Beyşehir ilçesi ve yakın çevresi turizm ve rekreasyon kullanımına yönelik peyzaj potansiyelinin saptanması üzerine bir araştırma

Beyşehir ilçesi Türkiye 'nin en eski yerleşimlerindendir. Bunu çevrede bulunan tarihi eserler ve abidelerle ortaya koymaktadır. Tarih öncesi devirlere uzanan Beyşehir'in geçmişi günümüzden 8-10 bin yıl öncesinden başlatılır. Hitit, Roma, Helenistik çağdan kalma eserleri bulunmaktadır. Fakat Beyşehir esas karakterini Anadolu Selçukluları devrinde bulmuştur. Beyşehir 'e hiçbir dönemde verilmeyen önemi vererek Anadolu Selçuklu Devletinin yazlık başkentim Kubadabad adı ile anılan yerde kurmuşlardır. Bütün bunlardan dolayı, Beyşehir çevresi tarihi ve doğal güzellikleriyle bir açık hava müzesini andırır. Beyşehir İlçe yüzölçümünün 1/4'ünü (651 km2) ile Türkiye'nin 3. büyük gölü olan Beyşehir gölü teşkil eder. Gölün denizden yüksekliği 1116 m. dit: Eni 10-25 kın arasında değişiklik gösterir. Kuzeybatı ve Güneydoğu doğrultusunda uzanan göl, 42 km boyundadır. Doğal bir göl durumunda olan Beyşehir Gölü'nün suyu tatlıdır.Yer altında Manavgat Çayı ile Akdeniz'e ulaşır. Ülkemizde artan turizm talebi, bununla birlikte gelişen turizm sektörüne dayalı ticaretin ilerlemesi, hızlı nüfus artışı ve sağlıksız kentleşme, gün geçtikçe doğal ve kültürel değerlere daha fazla zarar vermektedir. Bu durumu engelleyebilmek için, ulusal ve uluslararası pek çok toplantı yapılmış ve çevre koruma konusunda ortak kararlar alınmıştır. Bu anlamda amaç, çevrenin geri dönülmez biçimde zarar görmesinden önce, kullanımını uygun bir biçimde sınırlandırmaktır. Böylece, endemik, ender ve özel bir lıabitata sahip flora ve fauna değerlerini güvence altına almak mümkün olacaktır. Aynı zamanda, tarihi ve kültürel mirasın olumsuz etkilenmesinin önlenmesi, korunması ve gelecek nesillere aktarılması sağlanabilecektir. Bölgenin turizm potansiyelinin yanında, doğal peyzaj özellikleri ve bilimsel çalışmalara iyi bir kaynak oluşturulması, bu konulara ağırlık verilerek koruma ve kullanım kriterlerinin belirlenmesini gerektirmiştir. Çalışma kapsamında, Beyşehir ilçesi ve yakın çevresinin doğal ve kültürel özellikleri CBS yardımıyla saptanmış ve analiz edilmiştir.

Anahtar Kelimeler:

rekreasyon aktiviteleri, peyzaj mimarlığı

A research on the determination of landscape potential aimed at tourism and recreational usage of the province of Beyşehir and its environs

Beyşehir is one of the oldest settlements of Turkey. The surrounding historical remains and monuments justify this. The history of Beyşehir, -which extends to prehistoric times, has begun 8-10 thousand years ago. It has works of art from Hittites, Romans and Hellenistic ages. Yet Beyşehir reached its prime when Anatolian Seljuk 's have given importance to Beyşehir, which have never been given before, built the summer capital of Anatolian Seljuk state named Kubadabad. Because of these, surroundings of Beyşehir resemble an open air museum with its historical and natural beauties. With its surface area of 651 km2, forming 1/4 of the general area of Beyşehir Country, the lake Beyşehir is the third in largeness among the lakes in Turkey. The altitude of the Lake's Surface is 1116 above the sea-level. Its width varies between 10 and 25 km. Where as is length from the Northwest to the Southeast is 42 km.. Beyşehir Lake is a natural Lake with its fresh-water, h extends underground to Mediterranean through Manavgat River. The increasing touristic demand together with the commercial developments supported by the improving tourism sector, the rapid increase in population and the unplanned urbanization have gradually been causing more harm to natural and cultural resources of the country. The numbers of national and international congresses have been held in order to hinder this situation, and decisions have mutually been taken on preserving the environment not having to a degree of harmless that can not be restored. Furthermore, the use of lands should be limited in a convenient way. Thus, it will be possible to preserve the flora and fauna, which possess a special, endemic and rare habitat. The prevention and preservation of the historical and cultural heritage will be transferred to the future generations, as well. Besides the touristic potential of the region, its natural specialties of landscape, and being a good source for scientific researches have had to be determined the criteria of its usage by taking especially these matters into consideration. In this study natural and cultural attributes of Province of Beyşehir is analyzed and determined by means of GIS applications.

Keywords:

recreational activities, landscape architecture,

PDF

___

Arslan, M., Güngör, S., 2002. Beysehir Gölü Yakin Çevresinin Koruma Kullanim Kararlari Açisindan Irdelenm esi. 18-20 Eylül 2002. Su Havzalarinda Toprak ve Su Kaynaklarinin Korunmasi, Gelisti- rilmesi ve Yönetimi Sempozyumu. Mustafa K e- mal Üniversitesi. Antakya.
Avcikurt, C., Köroglu A., Dogdubay, M. 2003. Alter- natif Turizmin Planlanmasinda SWOT Analizinin Uygulanmasi. Türkiye’nin Alternatif Turizm P o- tansiyeli ve Güncel Sorunlari Konferansi. 3-4 Mayis 2003. Çankiri.
Çevik, M., 2003. Beysehir Gölü'nün Akilci Kullani- mina Dogru. Dogal Hayati Koruma Dernegi. An- kara.
DCW, 1993. Digital Chart of the World. Environ- mental Systems Research Institute, Inc. (ESRI) Product Originally Developed for the US Defense Mapping Agency (DMA) Using DMA Data. Pennsylvania State University Libraries. USA.
DPT. 2001. Turizm Özel Ihtisas Komisyonu Raporu. Devlet Planlama Teskilati, Nisan 2001. Ankara. (DPT.2589-ÖIK.601) http://ekutup.dpt.gov.tr/turizm/oik601.pdf
Durgunay, D., 2001. Turizm Cografyasi. Türk Sanayi- cileri ve Isadamlari Dernegi. Cografya 2001. Ya- yin No. TUSIAD-T/2001/06-302. ISBN : 975- 8458-18-3. Istanbul.
EPA., 2000. A method to quantify environmental indicators of selected leisure activities in the United States. EPA-231-R-00-001. EPA Office of Policy, Economics and Innovations. http://www.epa.gov/ispd/leisure.pdf.
EPG 1998. Prince George Region Tourism Development Opportunity Analysis. Economic Planning Group (EPG). http://www.pgrdc.bc.ca/tourism_report/ report.pdf. Canada.
Hasgüler, A., 2003. Peyzaj Degerleri ve Yat Turizmi Etkilesiminin Ekolojik Açidan Gökova Körfezi Örneginde Incelenmesi. A.Ü. Fen Bilimleri Ensti- tüsü. Peyzaj Mimarligi A.B.D. Y üksek Lisan Te- zi. Ankara.
IISD, 1997. The Effects of Climate Change on Rec- reation and Tourism on the Prairies. Prepared by the International Institute for Sustainable Devel- opment (IISD). Draft Report March’97. http://iisd.ca/pdf/recreation_climate.pdf. Canada.
Karaküçük, S., 1999. Rekreasyon. Bos Zamanlari Degerlendirme. Üçüncü Basim. ISBN: 975-581- 048-X. Kirali Matbaasi. Bagirgan Yayimevi. An- kara.
NIMA, 2002. National Imaginary and Mapping Agency. Digital Terrain Elevation Data (DTED) and Digital Elevation Model (DEM) Turkey. Lower Left: 37.370833 N 31.091667 E. Upper Right: 37.995833 N 32.341667 E. 10 Meter Resolution Digital Orthorectified Imagery D0I- 10M. CNES/SPOT Image 1992-1994. N.A.S.A. USA.
Pearce, D. G., 1992. Alternative Tourism: Concepts, Classifications, and Questions. Tourism Alternatives. Potentials and Problems in the Development of Tourism. Page: 23-26. ISBN: 0 - 471-94881-0. UK.
Sertkaya, S., 2001. Bartin Ili Kiyi Bölgesinin Turizm ve Rekreasyon Potansiyelinin Saptanmasi ve De- gerlendirilmesi Üzerine Bir Arastirma. A.Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü. Peyzaj Mimarligi A.B.D. Doktora Tezi. Ankara.
Wittrock, V., Wheaton, E.E. 1992. Saskatchewan Agroecosystems and Global Warming in Whea ton, E.E., V. Wittrock and G.D.V. Williams, (eds.) Saskatchewan in a Warmer World: Prepar- ing for the Future. Saskatoon: Saskatchewan Re search Council, Publication No. E-2900-17-E-92. Canada.
Yeomans, W., 1983. Visual Resource Assessment. A User Guide. MOE Manual 2. ISSN 0821-0640; 2. Ministry of Environment. Victoria B.C. Canada.
Yilmaz, B., 2001. Bartin Ili ve Yakin Çevresi Peyzaj Potansiyelinin Saptanmasi ve Degerlendirilmesi Üzerinde Bir Arastirma. A.Ü.Fen Bilimleri Ensti- tüsü Peyzaj Mima rligi Anabilim Dali. Doktora Tezi. Ankara.