UYUMSUZLUK (UYUŞMAZLIK) TEORİSİ BAĞLAMINDA ORTAOYUNU METİNLERİNİN İNCELENMESİ / ANALYSIS OF ORTAOYUNU TEXTS IN THE CONTEXT OF INCONSISTENCY THEORY

Ortaoyunu; etrafı seyircilerle çevrili yuvarlak/oval bir alanda belirli bir oyun iskeleti doğrultusunda oynanan, musiki, raks ve taklitle yoğrulmuş geleneksel Türk tiyatrosu dalıdır. Temsillerdeki güldürü, genel olarak söz ve hareket komiğine dayanmakta, oyuncuların söz söyleme kabiliyeti ve taklit gücü güldürünün dozunu belirlemektedir. Ortaoyunu gösterilerinde gülme eylemini doğuran insanî duyguları daha net ortaya koyabilmek için, Batılı “gülme teorileri”ne müracaat etmek faydalı olacaktır. Bunlardan biri, uyumsuzluk (uyuşmazlık) teorisidir. Bu teori, “olması beklenen ile olan arasındaki tutarsızlığa” vurgu yapmakta ve kişide oluşan “şaşkınlık/beklenmezlik hissinin” gülmenin kaynağı olduğunu iddia etmektedir. Bu yazıda, varlığından haberdar olunan ortaoyunu metinleri detaylı olarak incelenmiş ve uyumsuzluk teorisine örnek teşkil eden bölümler, örnekler eşliğinde ortaya konulmuştur.

___

  • AYKAÇ, Onur (2016). Biçim ve İçerik Yönünden Ortaoyunu. Doktora Tezi. Erzurum: Atatürk Ü.
  • BERGER, Arthur Asa-WİLDAVSKY, Aaron (1994). “Who Laughs at What”. Society (31): 82-86.
  • BERGSON, Henri (2014). Gülme (Gülüncün Anlamı Üzerine Deneme). çev. Devrim Çetinkasap. İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yay.
  • Cevdet Kudret (2007a). Ortaoyunu C. I. İstanbul: Yapı Kredi Yay.
  • Cevdet Kudret (2007b). Ortaoyunu C. II. İstanbul: Yapı Kredi Yay.
  • Genç Oyuncular (1962). Vatandaş Oyunu. İstanbul: İzlem Yayınevi.
  • GEZEN, Müjdat (1997). Salak Oğlum. İstanbul: Mitos-Boyut Yay.
  • MORREALL, John (1997). Gülmeyi Ciddiye Almak. çev. Kubilay Aysevener-Şenay Soyer. İstanbul: İris Yay.
  • TÜRKMEN, Fikret (2002). “Gülme Teorileri ve Bursa Yöresi Yörük Fıkralarının Analizi”. Bursa Halk Kültürü: I. Bursa Halk Kültürü Sempozyumu Bildirileri 4-6 Nisan 2002. Bursa: Uludağ Üniversitesi Yay. 367-375.
Selçuk Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi-Cover
  • Yayın Aralığı: Yılda 2 Sayı
  • Başlangıç: 1981
  • Yayıncı: Selçuk Üniversitesi Edebiyat Fakültesi
Sayıdaki Diğer Makaleler

SÜLEYMANİYE KÜTÜPHANESİ GALATA MEVLEVİHANESİ BÖLÜMÜ 161 NUMARALI ŞİİR MECMUASI / THE POETRY JOURNAL NUMBERED 161 AT THE SÜLEYMANİYE LIBRARY, SECTION OF GALATA MEVLEVİ LODGE

Semra TUNÇ

OKTAY RİFAT’IN TECELLİ BAŞLIKLI ŞİİRİ VE ÇEVİRİLERİ ÜZERİNDEN ÇEVİRİYİ GÖSTERGEBİLİMLE BULUŞTURMAK / MATCHING TRANSLATION WITH SEMIOTICS THROUGH OKTAY RİFAT'S TECELLİ AND ITS TRANSLATIONS

Didem TUNA

İZMİRLİ ALİ EFENDİ'NİN SULTAN III. MURAT DEVRİ BİLGİNLERİ İLE İLGİLİ BİR MANZÛMESİ / A POEM OF İZMİRLİ ALİ EFENDİ ABOUT THE SCHOLARS OF SULTAN III. MURAT PERIOD

Ahmet SEVGİ

ÂLİM, ŞÂRİH VE ŞAİR HAYDAR ALİ DİRİÖZ’ÜN ESERİ: “KUDEMÂNIN YOLUNDA…”

M. Fatih KÖKSAL

ÂLİM, ŞÂRİH VE ŞAİR HAYDAR ALİ DİRİÖZ’ÜN ESERİ: “KUDEMÂNIN YOLUNDA…” / THE WORK OF SCHOLAR, COMMENTATOR AND POET HAYDAR ALİ DİRİÖZ: 'ON THE WAY OF THE SENİORS'

M. Fatih KÖKSAL

Selçuk Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi Yayım İlkeleri / Selçuk University Journal of Faculty of Letters Editorial Principles

Sefad EDİTÖR

Jenerik / Generic

Sefad EDİTÖR

ANKARA’DA ERKEN BİZANS DÖNEMİ MEZAR ALANI KAZISI / EARLY BYZANTINE CEMETERY EXCAVATION IN ANKARA

Mahmut AYDIN, Candemir ZOROĞLU

YENİ BİR HAMSE ŞAİRİ: ABDÎ VE MANZUM BOSTÂN TERCÜMESİ / A NEW KHAMSEH POET: ABDI AND HIS VERSE TRANSLATION OF BOSTAN

Hakan SEVİNDİK

ANADOLU’DA ROMA CUMHURİYET DÖNEMİNE AİT VERİSTİK STİLDE İŞLENMİŞ PORTRELER / ROMAN REPUBLICAN PORTRAITS OF VERISTIC STYLE IN ANATOLIA

Suhal SAĞLAN