Postmodern İş Organizasyonlarına Ergonomi Perspektifinden Bakış ve Bir Değerlendirme

İş örgütlerinin bireyler üzerindeki etkisi fiziksel ya da psiko-sosyal iş faktörleri olarak kavramlaştmlabilir. Bu farklı faktörler arasındaki etkileşimler, birey üzerinde etkili olan hem fiziksel hem de psiko-sosyal stresörlere neden olabilecektir. Fiziksel iş faktörleri, işin tekrarlılığı, fiziksel güç, uygun olmayan iş yeri dizaynı ve sağlıksız bedensel duruş gibi tipik ergonomik risk faktörlerini kapsamaktadır. Psiko-sosyal iş faktörleri ise, gerek çalışanlar, gerekse de yöneticiler açısından duygusal bir çağrışımı olan stres ve gerilim ile sonuçlanabilen iş çevresinin algılanabilen karakteristikleridir. Bu çalışmada biz, iş organizasyonu kavramını, bu alandaki sosyo-teknik ve iş ile ilgili trendleri, ayrıca onların özellikle de ergonomi ile olap ilişkilerini incelemeye çalıştık. Ergonominin temel amacı, performans, sağlık ile güvenhği geliştirmektir. Bu nedenle iş organizasyonu kavramı ergonominin merkezinde yer almaktadır.

The impact of work organizations on people can be conceptualized as physical or psychosocial work factors. The interactions between these different factors can produce both physical and psychosocial stressors on the individual. Physical work factors include typical ergonomics risk factors such as repetitiveness, force, poor workstation design, and unhealthy postures. Psychosocial work factors are perceived characteristics of the work environment that have an emotional connotation for workers and managers, and that can result in stress and strain. In this paper, we examined the concept of work organization, socio-technical and business trends in the field of work organization, and their relationship with ergonomics. The main objective of ergonomics is to improve performance, health and safety. Therefore, the concept of work organization is at the core of ergonomics.

PDF

___

Adalı Sacid, Daha İyi Hizmet Görme Açısından Katılmalı Yönetim, Türk Dünyası Araştırmaları Vakfı Yay., İstanbul, 1986.

Bozkurt Rid van, Kalite İyileştirme Araç ve Yöntemleri, MPM Yayınları, 2.Baskı,No:630, Ankara, 2001.

Carayon Pascal, Smith Michael J., "Work Organization and Ergonomics", Applied Ergonomics, Vol:3I, July, 2000.

Charan Ram, "How Networks Reshape Organizations-For Result". Harvard Business Review, September 1991.

Coşkun Recai, "Stratejik Bir Karar Olarak Küçülme (Downsizing)", Stratejik Boyutuyla Modern Yönetim Yaklaşımları, 1.Baskı, Beta Basım-Yayım-Dağıtım A.Ş., İstanbul, 2002.

Çelebioğlu Fuat, Davramş Açısından İşbilim, İstanbul Üniversitesi, İşletme Fak. Yayını, İstanbul, 1990.

Dinçer Ö., Fidan Y., İşletme Yönetimi, 1 .Baskı, Beta Basım-Yayım-Dağıtım A.Ş., İstanbul, 1996.

Drury C.G., "Ergonomics and The Quality Movement", Ergonomics, Vol:40., 1997.

Düren Zeynep, 2000'li Yıllarda Yönetim, 2.Baskı, Alfa Basım-Yayım-Dağıtım, İstanbul, 2002.

Dyer W.G., Team Building: Issues and Alternatives, Second Edition, Addison-Wesley Publishing, 1987.

Erkan Necmettin, Ergonomi, Verimlilik, Sağlık ve Güvenlik İçin İnsan Faktörü Mühendisliği, 4. Baskı, MPM Yayınları, Ankara, 1997.

Grandjean E., Fitting The Task to The Man; An Ergonomic Approach, Taylor & Francis Pub., London, 1969.

Hammer Michael, Champy James, Değişim Mühendisliği, iş İdaresinde Devrim İçin Bir Manifesto, (Çev.Sinem Gül), 4.Baskı, Sabah Yayınları, İstanbul, 1997.

İncir Gülten, Estaş Semra, İmalat Sanayii İşyerlerindeki Ergonomik Uygulamalara Genel Bir Bakış, MPM Yayınları, Ankara, 1983.

Koçel Tamer, İşletme Yöneticiliği, 8.Baskı, Beta Basım-Yayım-Dağıtım A.Ş., İstanbul, 2001.

Landy Frank J., Psychology of Work Behavior, Fourth Edition, Brooks/Cole Publishing Company, California, 1989.

Lawler E.E., High Involvement Management: Participative Strategies for Improving Organizational Performance, Jossey-Bass, San Francisco, 1986.

Mccormick J. Ernest, Human Factors Engineering, McGraw-Hill Inc., U.S.A., 1970. Mullins Laurie J., Management and Organization Behaviour, 2.Edition, Pitman Publishing, London, 1990.

Parham A. Christine, Basic Psychology For The Work Life, South Western Publising Co., Ohio, 1983.

Prokopenko Joseph, Verimlilik Yönetimi Uygulamalı El Kitabı, (Çev:Olcay Baykal ve ark.), MPM Yayınları, No:476, Ankara, 2001.

Sarıhan Halime İ., Teknoloji Yönetimi, 1.Baskı, Desnet Yayınları, Gebze, 1998. Sabancı Alaettin, "Ergonomi ve Tarihsel Gelişimi", 2. Ulusal Ergonomi Kongresi, MPM Yayınları, Ankara, 1989.

Smith M.J., Carayon-Sainfort P., "A Balance Theory of Job Design for Stress Reduction", Industrial Ergonomics, Vol:4, 1989.

Şimşek Şerif, Akın Bahadır, Teknoloji Yönetimi ve Örgütsel Değişim, Çizgi Kitabevi, Konya, 2003.

Şimşek Şerif, Yönetim ve Organizasyon, 7.Baskı, Günay Ofset, Konya, 2002.

Tekin Mahmut, Bilgisayar II, Günay Ofset, Konya, 2003.

Tepas D.L, Paley M.J., Popkin S.M., Work Schedules and Sustained Performance, Handbook of Human Factors and Ergonomics, 2.Edition, New York, 1995.

Toffler Alvin, Üçüncü Dalga, 3.Baskı, Altın Kitaplar Yayınevi, İstantbul,a?96.