TÜRKİYE'DE 1990 SONRASI ÇEVRE POLİTİKALARININ SEÇİM BEYANNAMELERİNE YANSIMALARI

Ülkemizde çevre farkındalığının 1970’li yıllarda artışından söz edilebilirse de çevre, siyasi partilerin söylem ve gündemlerine daha sonraki yıllarda girmiştir. Çevre kirliliğinin artışına paralel olarak dünya genelinde giderek daha fazla tartışılan bir konu olan çevre ve çevrenin korunması 1990’lı yıllardan itibaren siyasi gündemin daha önemli bir parçası ve siyasi partilerin daha fazla üzerinde durdukları bir konu haline gelmiştir. Genel ve yerel seçimler öncesinde açıkladıkları beyannamelerle bir konu ile ilgili yaptıklarını ve yapacaklarını yani hizmetlerini ve vaatlerini kamuoyu ile paylaşan siyasi partilerin beyannamelerde bir konuya yer verip vermemelerinin yanı sıra ne ağırlıkta yer verdikleri de önem taşır. Çünkü partilerin seçim sürecinde üzerinde durdukları konuların kamusal gündemin üst sıralarına taşınma ihtimali de artacaktır. Çevre sorunlarının çözümünde önemli aktörler olan siyasi partilerin seçim beyannamelerindeki çevre bölümlerinin genel bir portresini ortaya koymayı amaçlayan bu çalışmada, 1990 yılı sonrasında gerçekleştirilen genel ve yerel seçimlerde siyasi partilerin seçim beyannameleri, çevre konularına verdikleri önem bakımından incelenmiştir. 

___

  • Abdulhakimoğulları E, Sezer Ö, Akpınar M (2011) Küresel Ulusal ve Yerel Düzeyde Bir İnsan Hakkı Olarak Çevre Hakkının Gelişimi, Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2, 61-88.
  • Adalet ve Kalkınma Partisi Programı (2001) ve Seçim Beyannameleri
  • Aksu C (2011) Sürdürülebilir Kalkınma ve Çevre, Güney Ege Kalkınma Ajansı, İzmir.
  • Algan N (2000) Türkiye’de Devlet Politikaları Bağlamında Çevre ve Çevre Korumanın Tarihine Kısa Bir Bakış, Türkiye’de Çevrenin ve Çevre Korumanın Tarihi Sempozyumu, 7-8 Nisan 2000, İstanbul.
  • Anavatan Partisi Programı (1987 ve 1996) ve Seçim Beyannameleri
  • Baker S, Kousis M, Richardson D, Young S (1997) The Politics of Sustainable Development: Theory, Policy and Practice within The European Union, Routledge, London.
  • Belli A, Aydın A (2016) AB Uyum Sürecinde Türkiye’nin Çevre Politikasına İlişkin Sorunlar ve Çözüm Önerileri, Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Çevre Özel Sayısı, 589-615.
  • Bell-McGillivray D (2000) Environmental Law, Routledge, London.
  • Bozlağan R (2004) Sürdürülebilir Gelişme Üzerine Yapılan Tartışmalara Bir Bakış, Atatürk Üniversitesi İktisadi İdari Bilimler Dergisi, 18 (3), 1-19.
  • Budak S (2000) AB ve Türk Çevre Politikası, Büke Yayınları, İstanbul.
  • Büyük Birlik Partisi Programı (1993) ve Seçim Beyannamesi
  • Barış ve Demokrasi Partisi Programı (2008) ve Seçim Beyannamesi
  • Cumhuriyet Halk Partisi Programı (1994, 2000 ve 2008) ve Seçim Beyannameleri
  • Demokratik Sol Parti Programı (1985 ve 1998) ve Seçim Beyannameleri
  • Demokratik Toplum Partisi Programı (2005)
  • Doğru Yol Partisi Programı (1990 ve 1999) ve Seçim Beyannameleri
  • DPT (2003) Türkiye’nin Avrupa Birliğine Katılım Sürecine İlişkin İlerleme Raporu,http://www.ab.gov.tr/files/AB_Iliskileri/AdaylikSureci/IlerlemeRaporlari/Turkiye_Ilerleme_Rap_2003.pdf, erişim tarihi: 20.03.2017.
  • Ertürk H (2011) Çevre Politikası, Ekin Yayınevi, Bursa.
  • Eurobarameter (2014) Eurobarameter 81: Public Opinion in The European Union, http://ec.europa.eu/citizenship/pdf/spring_eurobarometer_july_2014.pdf, erişim tarihi: 19.03.2017.
  • Fazilet Partisi Programı (1998) ve Seçim Beyannamesi
  • Fiske J (1996) İletişim Çalışmalarına Giriş, Süleyman İrvan (çev), Ark Yayınları, Ankara.
  • Fuller G E (1996) Demokrasi Tuzağı, Mustafa Gaspıralı (çev), Altın Kitaplar Yayını, İstanbul.
  • Halkların Demokratik Partisi Programı (2014) ve Seçim Beyannamesi
  • Kaya E (2010) Sürdürülebilir Kalkınma Sürecinde Bankaların Rolü ve Türkiye’de Sürdürülebilir Bankacılık Uygulamaları, İşletme Araştırmaları Dergisi, 2(3), 75-92.
  • Kaypak Ş (2011) Küreselleşme Sürecinde Sürdürülebilir Bir Kalkınma İçin Sürdürülebilir Bir Çevre, KMÜ Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 13 (20), 19-33.
  • Kaypak Ş (2012) Çevre Hukukunun Ulusal ve Uluslararası Boyutları, Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 5 (10), 205-242.
  • Keleş R, Hamamcı C (1998) Çevrebilim, İmge Kitabevi, Ankara.
  • Keleş R, Hamamcı C, Çoban A (2009) Çevre Politikası, İmge Kitabevi, Ankara.
  • Kırımhan S (1995) Türkiye’de Çevre Sorunları ve Çevre Politikası, Yeni Türkiye Dergisi, 5, 164-168.
  • Mayring P (2011) Nitel Sosyal Araştırmaya Giriş: Nitel Düşünce İçin Bir Rehber, Adnan Gümüş, Sezai Durgun (çev), BilgeSu Yayınları, Ankara.
  • Milliyetçi Hareket Partisi Programı (2000 ve 2009) ve Seçim Beyannameleri
  • Ökmen M, Görmez K (2009) Türkiye’de Yerel Gündem 21 ve Yerel Yönetişim Uygulamaları, K Görmez ve M Ökmen (editör), Yerel Yönetimlerin Güncel Sorunları, Beta Yayınları, İstanbul, 324-338.
  • Ökmen M (2004) Çevre ve Politika, M Marin ve U Yıldırım (editör), Çevre Sorunlarına Çağdaş Yaklaşımlar, Beta Yayınları, İstanbul, 327-365.
  • Öz E (1989) Dünyada ve Türkiye’de Ekoloji Hareketinin Gelişimi: Çevre Koruma Derneklerinden Siyasal Partilere, Türkiye Günlüğü, 3, 27-34.
  • Pearce D, Palmer C (2001) Public and Private Spending for Environmental Protection: A Cross Country Policy, Fiscal Studies, 22 (4), 403-456.
  • Refah Partisi Programı (1985 ve 1994) ve Seçim Beyannameleri
  • Sosyaldemokrat Halkçı Parti Programı (1985) ve Seçim Beyannameleri
  • Talu N (2006) AB Uyum Sürecinde Türkiye’de Çevre Politikaları, TMMOB Çevre Mühendisleri Odası Yayınları, Ankara.
  • Tekeli İ (1996) Habitat II Konferansı Yazıları, T.C. Toplu Konut İdaresi Başkanlığı Yayını, Ankara.
  • Tutar F (2011) Türkiye’de Sürdürülebilir Kalkınma Bağlamında Çevre, Kalkınma ve Ticaret, Mevzuat Dergisi, 166, 1-16.
  • https://www.tbmm.gov.tr/develop/owa/e_yayin.liste_q?ptip=SIYASI PARTI YAYINLARI.
  • Talu N (2006) AB Uyum Sürecinde Türkiye’de Çevre Politikaları, TMMOB Çevre Mühendisleri Odası Yayınları, Ankara.
  • Tekeli İ (1996) Habitat II Konferansı Yazıları, T.C. Toplu Konut İdaresi Başkanlığı Yayını, Ankara.
  • Tutar F (2011) Türkiye’de Sürdürülebilir Kalkınma Bağlamında Çevre, Kalkınma ve Ticaret, Mevzuat Dergisi, 166, 1-16.
  • https://www.tbmm.gov.tr/develop/owa/e_yayin.liste_q?ptip=SIYASI PARTI YAYINLARI.