Beşir Fuad ve Gerçekçilik

Beşir Fuad Türk edebiyatı için önemli bir düşünür ve yazardır. Bir aydın olarak çağdaşlarından farklı bir düşünce dünyası vardır. Beşir Fuad’ın çağdaşlarından farklı olan fikir dünyasını oluşturan felsefi ve bilimsel etmenler onun bir akım olarak gerçekçiliği benimsemesinde belirleyici olmuştur. O, kurgusal bir eser kaleme almamıştır. Ancak kuramsal ve biyografik eserleriyle gerçekçiliği tartışmaya açmıştır. Bu çalışmanın amacı Beşir Fuad’ın yazınsal gerçekçiliğe yaklaşımını ortaya koymaktır. Bu amaçla yazarın makaleleri, mektupları ve Victor Hugo başlıklı biyografik eseri incelenmiştir. Beşir Fuad eserlerinde gerçekçilik akımını savunmuş; bu akımın bilimsel ve felsefi temellerini tanıtmıştır. Romantizm eleştirisi yapmış; yazınsal gerçekçiliğin tarihini ve yöntemini ortaya koymuştur. Sonuç olarak, gerçekçiliğin Türk edebiyatında tanınıp gelişmesine önemli katkılarda bulunmuştur.

Beşir Fuad and Realism

Beşir Fuad is an important intellectual and writer in Turkish literature history. He had different intellectual background from his contemporaries. The philosophical and scientific factors that constitute his intellectual background let him to defend realism. Beşir Fuad did not write any fictional work. He wrote theoretical and biographical works.  These works are the initiator of realism-romantism debates in Turkish literature. The aim of this essay is to explore  Beşir Fuad’s approaches to literary realism. For this porpuse, the articles and letters of Beşir Fuad and his biographical book named Victor Hugo are examined. Beşir Fuad defended literary realism, introduced the scientific and philosophical background of this movement, criticized romantism and introduced the historical background and methods of realism in his works. As a result, he has made important contributions to the recognition of realism in Turkish literature.

___

  • Beşir Fuad (1999a). “Âlî Meğer lâ-Yefhemundan imiş!”. Şiir ve Hakikat, haz. Handan İnci. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları. 296-300.
  • Beşir Fuad (1999b). “Ağla Hey Gözlerim Ağla”. Şiir ve Hakikat, haz. Handan İnci. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları. 327-333.
  • Beşir Fuad (1999c). “Aynen Varaka”. Şiir ve Hakikat, haz. Handan İnci. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları. 308-309.
  • Beşir Fuad (1999ç). “Gayret’in 3, 4, 5, 6, Numrolu Nüshalarında Münderic ‘Victor Hugo’ Ünvânlı Makale-i İntikadiyeye Mukabele”. Şiir ve Hakikat, haz. Handan İnci. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları. 173-188.
  • Beşir Fuad (1999d). “İntikad”. Şiir ve Hakikat, haz. Handan İnci. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları. 347-403.
  • Beşir Fuad (1999e). “Mektûbât”. Şiir ve Hakikat, haz. Handan İnci. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları. 405-517.
  • Beşir Fuad (1999f). “Menemenlizâde Tahir Beyefendi’nin Gayret’in 29, 30, 31, 33 Numrolu Nüshalarındaki Makale-i Cevabiyeye Cevap”. Şiir ve Hakikat, haz. Handan İnci. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları. 206-240.
  • Beşir Fuad (1999g). “Victor Hugo”. Şiir ve Hakikat, haz. Handan İnci. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları. 33-156.
  • Beşir Fuad (1999ğ). “Yetmiş Bin Beyitli Bir Hicviye”. Şiir ve Hakikat, haz. Handan İnci. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları. 243-256.
  • Beşir Fuad (1999h). “Yine Şiir ve Hakikat Meselesi”. Şiir ve Hakikat, haz. Handan İnci. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları. 314-320.
  • CANKARA, Murat (2004). Ahmet Mithat Efendi ve Beşir Fuat’a Göre Gerçekçilik. Yüksek Lisans Tezi. Ankara: Bilkent Üniversitesi.
  • DİNO, Güzin (1954). Tanzimattan Sonra Edebiyatta Gerçekçiliğe Doğru (1. Kısım). Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi.
  • ENGİNÜN, İnci (2007). Yeni Türk Edebiyatı Tanzimat’tan Cumhuriyet’e (1839-1923). İstanbul: Dergâh Yay.
  • ERCİLASUN, Bilge (2004). Servet-i Fünûn’da Edebî Tenkit. Ankara: Akçağ Yay.
  • FİLDİŞ, Berna (2017). “Bir Osmanlı aydını Olarak Beşir Fuad”. Manisa Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 15 (1): 554-584.
  • KÜÇÜKLER KUŞCU, Nuray (2013). Tanzimat’tan Servet-i Fünun’a Türk Romanında Gerçekçilik Anlayışları. Doktora Tezi. İstanbul: Marmara Üniversitesi.
  • Namık Kemal (1999). “Ebuzziya Tevfik Bey Biraderime”. Şiir ve Hakikat, haz. Handan İnci. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları. 310-313.
  • OKAY, Orhan (2008). Beşir Fuad İlk Türk Pozitivist ve Natüralisti. İstanbul: Dergâh Yay.
  • ŞAHİN, Veysel (2008). “Namık Kemal’in Mektuplarında Dil ve Edebiyat Üzerine Tenkitler”. Turkish Studies International Periodical For the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic Volume 3 (4): 687- 715.