Kafka metinlerinde iletişim, iletişimsizlik ve yabancılaşma olgusu üzerine

Yabancılaşma duygusunu en iyi anlatan yazarlardan biri olan Franz Kafka(1883-1924) “dava, şato, değişim” gibi romanlarında ve birçok kısa öyküsünde bu olguyu anlatmıştır. Modern toplumsal hayatın bir sonucu olarak şehir hayatının yabancılaşma duygusunu tetiklediği bu olgunun da sanatın ve edebiyatın birçok alanında konu edildiği bilinmektedir. Günümüz modern insanının zamanını ve enerjisini tüketen çalışma hayatı yüzünden özel yaşamına, yakın çevresine bile yabancılaşması, varlığını çepeçevre saran korku ve bunalımı, bürokrasinin insan kişiliğini hiçe sayması günümüzde Kafkaesk (Kafkaya özgü) deyimiyle anlatılmaktadır. 21. yüzyılın kahin yazarı olarak görülmesine neden olan Dava romanında anlatılan bir sabah aniden suçsuz yere tutuklanan adamın yaşadığı olaylar zinciridir. Çalışmamız kapsamında Kafka’nın roman ve öykülerinden yola çıkarak modern gündelik hayatın en önemli bileşenlerinden iletişim, iletişimsizlik ve yabancılaşma kavramları ele alınacaktır. Ayrıca Max Weber’in bürokrasi kuramı ve Karl Marx’ın yabancılaşma kavramları da Kafka metinlerinde görülen bir başka olgudur. Bu kavramlardan yola çıkarak Kafka’nın metinlerinde karakterlerin bireysel iletişim ve iletişimsizlik düzeyleri yabancılaşma olgusunun etkisinde incelenecektir.

On the issue of communication,con-communication and alienation within Kafka's texts

Franz Kafka (1883-1924) as one of the best writers approaching to the issue of alienation has explained this phenomenon in his novels such as “the trial, the castle, the metamorphosis” as well as in his stories. It is known that living in city triggers alienation as a consequence of modern social life and this subject has been discussed in many areas of arts and literature. The alienation of today’s modern human from the private life and even social surroundings, living through fear and crisis, and bureaucracy’s ignorance of human personality caused by the time and energy consuming working life is explained by the term Kafkaesque (peculiar to Kafka) in our day. In his novel “the trial”, the chain of events that a man lived after being arrested unjustly is told. Within our study, among from the most important components of modern daily life, communication, noncommunication and alienation is going to be revealed and discussed based on Kafka’s novels and stories. Furthermore, the bureaucracy theory of Max Weber and Karl Marx’s alienation concept are other issues that could be seen in Kafka’s texts. Considering all these notions, personal communication and non-communication levels of the characters in his texts will be analyzed within the effect of alienation issue.

___

  • Carrouges M (1966) Kafka ve yapıtları, Cep Derg, T. Yücel (çev), Yıl:1, Sayı:1, 54-62.
  • Deleuze G ve Guattari F (2001) Kafka Minör Bir Edebiyat İçin, Özgür Uçkan ve Işık Ergüden (çev), Yapı Kredi Yayınları, İstanbul.
  • Dumayet, P (2004) Niçin Kafka Okumalı, Express Derg, 6, İstanbul, 22 Haziran, 40-43.
  • Fischer E (1985) Franz Kafka, Ahmet Cemal (çev), Bilim/Felsefe/Sanat Yayınları, İstanbul.
  • Fromm E (1992) Rüyalar, Masallar, Mitoslar, Aydın Arıtan ve Kaan H. Ökten (çev), Arıtan Yayınevi, İstanbul.
  • Garaudy R (1991) Picasso, Saint John Perse, Kafka, Mehmet H. Doğan (çev), Pavel Yayınevi, İstanbul.
  • Goffman E (2004) Günlük Yaşamda Benliğin Sunumu, Barış Cezar (çev), Metis Yayınları, İstanbul.
  • Kadıpınar U (2001) Yabancılaşmanın Diyalektiği; Hegl, Marx ve Kafka Üzerine Bir Araştırma, Yüksek Lisans Tezi, İ Ü Sos. Bil. Enst., İstanbul.
  • Kafka F (1995) Şato, Kamuran Şipal (çev), Cem Yayınevi, İstanbul.
  • Kafka F (1996) Değişim, Kamuran Şipal (çev), Cem Yayınevi, İstanbul.
  • Kafka F (1999) Dava (Oxford Metni), Ahmet Cemal (çev), Can Yayınları, İstanbul.
  • Karst R (1984) Kafka ve Gogol Gerçekliği Olan İmgeler ve İmgeleri Olan Gerçek, Turgay Kurultay (çev), Yazko Çeviri, 69-80
  • Kohlenbach M (2010) Kafka, Critical Theory, Dialectical Theology:Adorno’s Case Against Hans Joachim Schoeps, German Life and Letters, 63 (2), 146-165.
  • Levin D M (2001) The Embodiment of the categorical imperative Kafka, Foucault, Benjamin, Adorno and Levinas, Philosophy & Social Criticism, 27 (4), 1-20.
  • Litowitz D (2010) Max Weber and Franz Kafka: A Shared Vision of Modern Law, Law, Culture and the Humanities,.20 (10), 1-18.
  • Marx K (2000) Yabancılaşma, Barışta Erdost (der), Kenan Somer vd. (çev), Sol Yayınları, Ankara.
  • Marshall G (1999) Sosyoloji Sözlüğü, Osman Akınhay ve Derya Kömürcü (çev), Bilim ve Sanat Yayınları, Ankara.
  • Mattelart A ve Mattelart M (2003) İletişim Kuramları Tarihi, Merih Zıllıoğlu (çev), İletişim Yayınları, İstanbul.
  • Mauriac C (1966) Franz Kafka, Yeni Dergi, Leyla Gürsel (çev), Yıl: 2, Sayı: 20, 404-415.
  • Tümer G (1984) İnsan Mekan İlişkileri ve Kafka, Sanat Koop. Yayınları, İstanbul.
  • Warner M (2007) Kafka, Weber and Organization Theory, Human Relations, 60 (7), 1019-1038.
  • Watzlawick P ve ark. (1967) Pragmatics of Human Communication A Study of Interactional Patterns, Pathologies and Paradoxes, W.W. Norton & Company, New York.
  • Weber M (2004) Sosyoloji Yazıları, Taha Parla (çev), İletişim Yayınları, İstanbul.
  • Wilder C (1978) From the Interactional View- A conversation with Paul Watzlawick, Journal of Communication, 28 (4), International Communication Association, Washington.