ZEKİYE TAMER GENCER, YILMAZ DAŞLI, ENİS BAHA BİÇER

Sağlık İletişiminde Yeni Yaklaşımlar: Dijital Medya Kullanımı

Son yıllarda birçok alanda olduğu gibi sağlık alanında da birey davranışlarında değişiklikler gözlenmektedir. Dünyada ve ülkemizde sağlık konusunda yapılan yeni reformlar ve özellikle Türkiye’ de özel hastanelerin devlet tarafından teşvik edilmesi ile sağlık sektörü birçok açıdan yeniden şekillenmiştir. Bu süreç, sağlık konusunda bireylerin bilgiye ulaşımı ve uzman doktor erişimi açısından da devrim niteliğinde yeniliklerle doludur. İnternetin aktif kullanıcı sayısının artması bu devrimin temel yapı taşları arasındadır. Sektörel olarak özelleşme kişiye özel hizmet anlamına geldiğinden, internet kullanıcıları hem bireyler hem de sağlık kurumları nezdinde sayıca artış göstermiştir. Internet teknolojisinin birey hayatına getirdiği en büyük kolaylık olarak nitelendirilen sosyal paylaşım ağları sağlık yapılanmasındaki değişimi hızlandıran bir faktör olarak karşımıza çıkmaktadır. Kullanıcıların içerik üretmesine izin veren ve daha önceden üretilen içeriklere ücretsiz erişim imkanı sunan platformların son derece fazla olduğu sosyal ağlar, insanların her konuda olduğu gibi sağlık konusunda da bilgi edinmek için ilk başvurduğu kaynaklar arasındadır. Ekonomi, bilim başta olmak üzere hemen her konuda bilgiye erişimin mümkün olduğu sosyal ağlarda oluşturulan sağlık içeriklerinin sayısı da giderek artmaktadır. Online sağlık bilgisi arama İnternetteki en yaygın aktiviteler arasına girmiş, yalnızca yazılı bilgi ile sınırlı kalmayarak sesli ve video aracılığıyla görüntülü paylaşımlar da bilgiye ulaşma açısından tercih edilirliğini artırmıştır. Uzmanlar ve doktorlar sağlığın her alanı ile ilgili bireyin ihtiyaç duyacağı düzeydeki bilgiyi sosyal ağlar üzerinden paylaşmakta ve hatta ilaç kullanımı, alternatif tedavi yöntemleri, destekleyici ürün kullanımı konularında da yönlendirici içerikler üretmektedir. Bütün bunlar birlikte değerlendirildiğinde online iletişim araçlarının geniş bir yelpazesini içeren ve çeşitli mekanizmalarla çalışan sosyal ağlar (sosyal medya), sosyal destek için bir kanal sağlamakta ve bireyler arasında bağlantı duygusunu kolaylaştırmaktadır. Bağlantı kurmadaki sağladığı kolaylık E-sağlık diye tanımlanan yeni bir dijital sağlık platformunu da inşa ederek konuya yeni bir yaklaşım getirmiştir. Bu çalışmada Gencer (2016) tarafından Türkçe uyarlaması yapılan “E-Okur Yazarlık Ölçeği” kullanılarak üniversite öğrencilerinin sosyal ağları sağlık alanında kullanma biçim ve düzeyleri tespit edilecektir.

Anahtar Kelimeler:

E-Okuryazarlık, Sağlık İletişimi, Sosyal Medya, Dijital Sağlık

New ApproachesInHealthCommunication: Using Dıgıtal Media

Like in many fileds, there have been changes on individual attitutes in health sphere. Thanks to the improvements and renovations in health sector in the World and the promotions of private hospitals in Turkey have reshaped the health sector. This process has let the individuals get the chance of accessing essential information and doctor. The increase in the number of internet users is one of the main reasons of this improvement. As the privatization of the sector provides private service for individuals, the number of the internet user sincrease both individuallyand in terms of heatlh instituations. Social networks which the internet technology brings in to our life are seen as the factors causing the changes of the health sector. The social networks which let people produce content or Access the content produced are the firsts ources that people ask for health. The number of the health contents which are produced on social platforms like many other fields are increasing gradually. Nowadays, people are searching for information for their illness on the internet and apart from this, they start to share records or videos to spread the information. The specialists or doctors share the information that the patients need to get cure for their illness and also they produce contents about the use of remedies, alternative medical treatments and, supportive productuses. Taken all these into consideration together, the social networks that include online communication tools and work with various mechanisms provide a channel for social support and make it easy to build a connection between the individuals. E-health known as a new digital health platform is the outcome of this connection. In this study, universtity students’ type and levels of using social networks for health sphere will be determined by using “E-literacy Scale” adapted by Gencer (2016).

Keywords:

E-Literacy, Health Communication, Social Media, Digital Health,

PDF

___

Al-Bahrani, A., Patel, D., Sheridan & B. J. (2017). Evaluating Twitter and İts İmpact on Student Learning in Principles of Economics Courses. The Journal of Economic Education 48:4, p. 243-253.Aygün, C.S. (2007). “İnternet ve Etik: Örnek Uygulama Alanı Olarak Sağlık İletişimi”, Mustafa Akgül (Ed.) Bilgi Toplumuna Doğru XII: Türkiye’de İnternet, Ankara: Nokta Ofset, s. 292-305.Becerikli, S. Y. (2012). Sağlık İletişimi Çalışmalarında Alımlama Analizinin Kullanımı: Odak Grup Çalışması Yoluyla Kamu Kampanyaları Ve Reklam Metinlerine İlişkin Çapraz Bir Okuma Pratiği. İstanbul Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, (43), 163-177.Brownstein, J. S., Freifeld, C. C., & Madoff, L. C. (2009). Digital Disease Detection-Harnessing the Web for Public Health Surveillance, New England Journal of Medicine, 360(21), 2153-2157.Chou, W. Y. S., Hunt, Y. M., Beckjord, E. B., Moser, R. P., & Hesse, B. W. (2009). Social Media Use in the United States: İmplications for Health Communication. Journal of Medical Internet Research, 11(4).Eysenbach, G. (2008). Credibility of Health İnformation and Digital Media: New Perspectives and İmplications for Youth. Digital Media, Youth, and Credibility, p. 123-154.Flanagin, A. J., & Metzger, M. J. (2008). Digital Media and Youth: Unparalleled Opportunity and Unprecedented Responsibility. Digital Media, Youth, and Credibility, p. 5-27.Fox, S., & Jones, S. (2009, June). The Social Life of Health İnformation. Washington, DC: Pew Internet & American Life Project. Retrieved from http://www.pewinternet.org/~/media//Files/Reports/ 2009/PIP_Health_2009.pdfGencer, Z. T. (2017). Norman ve Skınner’ın E-Sağlık Okuryazarlığı Ölçeğinin Kültürel Uyarlaması İçin Geçerlilik ve Güvenilirlik Çalışması. İstanbul Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, (52), 131.Karagöz, K. (2013). Yeni Medya Çağında Dönüşen Toplumsal Hareketler ve Dijital Aktivizm Hareketleri. İletişim ve Diplomasi, 1(1), 131-156.Karimkhani, C., Connett, J., Boyers, L., Quest, T., & Dellavalle, R. P. (2014). Dermatology on Instagram, Dermatology online journal, 20(7).Korda, H., & Itani, Z. (2013). Harnessing Social Media for Health Promotion and Behavior Change. Health Promotion Practice, 14(1), 15-23.Lupton, D. (2012). M-health and Health Promotion: The Digital Cyborg and Surveillance Society. Social Theory & Health, 10(3), 229-244.Montgomery, K. (2000). Youth and Digital Media: A Policy Research Agenda. Journal of Adolescent Health, 27(2), 61-68.Okay, A. (2007). Sağlık İletişimi, İstanbul: MediaCat Yayınları.Smahel, D., Wright, M. F., & Cernikova, M. (2015). The impact of digital media on health: children’s perspectives. International journal of public health, 60(2), 131-137.Şener, E., & Samur, M. (2013). Sağlığı Geliştirici Bir Unsur Olarak Sosyal Medya: Facebookta Sağlık. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 2(4).Tengilimoğlu, E., Parıltı, N. ve Yar, C. E. (2015). Hastane ve Hekim Seçiminde Sosyal Medyanın Kullanım Düzeyi: Ankara İli Örneği. İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 17(2), 76-96.Koçak, A. ve Bulduklu, Y. (2010). Sağlık İletişimi: Yaşlıların Televizyonda Yayınlanan Sağlık Programlarını İzleme Motivasyonları. Selçuk Üniversitesi İletişim Fakültesi Akademik Dergisi, 6(3), 5-17.Thackeray, R., Neiger, B. L., Hanson, C. L., & McKenzie, J. F. (2008). Enhancing Promotional Strategies Within Social Marketing Programs: Use of Web 2.0 Social Media. Health Promotion Practice, 9, 338-343.Türk, G. D. (2013). Demokrasinin Dördüncü Kuvveti Yeni Medya Teknolojileri, XVIII. Türkiye’de İnternet Konferansı, İNETD.Vandewater, E. A., Rideout, V. J., Wartella, E. A., Huang, X., Lee, J. H., & Shim, M. S. (2007). Digital Childhood: Electronic Media and Technology Use Among İnfants, Toddlers, and Preschoolers. Pediatrics, 119(5), e1006-e1015.