LA CRITIQUE IRONIQUE DE L’ACQUISITION DE LA DOCTRINE DE LIBERTE ABSOLUE DANS “L’IMMORALISTE” D’ANDRE GIDE / ANDRE GIDE’İN AHLAKSIZ ADLI ROMANINDA MUTLAK ÖZGÜRLÜK DOKTRİNİN EDİNİMİNDE İRONİK ELEŞTİRİ

Dans cinq romans  de Gide Les Cahiers d'André Walter, L'Immoraliste, La Porte étroite, Isabelle, La Symhonie Pastorale  on voit un protagoniste qui essaie de créer d'abord une doctrine absolue et immuable pour lui-même, puis d’ironiser son monde romanesque tout en faisant contact avec le monde extérieur et la vie réelle et  de juger et critiquer ses anciens sentiments. Une évolution psychologique à trois étages est vue chez le protagoniste. Dans son Immoraliste Gide nous montre l'évolution à trois étapes de son héros Michel qui, libéré de la conception morale protestante, oppose au  moralisme traditionnel et tente d'obtenir une liberté absolue. Dans la première étape, le héros constitue une conception de la liberté absolue incompatible avec la vie réelle sous la influence de Ménalque, un philosophe immoraliste dont la philosophie consiste en immoralisme et hédonisme. Dans la deuxième étape, Michel lutte pour obtenir une liberté absolue et cherche à pratiquer sa doctrine: Michel est attiré par les personnes vivant dans la pauvreté dépourvue de la sagesse de la vie. Il néglige sa femme qui tombe malade. Il vit les allées et les venues entre le bien et le mal. Il préfère le mal. Il cause la mort de sa femme. Il devient prisonnier de ses passions et ses désirs pédophiles. Dans la troisième étape, Michel fait face à la réalité de la vie. Il est déprimé et ne sait pas comment sortir de cette vie infernale. Il découvre que la doctrine de la liberté absolue lui mène à la misère et à la déception et ne fait pas le bonheur. Le fait qu'il se repent de ses pervers des relations sexuelles et qu’il invoque à ses amis nous montrent l'ironie de la doctrine de la liberté absolue. Gide’in, André Walter’in Defterleri (Les Cahiers d’André Walter), Ahlaksız (L’Immoraliste), Dar Kapı (La Porte étroite), Isabelle, Kır Senfonisi (La Symhonie pastorale) adlı beş anlatı(récit) diye nitelendirdiği romanlarında düşüncelerini ve eylemlerini sürdürmek için önce kendine ideal ve mutlak bir doktrin oluşturmaya çalışan ve daha sonra gerçek hayat ve dış çevre ile bağlantıya geçmek zorunda kaldığında aklı başına gelip tiksinti duyan bir baş kahraman görülür. Bu başkahramanda üç aşamalı bir psikolojik gelişim görülür. Gide,  L’Immoraliste (Ahlaksız/1902) romanında, filozof Menalque’ın etkisiyle protestanlıktaki ahlak anlayışından sıyrılıp geleneksel ahlak anlayışına karşı çıkan başkahramanı Michel’in mutlak özgürlük doktrinini uygulamada üç aşamalı bir gelişim görülür. Birinci aşamada başkahraman Michel, zihninde hayatın gerçekleriyle bağdaşmayan mutlak özgürlük doktrini oluşturur. İkinci aşamada mutlak özgürlüğü elde etmek için mücadele eder ve onu uygulamaya koymaya çalışır. Bilgelikten uzak sade vasat bir hayat yaşayan insanlara özenir. Hasta olan hanımını ihmal eder. İyilikle kötülük arasında gidiş-gelişler yaşar. O kötülüğü tercih eder. Karısının ölümüne neden olur. Michel cinsel sapıklık tutkularının esiri olur. Üçüncü aşamada hayatın gerçeğiyle karşılaşır. Depresyon halindedir. Mutlak özgürlük doktrininin kendisini sefalet ve hüsrana götürdüğünü fark eder. Onun sapık ilişkilerinden duyduğu pişmanlığı, dostlarından yardım istemesi, mutlak özgürlük doktrinin ironik şekilde bir eleştirisidir.

___

  • ALBERES, R. M. (1962). Histoire du Roman moderne. Paris: Editions Albin Michel.
  • AUREGAN, Pierre (1993). Gide. Paris: Editions Nathan.
  • AYTEKİN, Halil (2002). «H. de Balzac’tan Halid Ziya’ya: Illusions Perdues’nün (Sönmüş Hayaller) kahramanı David Séchard’ın Mai ve Siyah’ın Ahmet Cemil’i üzerindeki yansıması.» In I. Ulusal Karşılaştırmalı Edebiyat Sempozyumu Bildiriler. Eskişehir: Osmangazi Üniversitesi Basımevi.
  • BOURNEUF, Roland ve OUELLET, Réal (1972). L’Univers du Roman. Paris: Editions P.U.F.
  • BOYACIOĞLU, Fuat (1998). La Problématique Romanesque chez André Gide (Thèse de doctorat inédite). Konya: Université de Selçuk.
  • GIDE, André (1902). L’Immoraliste. Paris: Editions Mercure de France.
  • GIDE, André (1909). Journal. sept.-oct. Editions Gallimard.
  • GIDE, André (1924). Isabelle. Editions Gallimard.
  • GIDE, André (1942). Interviews imaginaires. Paris: Gallimard Editions.
  • GIDE, André (1948). Journal 1889-1939. Paris: Editions Gallimard.
  • GOULET, Alain (1994). Lire Les Faux-Monnayeurs de Gide. Paris: Editions de Dunod.
  • GÜMÜŞ, Hüseyin (1998). Cours d’Initiation à la Littérature Française. Tome II. Istanbul: Editions de l’Université Marmara.
  • HYTIER, Jean (1971). Paludes in Les Critiques de Notre Temps et Gide. Paris: Editions Gallimard.
  • İŞLER Ertuğrul (2004). André Gide’i mitlerle okumak. Ankara: Editions Anı.
  • LAGARDE André et MICHARD, Laurent (1989). Les grands auteurs français du XX siècle. Paris: Editions Bordas.
  • LAURENT, Emmanuelle (2011). Fiche de lecture sur Eugénie Grandet d’Honoré de Balzac.
  • LECLERCQ, Jean-Pierre ( 2008). Roman traditionnel ou roman nouveau.
  • MAILLET, Henri (1972). L’Immoraliste d’André Gide. Paris: Librairie Hachette.
  • MARTIN DU GARD, Roger (1955). Oeuvres complètes Tome II, Notes sur André Gide. Paris: Editions Gallimard.
  • MARTIN DU GARD, Roger (1971). A propos des “Faux-Monnayeurs” in Les Critiques de Notre Temps et Gide. Paris: Editions Gallimard.
  • MARTINE, Claude (1963). André Gide par lui-même. Paris: Editions de Seuil.
  • NADEAU, MAURICE (1971). Un romancier contre le romancier, in Les Critiques de Notre Temps et André Gide. Paris: Ed. Garnier.
  • ÖZTÜRK, Necmi (2004). André Gide Yaşamöyküleri. R. Martin Du Gard. Editions Payel.
  • RAIMOND, Michel (1968). Le Roman depuis la Révolution. Paris: Librairie Armand Collin.
  • RAIMOND, Michel (1985). La Crise du Roman. Paris: Librairie José corti.
  • REY, Alain et all (1973). Micro Robert. Société du Nouveau Littré Yay.
  • ROBBE-GRILLET, Alain (1963). Pour un Nouveau Roman. Paris: Editions de Minuit.
  • ROBBE-GRILLET, Alain (1963). Pour un Nouveau roman. Paris: Editions de Minuit.
  • ŞEN, Muharrem (1996). La Jalousie de Robbe-Grillet et la Nouvelle Technique Romanesque. Konya: Editions de l’Université Selçuk.
  • YAĞLI, Ali (2006). « Ahmet Mithat Efendi’de Alexandre Dumas Üslubu ve Üç Silahşörler’in D’Artagnan’ı ile Musullu Süleyman’daki Süleyman’ın Karşılaştırılması ». Ankara in Edebiyat Öğretimi ve Deyişbilim Yazıları. Marmara Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Uluslararası V. Dil, Yazın, Deyişbilim Sempozyumu. Ankara: Pegem Yay.
Selçuk Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi-Cover
  • Yayın Aralığı: Yılda 2 Sayı
  • Başlangıç: 1981
  • Yayıncı: Selçuk Üniversitesi Edebiyat Fakültesi
Sayıdaki Diğer Makaleler

OKTAY RİFAT’IN TECELLİ BAŞLIKLI ŞİİRİ VE ÇEVİRİLERİ ÜZERİNDEN ÇEVİRİYİ GÖSTERGEBİLİMLE BULUŞTURMAK / MATCHING TRANSLATION WITH SEMIOTICS THROUGH OKTAY RİFAT'S TECELLİ AND ITS TRANSLATIONS

Didem TUNA

MAX WEBER VE DEĞERLER SOSYOLOJİSİ: BİR METODOLOJİK İKİLEMİN DÜŞÜNDÜRDÜKLERİ / MAX WEBER AND SOCIOLOGY OF VALUES: REFLECTIONS ON A METHODOLOGICAL DILEMMA

Gamze AKSAN

UYUMSUZLUK (UYUŞMAZLIK) TEORİSİ BAĞLAMINDA ORTAOYUNU METİNLERİNİN İNCELENMESİ / ANALYSIS OF ORTAOYUNU TEXTS IN THE CONTEXT OF INCONSISTENCY THEORY

Onur AYKAÇ

KONYA'DA AİLE DESTEK ÇALIŞMALARININ SOSYOLOJİK AÇIDAN İNCELENMESİ / EXAMINATION OF THE SOCIOLOGICAL ASPECTS OF FAMILY SUPPORT SERVICES IN KONYA

Döne AYHAN

ALTAYCA KELİME SONU –N SESİ ÜZERİNE / ON THE ALTAIC ENDING SOUND -N

Hakan YAMAN

LA CRITIQUE IRONIQUE DE L’ACQUISITION DE LA DOCTRINE DE LIBERTE ABSOLUE DANS “L’IMMORALISTE” D’ANDRE GIDE / ANDRE GIDE’İN AHLAKSIZ ADLI ROMANINDA MUTLAK ÖZGÜRLÜK DOKTRİNİN EDİNİMİNDE İRONİK ELEŞTİRİ

Fuat BOYACIOĞLU, Hülya KOL

KLASİK TÜRK ŞİİRİNİN DEJENERE TİPLERİNDEN VÂİZ / THE PREACHER AS A DEGENERATED TYPE IN CLASSICAL TURKISH POETRY

Necip Fazıl DURU

MODERN ARAP EDEBİYATINDA ÖNE ÇIKAN BAZI TEMALAR / SOME PROMINENT THEMES IN MODERN ARAB LITERATURE

Ahmet Kazım ÜRÜN

ANKARA’DA ERKEN BİZANS DÖNEMİ MEZAR ALANI KAZISI / EARLY BYZANTINE CEMETERY EXCAVATION IN ANKARA

Mahmut AYDIN, Candemir ZOROĞLU

İZMİRLİ ALİ EFENDİ'NİN SULTAN III. MURAT DEVRİ BİLGİNLERİ İLE İLGİLİ BİR MANZÛMESİ / A POEM OF İZMİRLİ ALİ EFENDİ ABOUT THE SCHOLARS OF SULTAN III. MURAT PERIOD

Ahmet SEVGİ