Takım sporu yapan sporcularda benlik saygısı ve sürekli öfke ve öfke ifade tarz ilişkisinin incelenmesi

Bu çalışmanın amacı; farklı kulüplerde takım sporu yapan sporcuların benlik saygısı ve sürekli öfke-öfke ifade tarzları arasındaki ilişkiyi incelemektir. Araştırma grubunu, 2010-2011 sezonunda İzmir ilinde değişik kulüplerde basketbol (n=53) futbol, (n=76), hentbol (n=73) oynayan, yaş ortalaması 22.95 (ss=3.45) olan toplamda 202 sporcu oluşturmaktadır. Araştırmada, Arıcak (1999), tarafından geliştirilen ‘’Benlik Saygısı Ölçeği”, sürekli öfke ve öfke tarzlarının belirlenmesi için, orjinali 1988 yılında Spielberger tarafından geliştirilmiş olan ve Türkçe uyarlaması 1994 yılında Özer tarafından yapılmış Sürekli Öfke – Öfke Tarz Ölçeği (SÖ-ÖTÖ) ve araştırmacı tarafından hazırlanan kişisel bilgi formu uygulanmıştır. Verilerin çözüm ve yorumlamasında; frekans, t-testi, Tek Yönlü Varyans Analizi (ANOVA) Testi ve Pearson Korelasyon Katsayısı kullanılmıştır. Sonuç olarak benlik saygısı ve sürekli öfke ve öfke ifade tarzları ile cinsiyet, uğraştığı spor, spor yılı ve millilik durumu arasında anlamlı bir farklılık bulunmamıştır. Benlik saygısı ve sürekli öfke ve öfke ifade tarzı ölçekleri arasında ise anlamlı ilişkiler bulunmuştur.

Analysis of the relationship between self esteem, trait anger and anger expression in athletes making team sports

The purpose of the study is to investigate the relationship between self esteem, trait anger and anger expression styles. The study group consists of basketball (n=53), football (n=76) and handball (n=73) players making a total of 202 athletes who played in different clubs in İzmir during 2010-2011 season. In the research “Self Esteem Scale” developed by Arıcak (1999), “Trait anger-anger expression styles scale” which was developed by Spielberger (1988) and adapted to Turkish language by Özer (1994) and a “personal information form” developed by authors was utilized. In data analysis frequency distributions, t-test, one-way analysis of variance (ANOVA) and Pearson correlation coefficient were used. As a result; no significant results were obtained in self esteem, trait anger-anger expression styles according to gender, sport branch, sport age, being a national athlete. However, significant correlations were obtained between self esteem, trait anger and anger expression styles scales.

PDF

___

1. Arıcak OT. Grupla Psikolojik Danışma Yoluyla Benlik Saygısı ve Mesleki Benlik Saygısının Geliştirilmesi. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul, 1999.
2. Balkaya F, Şahin NH. Çok boyutlu öfke ölçeği. Türk Psikiyatri Dergisi, 2003; 14 (3): 192-202.
3. Batıgün AD, Utku Ç. Bir grup gençte yeme tutumu ve öfke arasındaki ilişkinin incelenmesi. Türk Psikiyatri Dergisi, 2006; 21(57): 65-78.
4. Baygöl E. Ergenin Öfke Tepkilerinin İncelenmesi, Yüksek Lisans Tezi, Uludağ Üniversitesi, Bursa, 1997.
5. Bostancı N, Çoban Ş, Tekin Z, Özen A. Üniversite öğrencilerinin cinsiyete göre öfke ifade etme biçimleri. Kriz Dergisi, 2006; 14 (3): 9-18.
6. Campbell, J.D. Self-Esteem and Clarity of the Self- Concept, Journal of Personality and Social Psychology, 1990; 59, 538-549.
7. Cartledge G, Milburn JF. Teaching Social Skills to Children and Youth: Innovative Approaches, MA, Allyn ve Bacon, Boston, 1995.
8. Coleman J, Hendry L. The Nature of Adolescence. Second Edition. Routletge, London, 1990.
9. Coopersmith S. The Antecedents of Self-Esteem. W.H. Freeman and Company, San Francisco, 1967.
10. Çeçen AR, Koçak E. İlköğretim İkinci Kademe Öğrencilerinin Benlik Saygısını Yükseltme Programının Etkinliğinin Sınanmasına Yönelik Deneysel Bir Çalışma, I. Ulusal Psikolojik Danışma ve Rehberlik Uygulamaları Kongresi, Mersin Üniversitesi, Mersin, 2006.
11. Çuhadaroglu F. Adolesanlarda Benlik Saygısı. Yayınlanmıs Uzmanlık Tezi, Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi, Ankara, 1986.
12. Daane DM. Child and Adolescent Orthopedic Nursing, 2003; 22 (1), 23-31. Violence,
13. Dryden W. Dealing with Anger Problems: Rational- Emotive Therapeutic Interventions, FL: Professional Resources Exchange, Sarasota, 1990.
14. Erkek N, Özgür G, Babacan Gümüş A. Hipertansiyon tanısı alan hastaların sürekli öfke ve öfke ifade tarzları. C.Ü. Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 2006; 10 (2): 9- 18.
15. Garzarelli P, Everhart B, Lester D. Self- Concept and Academic Performance in Gifted and Academically Weak Students, Adolescence, 1993; 28, 233-237.
16. Güleç Y. Ergenlerin öfke yaşantıları, benlik algıları ve akademik başarı ilişkisi. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul, 2002.
17. Gür A. Ergenlerde Depresyon ve Benlik Saygısı Arasındaki ilişki. Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara, 1996.
18. Gürkan HK. Üniversite Öğrencilerinde Kendilik Saygısı Depresyon ve Ankisiyete İlişkilerinin Karşılaştırılması. Yayınlanmamış Uzmanlık Tezi, Akdeniz Üniversitesi Tıp Fakültesi, Antalya, 1990.
19. Kassin S. Psychology. Second Edition. New Jersey: 35. Spielberger CD. State-trait anger eexpression Prentice Hall, 1998. ınventory. FL: Psychological Assessment Resources, Odessa, 1988.
20. Kaya A, Saçkes M. Deneysel Olarak sınanmış Grupla 36. Starner TM, Peters RM. Anger expression and blood Psikolojik Danışma ve Rehberlik Programları. (Edit: pressure in adolescents. The Journal of School Erkan, S., Kaya, A.), Pegem Yayıncılık, Ankara, 2005. Nursing, 2004; 20 (6): 335-342.
21. Kennedy HG. Anger and Irritability. British Journal of 37. Striegel-Moore RH. Body Image Concerns Among Psychiarty, 1992; 161, 145- 153. Children, Journal of Pediatrics, 2001; 138(2), 158-160.
22. Kısaç İ. Üniversite Öğrencilerinin Bazı Değişkenlere 38. Sung KM, Puskar KR, Sereika S. Psikososyal faktörler Göre Sürekli Öfke ve Öfke İfade Düzeyleri, ve gençlerin baş etme stratejileri bir kırsal Pennsylvania Yayınlanmamış Doktora Tezi, Hacettepe Üniversitesi, Yüksek Okulu. Halk Sağlığı Hemşireliği, 2006; 23 (6): Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara, 1997. 523-529.
23. Kızmaz M. Bireysel ve Takım Sporu Yapan 39. Tambağ H, Öz F. Aileleri ile birlikte ve yetiştirme Sporcuların Kişilik Özelliklerinin Karşılaştırılması, yurtlarında yaşayan ergenlerin öfke ifade etme Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi, İstanbul, biçimleri. Kriz Dergisi, 2005; 13 (1): 11-21. 2004.
24. Köknel Ö. Bireysel ve Toplumsal Şiddet, 2. basım, Altın Kitaplar Yayınevi, İstanbul, 2000.
25. Leary MR, Schreindorfer LS, Haupt AL. The role of low self-esteem in emotional and behavioral problems: Why is low self-esteem dysfunctional? Journal of Social and Clinical Psychology, 1995; 14, 297-314.
26. Lerner H. Öfke Dansı, 5. Baskı, (Çeviri: Gül, S), Varlık Yayınları, İstanbul, 2004.
27. Maşrabacı TS. Hacettepe Üniversitesi Birinci Sınıf Öğrencilerinin Benlik Saygısı Düzeylerinin Bazı Değişkenlere Göre İncelenmesi. Yayınlanmamış Doktora Tezi, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara, 1994.
28. Odacı H. Karadeniz Teknik Üniversitesi Fatih Eğitim Fakültesi Öğrencilerinin Yalnızlık, Benlik Saygısı ve Yakın İlişkiler Kurabilme Düzeylerinin ve Bu Düzeyler Arasındaki İlişkilerin İncelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Karadeniz Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Trabzon, 1994.
29. Olmus GÖ. Ergenlerin Aile içi Psikolojik Örüntülere Göre Sürekli Öfke ve Öfke ifade Tarzlarının incelenmesi, Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi, İstanbul, 2001.
30. Özer AK. Sürekli Öfke ve Öfke İfade Tarzı Ön Çalışması, Türk Psikoloji Dergisi, 1994; 9/31: 26–35.
31. Özkamalı E. 20–30 Yaş Grubu Bireylerin Öğrenim Düzeylerine Göre Öfke Düzeyleri ve Öfke İfade Tarzları, Yüksek Lisans Tezi, On Dokuz Mayıs Üniversitesi, Samsun, 2005.
32. Sala G. Zonguldak Karaelmas Üniversitesi Öğrencilerinin Öfke ifade Etme Biçimlerinin incelenmesi, Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi, Ankara, 1997.
33. Salmivalli C, Kaukiainen L, Lagerspetz KMJ. (1999). Self-Evaluated, Self- Esteem, Peer-Educated, Self- Esteem and Defensive Egoism as Predictor of Adolescents Participation in Bullying Situation. Journal of Personality and Social Psychology. 1999; 3: 121-140.
34. Shirk S, Burwell R, Harter S. Strategies to Modify Low Self-Esteem in Adolescents, In M.A, 2003.
35. Spielberger CD. State-trait anger eexpression ınventory. FL: Psychological Assessment Resources, Odessa, 1988.
36. Starner TM, Peters RM. Anger expression and blood pressure in adolescents. The Journal of School Nursing, 2004; 20 (6): 335-342.
37. Striegel-Moore RH. Body Image Concerns Among Children, Journal of Pediatrics, 2001; 138(2), 158-160.
38. Sung KM, Puskar KR, Sereika S. Psikososyal faktörler ve gençlerin baş etme stratejileri bir kırsal Pennsylvania Yüksek Okulu. Halk Sağlığı Hemşireliği, 2006; 23 (6): 523-529.
39. Tambağ H, Öz F. Aileleri ile birlikte ve yetiştirme yurtlarında yaşayan ergenlerin öfke ifade etme biçimleri. Kriz Dergisi, 2005; 13 (1): 11-21.
40. Uyanık Balat G, Akman B. Farklı Sosyo-Ekonomik Düzeydeki Lise Öğrencilerinin Benlik Saygısı Düzeylerinin İncelenmesi. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 2004; Sayı: 2. 175-183.
41. Wigfield A, Eccless JS. Children’s Competence Beliefs, Achievement, Values, and General Self-Esteem: Change Across Elementary and Middle School, Journal of Early Adolescence, 1994; 14(2), 107-138.
42. Wells E, Marwell G. Self-Esteem: Conceptualization and Measurement,: Publications, Inc. Beverly Hills, 1976. It’s Sage
43. Yıldız M. Farklı liglerde yer alan Futbolcuların Kişilik tipleri ile Sürekli öfke-öfke ifade tarzlarının incelenmesi. Yayınlanmamış Doktora Tezi. Gazi Üniversitesi. Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara, 2008.
44. Yüksekkaya S. Üniversite Öğrencilerinde Benlik Saygısının Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Ege Üniversitesi. Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İzmir, 1995.