KADIN SPORCU FOTOĞRAFLARIYLA BEDENİN PAZARLA(N)MASI

İnternet siteleri ve diğer kitle iletişim kanalları, kadın bedeni fotoğraflarını; reklam, ürün pazarlaması, imaj oluşturulması, haber yapımı ve benzeri faaliyetlerde ikon olarak kullanmaktadır. Bu kullanım ile kadın bedeni görüntüsünün ticari bir meta olarak da tüketilmesine ve sömürülmesine sebep olmaktadır. Diğer yandan tüketim toplumunda kadın için tasarlanan imaj, cinsel çekiciliği olan, zayıf ve güzel kavramları üzerinden inşa edilmektedir. Kadın ve erkek bedeni için önerilen imaj sağlıklı ve spor yapan özelliklere işaret etmektedir. Özellikle de spor ve cinsel çekicilik imajı birlikte oluşturulmakta ve birbirini beslemektedir. Vücut geliştirme, son yüzyılda yoğun bir şekilde yapılan ve vücudun şekillendirilmesi için kullanılan bir spor ve beslenme sistemidir. Genellikle erkekler ait olarak düşünülen bu spor, kadınlar tarafından da talep edilmeye başlanmıştır. Kadınların vücudunu şekillendirerek ulaştıkları sonuç ise daha çok erkek vücudu benzeri kaslı bir yapı olmaktadır ki bu tüketim toplumu kadınının istemediği fiziksel bir özelliktir. Burada önemli olan kadınların bu sporu yapmasındaki etkendir. Kadınlar beğenilme duygusunu, güçlü görünme üzerinden tatmin etmektedir. Vücut geliştirme sporu yapan bu kadınlar, tüketim toplumunda dayatılanın tersine bir imaj sahibi olacak kadar cesurdurlar. Buna rağmen, yine de tüketim toplumunun kazanında eriyecek biçimde bu aykırı imajları medya üzerinden tekrar görsel pazara sunmaları ilginçtir. İncelenen fotoğraflardaki sunumlar, kadın bedenini fiziksel güç sahibi ve aynı zamanda cinsel bir obje olarak göstermektedir. Bu da medyada kadın bedeninin değişik bir sunum yönünü oluşturmaktadır. Bu sunumla birlikte pazarlanan sporcu tüketim ürünleri, spor salonları, değişik spor aletleri büyük bir pazar oluşturmaktadır.

Anahtar Kelimeler:

Kadın fotoğrafları; kadın bedeni; vücut; vücut geliştirme; göstergebilimsel analiz.

-

Photographs and for advertising- product marketting- news producing- image making and for similar activities in internet sites and other mass communication channels caasuses the using of female body as an icon. For this reason, the image of female body's consumption and exploitation is provided. On the other hand the image designed for woman in consumer society is constructed on sex appeal, being thin and beautiful. Recommended for male or female body image is a model element that is also healty and sports. Specifically, the image of sports and sex appeal created together and feed each other. Bodybuilding is a sport and digestive system used for shaping body, made intensively in the last century. Usually this sport is thougt suitable for men, but also demanded by women. The women's body shaping results are look like mostly, male-like structure of a thick muscular body and this consumer society doesn't want a thick physical structure for women. At this moment the remarkable point is why women make this sport. If we want to generalize this, woman satisfy feeling of being admired with having a strong image. It is a investigation case that, these women are very brave that they have negative images imposed by consumer society, contradictorily, they also serve these images again in order to be melted in the oven of consumer society as radical members, must be examined by sociology. Photographs we analyzed shows us female body served as in a powerful structure in a sex object. This is a different presentation method of woman in media. Sports consumer products, sport halls, various sports equipment form a large market by this presentation

Keywords:

Woman photographs, female body, body, bodybuilding semiotic analysis,

PDF

___

Alemdar K ve Erdoğan İ (1994) Populer Kültür ve İletişim, Ümit Yayıncılık, An- kara.
Aktay Y (2000) İktidarın Nesnesi ve Kaynağı Olarak Beden ve Kimlik Politikaları
Ulusal Sosyoloji Kongresi, 2-4 Kasım, Eskişehir. Baudrillard J (2008) Tüketim Toplumu, İletişim Yayınları, İstanbul.
Bauman Z (2012) Sosyolojik Düşünmek, Abdullah Yılmaz (çev.), Ayrıntı Yayıne- vi, İstanbul.
Barthes R (1999) Göstergebilimsel Serüven, Mehmet Rifat ve Sema Rifat (çev.),
Kaf Yayıncılık, İstanbul. Bozok N (2009) Modernitenin Beden Projesinin Günümüze Yansıması: Yaşlan- mayan Beden Fikrine Eleştirel Bir Bakış, VI. Ulusal Sosyoloji Kongresi, Toplum- sal Dönüşümler ve Sosyolojik Yaklaşımlar Kongre Kitabı, Aydın, 1190-1204.
Cantek F ve Yarar B (2009) Spor ve Kadın, İletişim Kuram ve Araştırma Dergisi, Güz 29, 201-218.
Cahill S (2006) Building Bodily Boundaries: Embodied Enactment and Experience,Body/Embodiment : Symbolic Interaction and The Sociology of The Body, Dennis Waskul and Phillip Vannini (Ed), Ashgate Publishing, USA.
Dedeoğlu A ve Savaşçı Ö (2005) Tüketim Kültüründe Beden Güzelliği ve Yemek
Yeme Arzuları: Kadınların Tüketim Pratiklerine Yansıması, Ege Akademik Bakış Dergisi, 5 (1-2), 77-88. Demez G (2005) Kabadayıdan Sanal Delikanlıya Değişen Erkek İmgesi, Babil Ya- yınları, İstanbul.
Doğan S (2010) Tüketim Kültüründe Kadın Bedeninin İdealize Edilmesine Yöne- lik Kadın Algılamaları ve Tüketim Davranışlarıyla İlişkisi, Selçuk Üniversitesi
Sosyal Bilimler Dergisi, 2010-23, 51-59.
Ersöz A (2010) Tüketim Toplumunda “Sıfır Beden” Söylemi: Neden ve Sonuçları
Üzerine Sosyolojik Bir Değerlendirme, Hacettepe Edebiyat Fakültesi Dergisi, 27(2), 37-53. Gezgin S (1994) Basında Fotoğrafçılık, Der Yayınları, İstanbul.
Gimlin D L (2002) Body Work: Beauty and Self-Image in American Culture
Berkeley, University of California Pres, USA. Işık E (1998) Beden ve Toplum Kuramı, Bağlam Yayınları, İstanbul.
İmançer D (2006) Toplumsal Cinsiyet Oluşumuna İlişkin Kuramsal Yaklaşımlar,
Dilek İmançer (Ed), Medya ve Kadın, Ebabil Yayınları, Ankara. İnceoğlu Y ve Kar A (2010) Yeni Güzellik İkonları: İnsan Bedeninin Özgürlüğü
Mü? Mahkumiyeti mi?, Yasemin İnceoğlu ve Altan Kar (Eds), Dişilik, Güzellik ve Şiddet Sarmalında Kadın ve Bedeni, Ayrıntı Yayınları, İstanbul. Kara Z (2011) Beden Sosyolojisinden Ölüm Sosyolojisine: İnterdisipliner Bir Yak- laşım, Kadir Canatan (Ed), Beden Sosoyolojisi, Açılım Kitap, İstanbul.
Köse H (2010) Medya ve Tüketim Sosyolojisi, Ayraç Yayınları, Ankara.
Oğuz G (2005) Bir Güzellik Miti Olarak İncelik ve Kadınlarla İlgili Beden İmgesi- nin Televizyonda Sunumu, Selçuk İletişim (4) 1, 31- 37.
Okumuş E (2011) Bedene Müdahalenin Sosyolojisi, Kadir Canatan (Ed), Beden
Sosyolojisi, Açılım Kitap, İstanbul. Olgundeniz S ve Çatalcalı A (2012) Dergi Kapaklarında Kullanılan Haber Başlık- larının Dili ve Söylemi: Diyet ve Moda Haberleri Aracılığıyla Oluşturulan Kadın
Kimlikleri, Selçuk İletişim, (7) 2, 174-191. Öksüz Y (2012) Üniversite Öğrencilerinin Özerklik Düzeyleri ile Vücut Algıları
Arasındaki İlişki, Gazi Üniversitesi Endüstriyel Sanatlar Eğitim Fakültesi Dergisi (28), 69-77
Ökten Ş (2011) Toplumsal Cinsiyet ve İktidar: Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nin
Toplumsal Cinsiyet Düzeni, Kadir Canatan (Ed), Beden Sosoyolojisi, Açılım Ki- tap, İstanbul. Özbolat A (2011) Postmodern Dönemde Bedenin Tüketim Temelinde Yeniden
İnşası, Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, (10) 38, 317-334. Petersen A (2007) Body In Question, A Socia-Cultural Approach, Routledge Pres, USA.
Rigel N (2000) Rüya Körleşmesi, Der Yayınları, İstanbul.
Taşkaya M (2009) Kitle İletişim Araçlarında Kadın Bedeninin Nesneleştirilmesi:
Ürün ve Marka Fetişizminde Cinsellik Kullanımı, Toplumbilim Dergisi, (24), 121- Tekbaş F ve Çelik T (1994) Sporcu Beslenmesinin Önemi ve Son Gelişmeler, T
Klin Tıp Bilimleri (14), 336-340. Vigarello G (2013) Bedeni Çalıştırmak, Bedenin Tarihi 3 Bakıştaki Değişim: 20.