Beş buğday çeşidinin toprak üstü ağırlıklarının büyüme eğrileri yoluyla karşılaştırılması üzerine bir uygulama

Bu çalışmada, Konya bölgesinde yaygın olarak yetiştirilen beş buğday çeşidinden (Dağdaş 94, Kınacı 97, Konya 2002, Karahan 99 ve Ahmetağa) 20 hafta boyunca alınan toprak üstü taze ağırlıklarına ait veriler parametreleri biyolojik olarak yorumlanabilen (Gompertz ve lojistik) büyüme eğrileri kullanılarak modellenmiştir. Daha sonra seçilen uygun büyüme eğrisi kullanılarak, buğday çeşitlerine ait büyüme eğrileri ve eğrilere ait parametreler indirgenmiş kareler toplamı testiyle karşılaş-tırılmıştır. Analiz sonuçlan Karahan99 çeşitinin en fazla (178,4 gr), Ahmetağa çeşitininde en az (147,5 gr) toprak üstü taze ağırlık potansiyeline sahip çeşitler olduklarını göstermiştir. Ahmetağa çeşidinin en erken (13,54 hafta), Karahan 99 çeşitinin ise en geç (14,9 hafta) en yüksek miktarda mutlak toprak üstü taze ağırlık artışına ulaşan buğday çeşitleri olduğu tespit edilmiştir. Buğday çeşitlerinin toprak üstü taze ağırlık artışlarına ait Gompertz büyüme eğrileri parametrelerinin karşılaştırılması sonucu, Dağdaş 94, Kınacı 97 ve Ahmetağa çeşitlerinin ortak bir model ile ifade edilebileceği, Konya 2002 ve Karahan 99 çeşitlerininde başka bir ortak model ile ifade edilebileceği tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler:

buğday, büyüme eğrisi, karşılaştırmalar

A growth curve application to compare weights of five wheat varieties

In this study, growth curves of 5 wheat varieties (namely Dağdaş 94, Kınacı 97, Konya 2002, Karahan 99, and Ahme¬tağa) were modeled via fitting Gompertz and logistic growth curves (whose parameters can be interpreted biologically) to plant weight data, which are collected for 20 weeks. In addition, growth curves of wheat varieties and their parameters were compared by using sum of square reduction test. Results show that Karahan 99 is the variety that has the highest growth potential (178.4 gr), while Ahmetağa is the variety that has the lowest growth potential (147.5 gr). On the other hand, the variety Ahmetağa reaches to the maximum absolute growth rate at the earliest (13.54 weeks), while the variety Karahan 99 reaches the latest (14.9 weeks). Results from sum of square reduction test show that a common Gompertz growth curve junction can not be used for all varieties. However, it is found that varieties Dağdaş 94, Kınacı 97, and Ahmetağa can be expressed with a common growth curve while Konya 2002 and Karahan 99 can be expressed with another common growth curve.

Keywords:

wheat, growth curve, comparisons,

___

1. Brown, D. V© Rothery, P. 1993. Models in Biology. Mathematics, statistics and computing. John Wiley and Sons.
2. Dayan, E., van Keülen, H., Jones, J. W., Zipori, I., Shmuel, D. Ve Challa, H. 1993. Development, calibration and validation of a greenhouse tomato growth model: I. Description of the model. Agric. Syst. 43, 145-163.
3. De Wit, ,C. T. Ve van Keulen, H. 1987. Modelling production of field crops and its requirements. Ge-oderma 40, 253-265.
4. Draper, N., R. Ve Smith, H. 1966. Applied Regression Analysis. John Wiley and Sons.
5. Düzgüneş, O., Kesici, T., Kavuncu, O. Ve Gürbüz, F.1987. Araştırma ve Deneme Metotları (İstatistik Metotları II). Ankara Üniversitesi, Ziraat Fakültesi Yayınları, No: 1021, Ders Kitabı No: 295,. Ankara.
6. Karadavut, U. 2005. Çavdar Bitkisinde Bazı Karakter¬lerin Büyüme Analizler. Selçuk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü. Doktora Tezi.
7. Karadavut, U., Genç, A., Karakoca, A., Sinan, A., Patla, Ç., Aksoyak, Ş. 2005. Dağdaş Buğday Bitkisinde Büyüme Eğrilerinin Belirlenmesinde Model Seçimi, istatistik Araştırmaları Sempozyumu. 8-12 Mayıs 2005, Antalya.
8. Liebig, H. P. 1989. Growth and yield models as an aid for decision making in protected crop production control. Ada Hort. 260, 99-113.
9. SAS Institute Inc. (1999). SAS/STAT User's Guide, Version 8. Cary, NC: SAS Institute Inc.
10.Zur, B. Ve Jones, J. W. 1981. A model for the water relations, photosynthesis and expansive growth of crops. Water Resour. Res. 17, 311-320.