MICHEL FOUCAULT’NUN İKTİDAR VE ÖZNE KAVRAMSALLAŞTIRMASINA GÖZETİM SORUNU ÜZERİNDEN BAKMAK: BLACK MIRROR – ARKANGEL

Foucault, iktidarı ve iktidar ilişkilerini toplumsal yapının belirlendiği önemli düzenlemeler olarak görmektedir. O’na göre iktidar yalnızca devlet ve halklar arasında değil daha özelde bireyler üzerinde etkili olan bir yapıya sahiptir. İktidarın alanını ikili ilişkilere kadar daraltan hatta bireyin kendi bedeninde dahi arayabileceği bir güç olarak değerlendiren Foucault, bu gücün bilgiyle devamlı kılınabileceğini ifade etmektedir. Günümüzde teknolojik ilerlemenin bir sonucu olarak ise bu bilgilerin kullanım alanlarını sorgulamanın önemli bir yerde durduğunu savunmaktadır. Bilim ve teknoloji gibi önemli gelişmeler geçmişten günümüze iktidarı elinde bulunduranlar tarafından yerini sabitleştirmeye yarayan araçlar olarak değerlendirilmiştir. Bu dolayımda da ileri teknolojinin toplumlar ve bireyler üzerindeki etkilerini sorgulayan Black Mirror televizyon serisi, temelde teknolojinin topluma kazandırmış olduğu kolaylıkların sonuçları üzerine yeniden düşünülmesini sağlayan önemli bir yapımdır. Bu çalışmada özellikle teknolojinin eriştiği gelişme üzerinden iktidar alanlarını irdeleyen ‘Arkangel’ adlı bölüm, Foucault’nun özne, bilgi, gözetleme, denetleme ve disipline etme kavramları üzerinden incelenecektir. Ancak öncesinde Foucault’nun iktidar olgusu kuramsal bağlamda ele alınacak olup ele alınan bilgiler doğrultusunda ilgili bölüm analiz edilmeye çalışılacaktır.

Anahtar Kelimeler:

Foucault, İktidar, Gözetim, Denetim, Black Mirror

LOOKING ON THE MICHEL FOUCAULT’S POWER AND SUBJECT CONCEPTUALISATION OVER THE SURVEILLANCE QUESTION: BLACK MIRROR - ARKANGEL

Foucault regards power and power relations as important arrangements in which the social structureis determined. According to him, power, not only between the state and its people, but more specifically has a structure on individuals. Foucault, who considers the field of power as a convergence to the bilateral relations and even as a power that the individual can search even in his own body, states that this power can be sustained by knowledge. Today, as a result of technological progress, it is argued that questioning the usage areas of this information is in an important place. Significant development such as science and technology have also been considered as tools to stabilize the position of those in power from the past to the present. In this context, the Black Mirror television series, which questions the effects of advanced technology on societies and individuals, is an important production that provides a rethinking of the results of the conveniences that technology has brought to society. In this study, the episode ’Arkangel’, which particularly examines the areas of power through the development of technology, will be examined through the concepts of Foucault's subjectivity, knowledge, surveillance, supervisionand discipline. First, Foucault's concept of powerwill be discussed in the theoretical context and the relevant episode will be analyzed in accordance with the information discussed.

Keywords:

Foucault Power, Surveillance, Supervision, Black Mirror, Arkangel,

PDF

___

Alataş B (2012) Foucault: Etik Öznenin Kurulumu, Yüksek lisans tezi, Bilgi Üniversitesi, Sos. Bil. Enst., İstanbul. Allen A (2010) Power, Subjectivity, and Agency: Between Arendt and Foucault, International Journal of Philosophical Studies, 10 (2), 131-149. Althusser L (2014) İdeoloji ve Devletin İdeolojik Aygıtları, İthaki Yayınları, İstanbul. Butler J (2010) Cinsiyet Belası Feminizm ve Kimliğin Altüst Edilmesi, Metis Yayınları, İstanbul. Çaycı B (2016) Medyada Gerçekliğin İnşası ve Toplumsal Denetim, Akdeniz İletişim Dergisi, 25, 84-104. Çelebi V (2013) Michel Foucault’da Bilgi, İktidar ve Özne İlişkisi, Sosyal ve Beşeri Bilimler Dergisi, 5, 512-523. Eroğlu H Ö (2016) Foucault’nun İktidarları, Amme İdaresi Dergisi, 49, 39-54. Foucault M (1997) Ethics, Subjecticity and Truth, The New Press, New York. Foucault M (1999) Bilginin Arkeolojisi, Birey Yayıncılık, İstanbul. Foucault M (2005) Entelektüelin Siyasi İşlevi, Ayrıntı Yayınları, İstanbul. Foucault M (2007) Cinselliğin Tarihi, Ayrıntı Yayınları, İstanbul. Foucault M (2012) İktidarın Gözü, Ayrıntı Yayınları, İstanbul. Foucault M (2014) Özne ve İktidar, Ayrıntı Yayınları, İstanbul. Güneş C D (2013) Michel Foucault’da Söylem ve İktidar. Kaygı Uludağ Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Felsefe Dergisi, 21, 55-69. Işık S (2012) Foucault’da İktidar, Özgürlük ve Direniş. Ekev Akademi Dergisi, 51, 103-114. Keskin F (1996) Foucault’da Şiddet ve İktidar, Cogito Dergisi, 6-7, 117-122. Oksala J (2012) Devlet Şiddetinin Yönetimi: Foucault’da Siyasi İktidarın Yönetimsellik Olarak Yeniden Ele Alınması, Cogito Dergisi, 70-71, 163-178. Özdel G (2012) Foucault Bağlamında İktidarın Görünmezliği ve “Panoptikon” İle “İktidarın Gözü” Göstergeleri, The Turkish Online Journal of Design: Art and Communucation, 2, 22-29. Spahıu E Y (2002) Michel Foucault – Foucaultcu İktidar, Söylem ve Özne Kavramları, Kurgu Dergisi, 19, 271-282. Touraine A (1995) Modernliğin Eleştirisi, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul.