ÇALINTI MOTORLU ARAÇLARIN SATIŞINDA NOTERİN HUKUKİ SORUMLULUĞU

Noterlik Kanunu uyarınca, görevi çeşitli belge ve işlemlere resmiyet kazandırmak olan noterler, hukuki güvenliği sağlamaya hizmet etmektedir. Gerek belgelendirme gerekse diğer işlemler bakımından kamu hizmeti gören noterlerin, bu görevlerini yerine getirirken verdiği zararlardan dolayı sorumluluğu söz konusudur. Zira sorumluluk hukuku açısından zarar verenin, zarar görenin uğradığı zararı tazmin etmesi gerekir. Son dönemde motorlu araçların, hak sahibi olmayan kişilerce sahte belgelerle satıldığı, bu konuda noterlerin de ihmal göstermesi nedeniyle araç sahiplerinin zararına sebep olunduğu, sıkça karşılaşılan bir durum haline gelmiştir. Konuya ilişkin Yargıtay kararlarında, noterlerin gerçekleştirdikleri işlemlerden kaynaklanan zararlardan kusursuz sorumlu oldukları ve sorumluluk için zarar ile noterin eylemi arasında illiyet bağı bulunmasının yeterli olduğu vurgulanmıştır. Noterlik Kanunu’nda, noterin zarar gören herkese karşı sorumlu olduğu belirtilmiştir. Çalışmamızda, noterin hukuki sorumluluğu kavramı açıklanmak suretiyle, çalıntı motorlu araçların satışında noterin sorumluluğu, noterde işlem yapan kimseler dışında kalan üçüncü kişilerin uğradığı zararların giderilmesi konuları detaylı şekilde incelenecektir.

LEGAL LIABILITY OF THE NOTARY PUBLIC IN THE SALE OF STOLEN MOTOR VEHICLES

Notaries, whose duty is to formalize various documents and transactions in accordance with the Notary Law, serve to ensure legal security. Notaries, who provide public services in terms of certification and other transactions, are liable for the damages they cause while performing these duties. Because, in terms of liability law, the party causing the damage must compensate the damage suffered. Recently, it has been a frequent situation that motor vehicles are sold with forged documents by people who are not entitled, and that vehicle owners are harmed due to the negligence of notaries in this regard. Decisions of the Supreme Court on the subject, emphasizes that the notary publics are perfectly responsible for the damages arising from their transactions and it is important to have a casual link between the damage and actions of the notary. Notary Law stipulates that the notary public is liable to everyone who suffers from damage. In our study, by explaining notary public’s legal responsibility, the responsibility of the notary in the sale of stolen motor vehicles and the elimination of damages incurred by third parties other than those who do transaction in the notary public will be examined in detail.

___

  • ANTALYA, O. Gökhan, Borçlar Hukuku Genel Hükümler, Cilt 1, Legal Yayıncılık 2018.
  • ATABEK, Reşat, Noter Mali Sorumluluk Sigortası, TNBHD, Yıl:1974, Sayı:4, ss.16-70.
  • ATAMER, Yeşim, Haksız Fiillerden Doğan Sorumluluğun Sınırlandırılması: Özellikle Uygun Nedensellik Bağı ve Normun Koruma Amacı Kuramları, Beta Yayınevi, İstanbul 1996.
  • AYAN, Mehmet, Borçlar Hukuku Genel Hükümler, 12. Baskı, Adalet Yayınevi, Ankara 2020.
  • ÇELİKTAŞ, Demet, Motorlu Taşıt Aracının Noterde Satış ve Devri Geçerlik Şartı mıdır? Manisa Barosu Dergisi, Yıl:1987, Cilt:6, Sayı: 25.
  • DEDEAĞAÇ, Ender, Noterlerin Tazminat Hukuku Açısından Sorumluluğu, TNBHD, Yıl:2006, Sayı:130, ss.92-98.
  • DEMREN DÖNMEZ, Burcu, Türk Ceza Kanunu’nda Kamu Görevlisi Kavramı, TBB Dergisi, Yıl:2011, Sayı:94, ss.95-130.
  • DOĞU, Engin, Noterlerin Hukuki Sorumluluğu ve Güvence, Yargıtay Dergisi, Yıl:1979, Cilt:5, Sayı:3, ss.579-619.
  • DÜZGÜN, Ülgen Aslan, Noterlerin Mesleki Sorumluluk Sigortası, Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi C. XVII, Y.2013, Sa. 1-2, ss.491-512.
  • ERDOĞAN, Ersin, Noterlerin Hazırlanmasına Katılmış Oldukları Senetler Sebebiyle Zarar Gören Üçüncü Kişilere Karşı Hukuki Sorumluluğu, Yıldırım Beyazıt Hukuk Dergisi, Yıl:2016, Sayı:1, ss.255-282.
  • EREN, Fikret, Borçlar Hukuku Genel Hükümler, 25.Baskı, Vedat Kitâpçılık 2020.
  • GÖKCAN, Hasan Tahsin, Hukukumuzda Haksız Fiil Sorumluluğu ve Tazminat Davaları, Ankara 2003.
  • GÖKCAN, Hasan Tahsin, Haksız Fiil Sorumluluğu ve Tazminat Hukuku, 4. Baskı, Seçkin Yayıncılık, Ankara 2016
  • GÖZÜBÜYÜK, Şeref/ TAN, Turgut, İdare Hukuku Genel Esaslar Cilt 1, 13.Baskı, Turhan Kitabevi 2019.
  • GÜMÜŞ, Mustafa Alper, Türk İsviçre Borçlar Hukukunda Vekilin Özen Borcu, Beta Yayınevi, İstanbul 2001.
  • GÜNDAY, Metin, İdare Hukuku, 10.Baskı, İmaj Yayıncılık 2015.
  • GÜNERGÖK, Özcan/ KAYIHAN, Şaban, Borçlar Hukuku Dersleri Genel Hükümler, Umuttepe Yayınları, İstanbul 2020.
  • GÜRSEL, Nurettin- Sunal, İ. Hakkı, Noterlik Mevzuatı ve Tatbikatı, 2.Bası, Ankara 1953.
  • HATEMİ, Hüseyin and GÖKYAYLA, Emre, Borçlar Hukuku Genel Bölüm, İstanbul 2017.
  • HATEMİ, Hüseyin, Borçlar Hukuku Genel Bölüm İkinci Cilt Sözleşme Dışı Sorumluluk Hukuku, 2.Bası, Filiz Kitabevi, İstanbul 1998.
  • İNAN, Ali Naim, Borçlar Hukuku Genel Hükümler, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Yayınları, Ankara 1979.
  • İNAN, Atilla, Kusursuz Sorumluluk Örneği Olarak Noterlerin Hukuki Sorumluluğu, Sayıştay Dergisi, Yıl:2000, Sayı:36, ss.25-35.
  • İMRE, Zahit, Hukuki Mesuliyetin Esası Üzerine Bazı Düşünceler, İÜHF Mecmuası, Yıl:1979-1981, Cilt:45, Sayı:1-4, ss.402-420. (Mesuliyet Esası)
  • İMRE, Zahit, Doktrinde ve Türk Hukukunda Kusursuz Mesuliyet Halleri, İÜHF Mecmuası, Yıl:1947, Cilt:13, Sayı:4, ss.1475-1536 (Kusursuz Mesuliyet)
  • KARAHASAN, Mustafa Reşit, Türk Borçlar Hukuku Genel Hükümler, C.1, İstanbul 1992.
  • KARTAL, Bilal, Noterlerin Hukuki Sorumluluğu ve Kusursuz Sorumluluk, Yargıtay Dergisi, Yıl:1998, Cilt:24, Sayı:3, ss.340-355.
  • KAYABEKMAN, Asım, Noterlerin Meslek Sorumluluğu ve Noterlerin Toplum İçindeki Görevleri, TNBHD, Yıl:1978, Sayı:20, ss.10-12.
  • KICALIOĞLU, Mustafa, Noterlerin Hukuki Sorumluluğu, Terazi Hukuk Dergisi, Yıl:2007, Sayı:11, ss.131-145.
  • KILIÇOĞLU, Ahmet, Borçlar Hukuku Genel Hükümler, 24.Baskı, Turhan Kitabevi 2020.
  • KURT, Ekrem, Motorlu Araç Mülkiyetinin Devri, Tescili ve Harici Devirler, Yaşar Üniversitesi E Dergisi, Yıl:2013, Cilt:8, Özel Sayı, ss.1857-1930.
  • KURU, Baki/ ARSLAN, Ramazan/
  • YILMAZ, Ejder, Medeni Usul Hukuku Ders Kitabı, 23.Baskı, Yetkin Yayınevi, Ankara 2012.
  • KURT, Leyla Müjde, Noterlerin Hukuki Sorumluluğu, Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Yıl:2014, Cilt: XVIII, Sayı:2, ss.85-118.
  • MEMİŞ Yusuf, Noterlerin Hukuki Sorumluluğu, Terazi Hukuk Dergisi, Yıl:2015, Cilt:10, Sayı:106, ss.92-127.
  • NART, Serdar, Noterlerin Hukuki Sorumluluğu, Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Yıl:2010, Cilt:11, Özel Sayı, ss. 425-452.
  • NOMER, Haluk Nami, Borçlar Hukuku Genel Hükümler, Beta Yayınevi 2020.
  • OĞUZMAN, Kemal/ÖZ, Turgut, Borçlar Hukuku Genel Hükümler Cilt 2, 16.Baskı Vedat Kitâpçılık 2021.
  • OKTAY ÖZDEMİR, Saibe, Yargıtay Uygulaması Işığında Noterlerin Hukuki Sorumluluklarının Dayandığı Esas ve Sorumluluğun Koşulları, Prof. Dr. Yavuz Alangoya İçin Armağan, İstanbul 2007, ss.693-714.
  • ÖZBEK, Mustafa Serdar, Noter Senetlerinde Sahtelik, 2.Baskı, Yetkin Yayınevi, Ankara 2013.
  • PULAŞLI, Hasan, Türk ve Alman Hukuklarında Noterlerin Hukuki Sorumluluğu, TNBHD, Yıl:1983, Sayı:39, ss.10-16.
  • TEKİNAY, Selahattin Sulhi v.d., Borçlar Hukuku Genel Hükümler, Cilt 1, İstanbul 1985.
  • TANDOĞAN, Haluk, Türk Mesuliyet Hukuku, Vedat Kitâpçılık 2010.
  • TANRIVER, Süha, Noterlerin İşlevleri Alanındaki Yeni Açılımlar ve Bu Bağlamda Noterlik Kanunu’nda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı Taslağının İrdelenmesi, TNBHD, Yıl:2004, Sayı:124, ss.56-68.
  • TİFTİK, Mustafa, Akit Dışı Sorumlulukta Maddi Tazminatın Kapsamı, Yetkin Yayınları, Ankara 1994.
  • TOPÇUOĞLU, Metin, Noter ile İş Sahibi (İlgili) Arasındaki İlişkinin Niteliği, Batider, Yıl:2000, Cilt: XX, Sayı:4, ss.191-213.
  • TUNÇOMAĞ, Kenan, Türk Borçlar Hukuku Genel Hükümler, Sermet Matbaası 1976.
  • ULUKAPI, Ömer, Yargıtay Kararları Işığında Noterlerin Hukuki Sorumluluğu, Selçuk Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Yıl: 2013, Cilt 21, Sayı 1, ss.209-241.
  • ULUKAPI, Ömer /ATALI, Murat, Noterlik Hukuku, 3.Baskı, Mimoza Yayıncılık 2013.
  • ÜNAL, Mehmet, 1512 Sayılı Noterlik Yasasının 162.Maddesi (Noterin Hukuki Sorumluluğu) TNBHD, Yıl:1999, Sayı:101, ss.48-53.