KARŞILAŞTIRMALI BİR BAKIŞ AÇISIYLA TÜRKÇE VE ALMANCA İKİLEMELER

İkilemeler, ifadelerimize zenginlik katan dilsel unsurlar olarak karşımıza çıkmaktadır. İkilemeler aynı zamanda yabancı dil öğrenim sürecinde öğrencilere güçlükler yaratan dil unsurları olarak görülmektedir. Özellikle Almanca ikilemelerin Türkçede yer alan ikilemelere göre gerek yapısal gerek kültürel farklılıklar göstermesi hemen hemen her seviyedeki öğrencilere zorluk yaratan unsurların başında gelmektedir. Bu zorlukları aşmak için her iki dilde var olan ikilemeleri karşılaştırmalı olarak ele alıp onları daha yakından tanımak gerekmektedir. Bazı kaynaklarda Batı dillerinde ikilemelerin sayısının otuz ya da kırkı geçmediği tespiti, Almanca için geçerli değildir. Bu çalışmada Almancada tespit edilen 1301 ikilemeden yaklaşık 60 tanesi, Türkçedeki ikileme karşılıklarıyla kıyaslanmıştır. Bu karşılaştırma neticesinde Almancada yer alan ikilemelerin, özellikle yapıları bakımından, Türkçedeki ikilemelerden farklılık gösterdiği saptanmıştır. Almancadaki ikilemeler genellikle bağlaçlarla ortaya çıkarken, Türkçedeki ikilemelerin herhangi bir bağlaçla değil, kelimelerin doğrudan yan yana gelerek oluşturulduğu tespit edilmiştir. Almanca ikilemelerin yapısal farklılıklarının öğrenciye aktarılması iletişim ortamlarında yanlış anlaşılmaların önüne geçmek için elzemdir.

Anahtar Kelimeler:

İkilemeler, kaynak dil, hedef dil, öğrenci

A CONTRASTIVE ANALYSIS OF TURKISH AND GERMAN BINOMIAL PAIRS

Binomial pairs appear as linguistic elements which add vitality to our expressions. Binomial pairs are seen as subjects that create learning difficulties for students in second (foreign) language courses. Binomial pairs in German in particular being both structurally and culturally different from doublings in Turkish are the main elements that cause problems to students at all levels. In order to overcome these difficulties, it is necessary to approach binomial pairs which exist in both languages comparatively. The detection that the number of doublings in Western languages do not exceed thirty or forty in certain resources is not valid for German. In this study about 60 out of 1301 binomial pairs found in German were compared with their equivalents in Turkish. As a result of this study it was determined that doublings in German differed from binomial pairs in Turkish particularly in structure. While doublings in German appear usually with conjunctions, it was determined that doublings in Turkish were not formed with any conjunction, but as words coming together directly.

Keywords:

Binomial pairs, source language, target language, student,

PDF

___

AKSAN, Doğan (2006). Anadilimizin Söz Denizinde. Ankara: Bilgi Yayınevi.
AKYALÇIN, Necmi (2007). Türkçe İkilemeler Sözlüğü (Tanıklı). Ankara: Anı Yay.
DUDEN (2008). Redewendungen. Wörterbuch der deutschen Idiomatik. Bd. 11. Mannheim: Dudenverlag.
DUDEN (2010). Das Bedeutungswörterbuch. Wortschatz und Wortbildung. Bd.10. Mannheim: Dudenverlag.
ERGİN, Muharrem (2012). Türk Dil Bilgisi. İstanbul: Bayrak B.Y.T.
HATİBOĞLU,Vecihe (1981). Türk Dilinde İkileme. Ankara: TDK Yay.
HENGİRMEN, Mehmet (2002). Türkçe Dilbilgisi. Ankara: Engin Yay.
HOFMEİSTER, Wernfried (2010). Graz-Sammlung der gebräuchlichen Zwillingsformeln in der deutschen Gegenwartssprache. 1-29. http://zwillingsformeln.unigraz.at/ZWILLINGSFORMELN%20Hofmeister%2025-06-2010.pdf [27.12.2012].
KORPUS, Zenderowska-Grazyna. (2004). Sprachliche Schematismen des Deutschen und ihre Vermittlung in Unterricht DaF. Frankfurt am Main: Peter Lang.
MALKİEL, Yakov (1959). Studies in Irreversible Binomial. Lingua 8: 113-160.
MÜLLER, Gereon (1997). Beschränkungen für Binomialbildung im Deutschen. Ein Beitrag zur Interaktion von Phraseologie und Grammatik. Zeitschrift für Sprachwissenschaft 16: 5-51. http://www.uni-leipzig.de/~muellerg/mu14.pdf [31.12.2012].
MÜLLER, Hans-Georg (2003). Morphophonologische Untersuchungen an
Reduplikationen. https://publikationen.uni-tuebingen.de/xmlui/handle/10900/46190 [31.12.2012].
MÜLLER, Hans-Georg (2009). Adleraug und Luchsenohr. Framkfurt am Main: Peter Lang.
ROSS, John (1980). Ikonismus in der Phraseologie. Zeitschrift für Semiotik 2: 39-56.
TEPEBAŞILI, Fatih (2016). Retorik. Konya: Çizgi Yay.
TOPALOĞLU, Ahmet (1989). Dil Bilgisi Terimler Sözlüğü. İstanbul: Ötüken Yay.
UEDİNG, Gert (2009). Historisches Lexikon der Rhetorik. Bd. 9. Tübingen: Niemeyer.
WAHRİG DEUTSCHES WÖRTERBUCH (1986). Gütersloh/München: Bertelsmann. Lexikon Verlag.