Cin mısırı çeşitlerinin önemli tarımsal özelliklerinin belirlenmesi

Bu araştırma, 2003 yılında Karaman ekolojik şartlarında, cin mısır çeşitlerinin verim ve morfoloji ile ilgili özelliklerinin incelenerek, bu ekolojiye uygun yüksek verimli ve kaliteli cin mısır çeşitlerini belirlemek amacıyla yürütülmüştür. "Tesadüf Blokları" deneme desenine göre dört tekerrürlü olarak kurulan bu araştırmada, 12 cin mısır genotipi kullanılmıştır. Araştırmada tane verimleri 499.5 kg/da (Mr. Kelly) - 753.5 kg/da (Bahar P-621), çiçeklenme süreleri 69.25 gün (Bahar P-621) - 73.00 gün (Karaman Populasyon), çiçeklenme için G.D.D. değerleri 671.8 °C (Mr Kelly) - 729.92 °C (Karaman Populasyon), bitki boyları 194.65 cm (NS-620) - 240.20 cm (Koç Kompozit), ilk koçan yükseklikleri 73.35 cm (NS-620) -109.40 cm (Koç Kompozit), koçan uzunlukları 17.17 cm (Mr Kelly) -20.27 cm (Bahar P - 621) , koçan çapları 33.79 mm (NS-620) - 40.51 mm (Bahar P-618), koçanda tane sayıları 527 adet (Mr Kelly) — 732.75 (Nermin Cin), koçanda tane ağır¬lıkları 81.75 g (Mr Kelly) - 146.759 (Bahar P-618) arasında değişmiştir. Bu araştırma sonucunda "Koç Kompozit", "Ant Cin - 98", "NS-620", "ZP 611 K", "85 Ant 2503 X 72.11", "85 Ant 2503 x Sarı T. ", "Bahar P-618" ve "Bahar P-621" çeşitlerinin verim yönünden Orta Anadolu ekolojik şartlarında yetiştirilebilecek uygun cin mısır çeşitleri olarak ön plana çıkmışlardır..

Anahtar Kelimeler:

İç Anadolu, Türkiye, Zea mays, kültür çeşitleri, genotip, bitki gelişimi, bitki boyu, verim ögeleri, morfolojik özellikler, çiçeklenme zamanı, genotip çevre etkileşimi, cin mısırı, tane verimi

Determination of important agronomical characters in popcorn cultivars

This research has been conducted to determine the highest yielding grain pop corn varieties under Karaman ecological conditions and to examine the yield and quality components of pop corn varieties in 2003. In this research which arranged in a " Randomized Complete Block" with four replications, 12 pop corn varieties were used. According to the results, mean values of pop corn varieties were changed between grain yield 499.5 kg/da (Mr. Kelly) 753.5 kg/da (Bahar P-621), G.D.D. for emergence - flowering period 671.8 °C (Mr Kelly) - 729.92 °C (Karaman Pop). Flowering period 69.25 day (Bahar P-621) - 73.00 day (Karaman Populasyon), plant height 194.65 cm (NS-620) - 240.20 cm (Koç Kompozit), first ear height 73.35 cm (NS-620) - 109.40 cm (Koç Kompozit), ear lenght 17.17 cm (Mr Kelly) - 20.27 cm (Bahar P - 621) , ear diameter 33.79 mm (NS-620) - 40.51 mm (Bahar P-618), grain number per ear 527 (Mr Kelly) -732.75 (Nermin Cin), grain weight per ear 81.75 g (Mr Kelly) - 146.759 (Bahar P-618) . As a result, it was recommend that "Koç Kompozit", "Ant Cin -98", "NS-620", "ZP611K", "85 Ant 2503 x 72.11", "85 Ant 2503 x Sarı T." and "Bahar P-6 IS" popcorn varieties can be grown for high yield under Central Anatolia ecological conditions.

Keywords:

Central Anatolia, Turkey, Zea mays, cultivars, genotypes, plant development, plant height, yield components, morphological properties, flowering date, genotype environment interaction, popcorn, grain yield,

PDF

___

Akman, Z., Sencar, Ö., 1991. Şeker Mısırında Ekim Sıklığı ve Ekim Zamanının Verim ve Diğer Agronomik Karakterler Üzerinde Etkileri. C. Ü. Tokat Ziraat Fakültesi, Dergisi, 7:25-37. Tokat.
Aldrich, S.R., Scott, W.D., Leng, E.R., 1982. Modern Corn Production. A And L.Publications, Stations A, Box F, Champaigne, İllionis. 61820.
Andrew, R.H., Scklough.D.A., Tenpas, G.H., 1976 Some Relationships of A Plastic Mulch to Sweet Corn Maturity. Agronomy Journal,68: 422-425.
Ayrancı , R. 1999. Konya Ekolojik Şartlarında Yetiştirilebilecek Atdişi Melez Mısır Çeşitlerinin Belirlenmesi. Selçuk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Tarla Bitkileri Ana Bilim Dalı Yüksek Lisans Tezi. Konya.
Belen, Ş. 1999. Hibrit ve Populasyon Cin Mısırlarının Tokat – Kazova Koşullarında Verim ve Diğer Bazı Özelliklerinin Belirlenmesi Üzerine Araştırma. GOÜ, Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarla Bitkileri Ana Bilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi. Tokat.
Choelho, D.T. And Dale. R.F., 1980. An Energy Crop Growth Variable And Temperature Function For Predicting Corn Growth And Development Planting To Silking. Agronomy Journal. 72:503-510, U.S.A.
Düzgüneş, O., Kesici, T., Kavuncu, O. ve Gürbüz F. 1987. Araştırma ve Deneme Metotları (İstatistiksel Metotlar-2). Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayın No: 295. Ankara.
El-Lokany, M.A., Russell, W.A., 1971 Relationship of Maize Character With Yield In Testcrosses of Inbreds At Different Plant Densities. Crop Science. 11:698-701.
Gökçora, H., 1959. Türkiye de Yetiştirilen Cin Mısır Çeşitlerinin Zirai Vasıfları İle En Önemlilerinin Patlama Emsalleri Üzerinde Araştırmalar. Ankara Üniversitesi Basımevi.
Gökmen, S., 1997. Melez ve Kompozit Atdişi Mısır Çeşitlerinin F1 ve F2 Generasyonlarında Verim ve Verim Unsurları Üzerinde Araştırmalar. Türk Tarım ve Ormancılık Dergisi. Cilt:21(3) :267-272.
Gökmen, S. ve Sakin, M.A. 2001. Farklı Cin Mısırı Genotiplerinde Verim,Verim Unsurları ve Bazı Kalite Özelliklerinin Belirlenmesi Üzerinde Bir Araştırma. Türkiye 4. Tarla Bitkileri Kongresi. 17-21 Eylül, 253-258 Tekirdağ.
Gökmen, S., ve Sencar, Ö., Sakin, M.A. ve Yılmaz, 1999. Tokat-Kazova Koşullarında Hibrit Cin Mısırı Çeşitlerinin (Zea mays everta Sturt.) Yetiştirilme Olanakları Üzerine Bir Araştırma. Türkiye 3. Tarla Bitkileri Kongresi. 15-18 Kasım. 287-292. Adana.
Gyanerdra, S., Major, S., Singh, S., Singh, M., 1993. Correlation and Path Analysis in Maize Under Midhills of Sikim. Crop Improvement, 20 : 222–225.
Hallauer, A.R.,1994. Specialty Corns. Department of Agronomy Lowa State University, Ames. Iowa. Hallauer, A.R., Miranda, J.B.FO., 1988. Germplasm In Quantitative Genetics In Maize Breeding. Iowa State University Press, Ames, 375.
Kamprath, E.J., Moll, R.H., Rodriguez, N., 1982 Effects of Nitrogen Fertilization And Recurrent Selection On Performance of Hybrid Populations of Corn. Agronomy Journal. 74:955-958.
Kiniry, J.R.And Keener, M.E., 1982. An Enzym Kinetic Equation To Estimate Maize Development Rates, Agronomy Journal. 74:115-119. U.S.A.
Koçak, A.N., 1987. Mısırın İnsan Gıdası Olarak Önemi ve Gıda Endüstrisindeki Yeri. Türkiye’de Mısır Üretiminin Geliştirilmesi, Problemler ve Çözüm Yolları Sempozyumu. 10-29 TARM. Ankara.
Köycü, C., Yanıkoğlu, S., 1987. Samsun Ekolojik Şartlarında Mısır (Zea mays L.) Çeşit ve Ekim Zamanı Üzerinde Bir Araştırma.Türkiye’deMısır Üretiminin Geliştirilmesi, Problemler ve Çözüm Yolları Sempozyomu. (TARM.). Ankara.
Kün, E., 1994. Tahıllar 2 (Sıcak İklim Tahılları). Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları 1360, Ders Kitabı, Ankara.
Kün, E., Emekliler, Y., 1987. İklim Faktörleri Bakımından Türkiye’de Mısır Üretim Olanakları. Türkiye’de Mısır Üretiminin Geliştirilmesi, Problemler ve Çözüm Yolları Sempozyumu. 86-124. Ankara. Leonard, W.H., Martin, J.H., 1963. Cereal Crops. The Macmilon Company Collier-Macmillon Limited. London. 824.
Moll, R.H., Kamprath, E.J., 1977. Effects of Population Density Upon Agronomic Traits Associated With Genetic Increases In Yield of Zea mays L. Agronomy Journal. 69:81-84.
Pajic, Z., 1990 Popcorn And Sweet Corn Breeding. Maize Research Institute “Zemun Polje” 11080, Belgrade-Zemun, Yugoslavia.
Pajic, Z., Babic, M., 1991. Interrelation of Popping Volume And Some Agronomic Characters In Popcorn Hybrids. Genetika, Vol. 23, No:2.137.144.
Poehlman, J.M., 1987. Breeding Field Crops. Avi Publishing Company, INC. Westport, Connecticut. U.S.A.
Rogers, I.S., Lonman, G.J., 1988. Effect On Plant Spacing On Yield, Size And Kernel Fill of Sweet Corn, Australion J. of Exp. Agric. 28: 787-792.
Sade, B., 1987. Çumra İlçesi Sulu Şartlarında Bazı Melez Mısır Çeşitlerinin Önemli Zirai Karakterleri Üzerinde Araştırmalar, Selçuk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Yüksek Lisans Tezi. Konya.
Sade, B., Küçük Mumcu, F., Gayretli, H., 1996. Konya Ekolojik Şartlarında Cin Mısır Populasyonlarının (Zea mays L. everta Sturt.) Tane Verimi ve Morfolojik Özelliklerin Belirlenmesi. S. Ü. Ziraat Fakültesi Dergisi 9(11): 130-143. Konya.
Sencar, Ö., 1988. Mısır Yetiştiriciliğinde Ekim Sıklığı ve Azotun Etkileri. C.Ü. Tokat Ziraat Fakültesi Yayınları, 6. Bilimsel Araştırma ve İncelemeler. 3. Tokat.
Sencar, Ö., Gökmen, S., İdi. M., 1997. Şeker Mısırın (Zea mays saccharata.Sturt.) Agronomik Özelliklerine Ekim Zamanı ve Yetiştirme Tekniklerinin Etkisi. Türk Tarım ve Ormancılık Dergisi. 21:65-71.
Sencar, Ö., Gökmen, S., Koç, H., Okutan, M., 1992. Tokat Ekolojik Şartlarında 2. Ürün Olarak Şeker Mısır Yetiştirme Olanaklarının Belirlenmesi Üzerine Bir Araştırma.C.Ü. Tokat Ziraat Fakültesi Dergisi. 7:1. 242-258.