Refik UYANÖZ, Ümmühan ÇETİN, Emel KARAASLAN

Çeşitli organik materyallerin buğday bitkisinin mineral madde alımı üzerine etkisi

Bu araştırmada, çöp kompostu (ÇK), mantar kompostu (MK), sığır gübresi (SG), tavuk gübresi (TG) ve arıtılmış kanali-zasyon çamuru (KÇ) gibi organik materyallerde zenginleştirme yapılmaksızın buğdayda mineral madde üzerine etkilerini araştırmak ve bu etkileri karşılaştırmak amaçlanmıştır. Bu nedenle O, 30 ve 60 ton/ha olacak şekilde organik materyal karış-tırılmış ve toprak, tarla kapasitesi nem seviyesinde 15 gün süreyle inkübasyona bırakılmıştır. Bu sürenin sonunda sera şart-larında buğday bitkisi yetiştirilmiştir. Vejetasyon süresince deneme bitkisinin bayrak yapraklarında ve hasattan sonra dane ve sapta N, P, K, Fe, Zn, Cu ve Mn analizleri yapılmıştır. Deneme sonunda toprağa karıştırılan organik materyal ve dozuna bağlı olarak bitkinin N, P, K, Fe, Cu, Mn ve Zn konsantrasyonları değişik düzeylerde artışlar göstermiş ve elde edilen artış-lar (p

Anahtar Kelimeler:

mineraller, organik madde, mantar kompostu, sığır gübresi, atık çamuru, kümes hayvanları gübresi, çöp kompostu, buğday

Effect of different organic materials on mineral composition of wheat plant

In this research, it was aimed to determine and compare the effect of different organic materials (garbage compost, mushroom compost, cattle manure, chicken manure and sludge) on the yield and yield components of wheat (Bezostaja-I). This study was conducted out as a pot experiment under greenhouse conditions with a sandy clay loam soil. The organic materials (0, 30 and 60 t/ha) were added into each pot and were incubated for 15 days. The soils were watered at 70 % of field capacity. At the end of the experiment it was shown that N, P, K, Fe, Cu, Mn andZn contents of plant increased depend-ing on the organic material applications and these increases were found statistically significant. Sewage sludge is generally the most effective treatmentin increasing N, P, K, Fe, Zn, Cu and Mn content of the leaf, grain and stem samples of the wheat grown. This result was followed by mushroom compost and cattle manure. According to the results sewage sludge and garbage compost were suggested to use as an amendment in soils studied.

Keywords:

minerals, organic matter, mushroom compost, cattle manure, sludges, poultry manure, refuse compost, wheat,

PDF

___

Bayraklı, F., 1987. Toprak ve Bitki Analizleri. Ondokuz Mayıs Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları, Yayın No: 17, Samsun.
Bouyoucos, C. A., 1962. A Recalibration of The Hydrometer Medhod for Making Mechanical Analysis of Soils. Agran. J., 43 : 434 - 438.
Bremner, J. M., 1965. Methods of Soil Analysis Part 2. Chemical and Microbiological Properties. Ed. A. C. A. Black Amer. Soc. of Agron Inc. Pub. Agron. Series No: 9 Madison USA.
Düzgüneş, O., Kesici, T., Kavuncu, O., ve Gürbüz, F., 1984. Araştırma ve Deneme Metodları A. Ü. Ziraat Fak. Yayın No :1021, Ders Kitabı No: 295, Ankara.
Erdal, T. ve Tarakçıoğlu, C, 2000. Değişik Organik Materyallerin Mısır Bitkisinin (Zea mays L.) Gelişimi ve Mineral Madde içeriği Üzerine Etkisi. OMÜ. Zir. Fak. Dergisi, 15 (2), 2000. 80-85.
Hizalan, E. ve Ünal, H., 1965. Toprakta Kimyasal Analizler. Ankara Üniv. Ziraat Fak. Yayınları, 273, Ankara.
Kaçar, B., Kovancı, İ. ve Atalay, İ. Z, 1980. Utilization of The Waste Products of Tea Factories in Agriculture. A.Ü.Z.F. Yıllığı, 29 (1): 158-173.
Kaçar, B., 1984. Bitki Besleme. Ankara Üniversitesi Ziraat Fak. Yayınları No:899 Ders Kitabı No:250, Ankara.
Kaçar, B., 1992. Yapraktan Bardağa Çay. T.C. Ziraat Bankası Kültür Yayınları. No:23, T.C. Ziraat Bankası Matbaası, Ankara.
Kütük, C.A., Çaycı, G. ve Baran, A., 1995. Çay Atıklarının Bitki Yetiştirme Ortamı Olarak Kulla¬nılabilme Olanakları. Tarım Bilimleri Dergisi 1 (1), 35-40.
Lindsay, W.L. ve Norvell, W.A., 1978. Development of a DTPA Soil Test For Zn, Fe, Mn and Cu. Soil Amer. J., 42(3): 421-428.
Mutlu, K., Güzel, N., Gök, M., İbrikçi, H. ve Gülüt, K.Y., 1995. Sera Koşullarında Çiftlik Gübresi ve Kimyasal Gübre Uygulamasının Toprak Özellikleri ve Bitki Bileşimine Etkileri. İlhan Akalan Toprak ve Çevre Sempozyumu. Cilt 2. s.228-241.
Olsen, S.R., Cole, C.V., Watanebe, F.S. & Dean, L.A., 1954. Estimation of Available Phosphorus in Soils by Extraction with Sodium Bicarbonate. US. Dept. Of Agric. Cric. 939.
Richards, L.A., 1954. Diagnosis and Improvement of Salina and Alkali Soils. Dept. Of Agriculture, No: 60, USA.
Smith, H. W. ve Weldon, M. D., 1941. A Comparison of Some Methods for The Determination of Soil Organic Matter. Soils Sci. Soc. Amer., Proc, 5: 177-182.
Sönmez, İ., Sönmez, S., ve Kaplan M., 2002. Çöp kompostunun Bitki Besin Maddesi İçerikleri ve Bazı Organik Gübrelerle Karşılaştırılması. S.Ü. Ziraat Fak. Dergisi 16 (29): (2002) 31-38.
Tisdale, L.S., Nelson, W.L, and Beaton, J.D, 1985. Soil Fertility and Fertiliser (Fourth Ed.). pp:430. Mc Millan Puplishing Company, New York. U.S. Salinity Lab. Staff, 1954. Diagnosis and Im¬provement of Saline and Alkali Soils. Agr. Hand¬book, No: 60.
Usta, S. 1995. Toprak Kimyası. A.Ü.Z.F. Yayınları No: 1378, Ders Kitabı No:401. Ankara.
Uyanöz, R, Zengin, M, Şeker, C. ve Çetin, Ü, 2000. Toprağın Üreaz, Katalaz ve Biyolojik Aktivitesine Bazı Organik Materyallerin Etkisi. S.Ü. Ziraat Fakültesi Dergisi 14(22), 2000, 85-92.
Yüksel, O, Turhan, H, ve Bahtiyar, M, 2002. The Effects of Waste Compost on Barley Yield. International Conference on Sustainable Land Use and Management, 10-1.3 June 2002 Çanakkale (Turkey), pp: 467-468.