Eğitim düzeyinin medya kullanımına etkisi: Gazete ve televizyon karşılaştırması

Kişilerin sahip olduğu eğitim düzeyi, birçok konuda olduğu gibi medya kullanımında da başat bir etkendir. Kitle iletişim araçlarının vermiş olduğu iletiler, bireyler tarafından anlamlandırılma süreçlerinde, onların almış olduğu eğitimin etkisinde çözümlenir. Kişilerin bu anlamda en fazla yararlandığı araçların başında televizyon ve gazete geldiğinden, bu araçların tercihinde eğitim düzeyinin belirleyici rolü daha da belirginleşmektedir. Gazete, televizyon kadar geniş bir kurgusal bütünlemeyle ileti gönderemez ve yazıya mahkûmdur. Televizyon ise sahip olduğu görsellik avantajını kullanarak çok fazla çabayı gerekli kılmadan toplumun tüm kesimlerine hitap edebilir. Bu da eğitim düzeyi anlamında gazete ve televizyon kullanımını farklılaştırmaktadır. Bu farklılaşmayı ortaya koymak amacıyla Konya örnekleminde gerçekleştirilen araştırma sonuçları da göstermektedir ki, eğitim düzeyi medya kullanımında önemli bir etkendir. Eğitim düzeyinin medya kullanımı üzerindeki etkisi gazete kullanımında pozitif yönde iken televizyon kullanımında negatif bir yöndedir. Ayrıca, gazetede ilgilenilen konu başlıkları eğitim düzeyi açısından anlamlı bir farklılaşma göstermezken, televizyonda izlenen program türlerinin tümü eğitim düzeyi açısından anlamlı bir farklılaşma sergilemektedir. Bu da televizyonun hedef kitlesiyle gazetenin hedef kitlesinin birbirinden eğitim düzeyi anlamında bir farklılaşma içerisinde olduğunun göstergesidir.

As in many areas, the level of education of individuals is a dominant factor in media use. The messages that are emitted through the mass media are analyzed in the interpretation process under the influence of the education that individuals have received. Since the most used means in this context are television and newspaper, the choosing process of these media makes the determining role of the level of education evident. The newspaper can not emit messages by a fictional integration as wide as television and is contingent to the text. By using the advantage of visuality, television can address all sections of the society easily. This constitutes a distinction between newspaper and television usage in the context of the educational level. This study has been conducted to demonstrate this distinction on the sample of Konya and is showing that the level of education is an important factor in media usage. The influence of educational level on media usage is a positive one with newspapers while there is a negative influence with television. Also the topics of reader interest do not show a meaningful difference by level of education with newspapers, while all television programs of interest show a meaningful difference. This indicates that television audience and newspaper audience differ meaningfully from each other in means of level of education.

PDF

___

Aziz, Aysel (1982); Toplumsallaşma ve Kitlesel İletişim, Ankara, A.Ü. B.Y.Y.O. Yayınları.

Berelson, Bernard (1992); ""Gazetesiz Kalmak" Ne Demektir", Kitle Haberleşmesi Teorilerine Giriş, Ed. ve Çev. Unsal Oskay, İstanbul, Der Yayınları, 139-156.

Bertrand, Claude J. (2004); Medya Etiği, Ankara, Başbakanlık Basın-Yayın ve Enformasyon Genel Müdürlüğü.

Croteau, David ve Hoynes, William (2000); Media/Society: Industries, Images, and Audiences, Thousand Oaks/California, Pine Forge Press.

DeFleur, Melvin L. ve Dennis Everette, E. (2002); Understanding Mass Communication: A Liberal Arts Perspective, Boston, Houghton Mifflin Company.

Esslin, Martin (1993); TV Beyaz Camın Arkası, Çev. Murat Çiftkaya, İstanbul, Pınar Yayınları.

Güneş, Sadık (1995); Medya ve Kültür: Sessiz Yığınların Kültürel İntiharı, Ankara, Vadi Yayınları.

Güz, Nurettin (2005); Haberde Yönlendirme ve Kamuoyu Araştırmaları, Ankara, Nobel Yayın Dağıtım.

Katz, Elihu; Blumler, Jay G. ve Gurevitch, Michael (1997) "Utilization of Mass Communication by the Individual", Approaches to Media: A Reader, Ed. Oliver Boyd-Barrett ve Chris Newbold, London, Arnold/Hodder-Headline Group, 164-173.

Kaya, A. Raşit (1985); Kitle İletişim Sistemleri: Basın, Radyo ve Televizyon Yayınlarının Düzenlenmesi, Ankara, Teori Yayınları.

Larose, Robert; Mastro Dana ve Eastin, Matthew S. (2001), "Understanding Internet Usage: A Social-Cognivitive Approach to Uses and Gratifications", Social Science Computer Review, 19 (4), 395-413.

Lull, James (2002); Media, Communication, Culture: A Global Approach, Cambridge, Polity Press.

MacBride, Sean, vd. (1993); Bir Çok Ses Tek Bir Dünya: İletişim ve Toplum - Bugün ve Yarın, Ankara, Unesco Türkiye Milli Komisyonu Yayınları.

McQuail, Denis (2005); McQuail's Mass Communication Theory, London, Sage Publications.

McQuail, Denis (1994); Kitle İletişim Kuramı (Giriş), Çev. Ahmet Haluk Yüksel, Eskişehir, Anadolu Üniversitesi Kibele Sanat Merkezi Yayınları.

Newbold, Chris (1997); "The Media Effects Tradition", Approaches to Media: A Reader, Ed. Oliver Boyd-Barrett ve Chris Newbold, London, Arnold/Hodder-Headline Group, 118-123.

Severin, Werner J. ve Tankard, James W. (1994); İletişim Kuramları: Kökenleri, Yöntemleri ve Kitle İletişim Araçlarında Kullanımları, Çev. Ali Atıf Bir ve N. Serdar Sever, Eskişehir, Anadolu Üniversitesi Kibele Sanat Merkezi Yayınları.

Shils, Edward (1997); "Mass Society and Its Culture", Approaches to Media: A Reader, Ed. Oliver Boyd-Barrett ve Chris Newbold, London, Arnold/Hodder-Headline Group, 81-86.

Turam, Emir (1994); Medyanın Siyasi Hayata Etkileri, İstanbul, İrfan Yayıncılık. Utz, Sonja (2007), "Media Use in Long-Distanee Friendships", Information, Communication & Society, 10 (5), 694-713.

Vorderer, Peter (2000); "Interactive Entertainment and Beyond", Media Entertainment: The Psychology of Its Appeal, Ed. Dolf Zillmann ve Peter Vorderer, Mahwah/New Jersey, Lawrence Erlbaum Associates, 21-36.

Williams, Noel (2004); How to Get a 2:1 in Media, Communication + Cultural Studies, London, Sage Publications.

Yaylagül, Levent (2008); Kitle İletişim Kuramları: Egemen ve Eleştirel Yaklaşımlar, Ankara, Dipnot Yayınları.