım. 287-292. Adana.
Hallauer, A.R.,1994. Specialty Corns. Department of Agronomy Lowa State University, Ames. Iowa. Hoseney, R.C., Zeneznak. K And Abdelrahman, A., 1983. Mechanism of Popcorn Popping. Journal of Cereal Science. 1.43-52.
Kün, E., 1994. Tahıllar 2 (Sıcak İklim Tahılları). Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları 1360, Ders Kitabı, Ankara.
Leonard, W.H., Martin, J.H., 1963. Cereal Crops. The Macmilon Company Collier-Macmillon Limited. London. 824.
Mohammed, A.A Ashman, R.B. And Kırleis, A.W., 1983. Pericarp Thickness And Other Kernel Physical Characteristics Relate To Microware Popping Quality of Popcorn. Journal Food Science, 58(2), 43-52.
Pajic, Z., 1990 Popcorn And Sweet Corn Breeding. Maize Research Institute “Zemun Polje” 11080, Belgrade-Zemun, Yugoslavia.
Pajic, Z., Babic, M., 1991. Interrelation of Popping Volume And Some Agronomic Characters In Popcorn Hybrids. Genetika, Vol. 23, No:2.137.144.
Pordesimo, L.O., Anantheswaran, R.C., Fleischmann, A.M., Lin, Y.E. ve Hanna, M.A. 1990. Physical as Indiectors of Popping Characteristics of Microwawe Popcorn. J. Food Science, 55(5), 1352-1358.
Poehlman, J.M., 1987. Breeding Field Crops. Avi Publishing Company, INC. Westport, Connecticut.U.S.A.
Richardson, D.L., 1959. Effect of Certain Endosperm. Genes On Popping In Popcorn. Agronomy Journal, 51:631.
Rench, W.E., And Shaw, R.H. 1971. Black Layer Development In Corn. Agron. J.63.303-305.
Sade, B., 1987. Çumra İlçesi Sulu Şartlarında Bazı Melez Mısır Çeşitlerinin Önemli Zirai Karakterleri Üzerinde Araştırmalar, Selçuk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi. Konya.
Sade, B., Küçük Mumcu, F., Gayretli, H., 1996. Konya Ekolojik Şartlarında Cin Mısır Populasyonlarının (Zea mays L. everta S.) Tane Verimi ve Morfolojik Özelliklerin Belirlenmesi. S. Ü. Ziraat Fakültesi Dergisi 9(11): 130-143. Konya
Sencar, Ö., 1988. Mısır Yetiştiriciliğinde Ekim Sıklığı ve Azotun Etkileri. C.Ü. Tokat Ziraat Fakültesi Yayınları, 6. Bilimsel Araştırma ve İncelemeler. 3. Tokat.
Sezer, S. ve Yanbeyi, S.1997. Çarşamba Ovasında Yetiştirilen Cin Mısırda (Zea mays L.everta) Bitki Sıklığı ve Azotlu Gübrenin Tane Verimi, Verim Komponentleri ve Bazı Bitkisel Karakterler Üzerine Etkileri. Türkiye 2. Tarla Bitkileri Kongresi, 22-25 Eylül- 128-133. Samsun.
Silva, W.J., Vidal, B.C., Martins, M.E.O., Vargas, H., Pereira, A.C., Zerbetto, M., Miranda C.M., 1993. What Makes Popcorn. Pop.Nature Vol.362-417.
Sing, V., Barretro, N.L., Mckınstry. J., Burak, P And Eckhoof, S.R., 1997. Effect Of Kernel Size, Location, And Type of Damage On :Popping Characteristics of Popcorn. Cereal Chemistry, 74(5).672.675.
Sing, J. and Sing, N. ,1999. Effect of Different Ingredients and microvawe power on popping characteristics of popcorn. Journal of Food Engineering, 42, 161 - 165.
Song. A., Eckhoff, S.R., Paulsen, M., Litchfield, J.B., 1991. Effects of Kernel Size And Genotype On Popcorn Popping Volume And Number of Unpopped Kernels. Cereal Chemistry, 68(5): 464-467.
Soylu, S., 1995. Melez At Dişi Mısırda (Zea mays L.indentata S.) Farklı Ekim Zamanları ve Azot Dozlarının Verim, Verim Unsurları, G.D.D. ve Kalite Üzerine Etkileri. Selçuk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi .Konya.
Tansı, V., Sağlamtimur., T., Düzgün, M., Kızılşimşek, M., 1994. Çukurova Koşullarında 1.ve 2. Ürün Mısırda En Uygun Ekim Zamanının Saptanması Üzerine Bir Araştırma. Tarla Bitkileri Kongresi, Agronomi Bildirileri, Cilt:1. İzmir.
Tüsüz, M.A., 1987. Melez Mısır Üretiminde Islah Aşamaları ve Melez Tohumluk Üretimi. Mısır Üretiminin Geliştirilmesi, Problemler ve Çözüm Yolları Sempozyomu,148-166. TARM. Ankara. Uluöz, M., 1965. Buğday Unu ve Ekmek Analiz Metotları. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayın No:57. İzmir.
Yılmaz, İ., 1998. Tokat-Kazova Koşullarında Hibrit Cin Mısırı Çeşitlerinin (Zea mays everta Sturt) Yetiştirilme Olnakları Üzerine Bir Araştırma. GOÜ. Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarla Bitkileri Ana Bilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi.
Watson, S.A. And Ramstad, P.E., 1994. Corn Chemistry And Tecnology. American Association of Cereals Chemists, Inc St. Paul, Minesota, U.S.A, 605 S.
Ziegler, K.E., Ashman, R.B., White, G.M. And Whysang, D.B., 1984. Popcorn Production And Marketing. Cooperative Extension Service, Purdue Universty. West Lafeyette In. A Puplication of The National Hand Book Project NCH 5.
Ziegler, K.E., Guthrie, W.D., Foley, D.C., 1987. Registration of BSPICI And BSPWICI Popcorn (Maize) Gemplasms. Crop Science. 27: 1318-1319.
Ziegler, K.E., And Ashman, B., 1994 Popcorn In “Speciality Corns” Chapter Edited By Hallauer, A.R. Crc Press, London. S:189-214.