VEYSEL KULA, TUĞRUL KANDEMİR, LETİFE ÖZDEMİR

VZA malquist toplam faktör verimlilik ölçüsü: İMKB'ye koteli çimento şirketleri üzerine bir araştırma

Bu çalışma ile 2001-2007 döneminde İstanbul Menkul Kıymetler Borsası (İMKB)'nda işlem gören çimento sektöründeki firmaların etkinliklerindeki gelişim incelenmektedir. Etkinlik değerleri Veri Zarflama Analizi (VZA) yöntemi kullanılarak hesaplanmıştır. Etkinlik değerlerinin dönem içindeki değişimi Malmquist Toplam Faktör Verimlilik (TFV) endeksi kullanılarak ölçülmüştür. Analiz sonucunda, çalışmaya dahil edilen 16 firmadan 3 firmanın tüm dönemlerde etkin olarak faaliyet gösterdiği belirlenmiştir. Dönemlerin ortalama etkinlik değerlerini incelediğimizde çimento sektörü için 2005 yılı diğer yıllara göre daha etkin geçmiştir. Toplam faktör verimlilik endeksine göre çimento sektörü 2001-2007 döneminde yıllık ortalama %1,9 verimlilik artışı göstermiştir. Sektördeki bu verimlilik artışı teknolojik ilerlemeden kaynaklanmıştır.

This study examines the developments in the efficiency of cement industry firms listed on Istanbul Stock Exchange for period 2001-2007. Efficiency scores are evaluated by using Data Envelopment Analysis. Malmquist Total Factor Productivity index is used to measure changes in efficiency over time. The result of the study show that out of the 16 firms analysed, only 3 of them are found to be efficient in all periods. On the basis of annual average efficiency scores, the most efficient year of the cement sector in the whole period is 2005. Total productivity index scores show that the cement sector experienced an average annual productivity increase of 1,9 per cent. This productivty increase is the result of technological improvement.

PDF

___

Atan, M., ve Karpat Çatalbaş, G., (2005),Bankacılıkta Etkinlik ve Sermaye Yapısının Bankaların Etkinliğine Etkisi, İşletme ve Finans Dergisi, Sayı: 237,49-62

Bussofıane, A., Dyson, R., ve Rhodes, E., (1991), Applied Data Envelopment Analysis, European Journal of Operational Research, Vol. 2, No: 6, 1 -15.

Charnes, A., Cooper, W., ve Rhodes, E., (1978), Measuring The Efficiency of Decision Making Units, European Journal of Operational Research, Sayı: 2, 429-444

Chen, Y., ve Agha Iqbal, A., (2004), DEA Malmquist Productivity Measure: New Insights with an Application to Computer Industry, European Journal of Operational Research, 159, 239-249

Cingi, S., ve Tarım, Ş.A., (2000), Türk Banka Sisteminde Performans Ölçümü DEA-Malmquist TFP Endeksi Uygulaması, Türkiye Bankalar Birliği, Araştırma Tebliğleri Serisi, Sayı: 01

Coelli, T., " A Guide to Deap Version 2.1: A DEA Computer Program", CEP A Working Paper 96/08, University of New England

Dash Wu, D., ve Bruce Ho, C, (2007), Productivity and Efficiency Analysis of Taiwan's Integrated Circuit Industry, International Journal of Productivity and Performance Management, Vol.56, No.8, 715-730

Deliktaş, E., (2002), Türkiye Özel Sektör İmalat Sanayinde Etkinlik ve Toplam Faktör Verimliliği Analizi, ODTÜ Gelişme Dergisi, Cilt. 29, No: 3-4, 247-284

Demirci, S., (2001), Şeker Fabrikalarının Performans Analizi ve Toplam Faktör Verimliliklerinin Ölçümü: DEA ve Malmquist indeks Yaklaşımı, Tarımsal Ekonomi Araştırma Enstitüsü Yayını, Yayın No: 67,1-51

Esenbel, M., Erkin, M.O., ve Erdoğan, F.O., (2001), Veri Zarflama Analizi İle Dokuma, Giyim Eşyası Ve Deri Sektöründe Faaliyet Gösteren Firmaların Etkinliğinin Karşılaştırılması, Gazi Üniversitesi Yayını, Ankara, 5-14.

Fare, R., Grosskopf, S., Norris, M., ve Zhong Z.Y., (1994), Productivity growth Technical Progress and Efficiency Change in Industry, American Economic Review Combine With Journal of Economic Literature and Journal of Economic Perspec, Sayı: 84, 66-80

Kayalı, C. A., (2007), 2000-2006 Döneminde Türkiye'de Faaliyet Gösteren Sigorta Şirketlerinin Etkinlik Değerlendirmesi, Yönetim ve Ekonomi Dergisi, cilt: 14, Sayı: 2, 103-115

Kayalıdere, K., ve Kargın, S., (2004), Çimento ve Tekstil Sektörlerinde Etkinlik Çalışması ve Veri Zarflama Analizi, Dokuz Eylül Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Cilt 6, Sayı: 1,196-219.

Kula, V., ve Özdemir, L., (2007), Çimento Sektöründe Göreceli Etkinsizlik Alanlarının Veri Zarflama Analizi Yöntemi ile Tespiti, Afyon Kocatepe Üniversitesi, I.İ.B.F. Dergisi, Cilt: 8, Sayı: 1, 55-70

Kumar, M., ve Basu, P., (2008), Perspectives of Productivity growth In Indian Food Industry: A Data Envelopment Analysis, International Journal of Productivity and Performance Management, Vol.57, No.7, 503-522

Kumar, S., (2006), A Decomposition Of Total Productivity Growth, A Regional Analysis Of Indian Industrial Manufacturing Growth, International Journal of Productivity and Performance Management, Vol. 55, No. 3/4, 311-331

Liu, F.F., ve Peng-Hsiang, W., (2007), DEA Malmquist Productivity Measure: Taiwanese Semiconductor Companies, International Journal of Production Economics, doi: 10.1016/j-ijpe 2007.03.015.

Türker Kaya, Y., ve Doğan, E., (2005), Dezenflasyon Sürecinde Türk Bankacılık Sektöründe Etkinliğin Gelişimi, Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu, ARD Çalışma Raporları

Umetsu, C, Lekprıchakul, T., ve Chakravorty, U., (2003), Efficiency and Technical Change In The Philippine Rice Sector: A Malmquist Total Factor Productivity Analysis, American Agricultural Economics Association, 943-963

Sellers-Rubio, R., ve Mas-Ruiz, F., (2007), An Empirical Analysis Of Productivity Growth In Retail Services: Evidence From Spain, International Journal of Service Industry Management, Vol.18, No.l, 52-69

Yalama, A., ve Sayım, M., (2006), Veri Zarflama Analizi (VZA) Yöntemi İle Temel Analiz: Türkiye'de ÎMKB'ye Kote İmalat Sektörü Üzerine Ampirik Bir Uygulama, 10. Ulusal Finans Sempozyumu, İzmir, 01-04 Kasım

Yıldız, A., (2005), İMKB'de İşlem Gören Şirketlerin Etkinliklerinin Veri Zarflama Analizi ve Malmquist Endeksi Yöntemleriyle Değerlendirilmesi, 9. Ulusal Finans Sempozyumu, Nevşehir, 285-315

Yılmaz, M.K., ve ÇIRACI, D., (2004), Hisse Senetleri İMKB'de İşlem Gören Çimento Şirketleri'nin Likidite ve Karlılık Açısından Veri Zarflama Yöntemi İle Etkinlik Analizi, Muhasebe Bilim Dünyası Dergisi, Cilt: 6, Sayı: 3, Eylül, 129-148

www.imkb.gov.tr

www.tcma.org.tr