Gerçekliğin Katmanları Arasından Üçüncü Sinemaya Doğru: “Ben, Daniel Blake”

Bu çalışma gerçekliğin yeniden üretimini, sinemadaki anlatı kavramı ekseninde ele alarak, Ken Loach’un I, Daniel Blake (Ben, Daniel Blake, 2016) filmi örneğinde tartışmaya çalışmıştır. Çalışmada, sinemasal anlatıların, siyasi ya da ideolojik fikirler doğrultusunda biçimlenişi üzerinde durulmaktadır. Loach sinemasının bu çalışmaya konu edilmesinde, dünyanın en zengin ülkelerinden biri olan İngiltere vatandaşı olması ve temalarını kapitalist sistemin ve politikalarının emek üzerindeki adaletsizliklerinden seçmesi etkili olmuştur. Çalışmanın nihai amacı sinemasal anlatı yapılarının özelliklerini saptamak, incelenen film örneğinde birinci ve ikinci sinema anlatısından üçüncü sinema anlatısına geçişin olup olmadığını tespit etmektir. Bu doğrultuda Brechtyen unsurlar, katharsis ve yabancılaştırma gibi kavramlar; kamera, kurgu, ses ve oyunculuk açısından ele alınmıştır. Çalışmada, yönetmenin, Ben, Daniel Blake filmiyle bir kez daha muhalif yönünü gösterdiği, gerçekçi bir üslup kullanarak, seyirciye sorgulama imkânı tanıdığı tespit edilmiştir. Film, ikinci sinemanın özelliği olan bireysel bir hikâye etrafında şekillenmiş görünse de filmin başkarakteri olan Daniel Blake’in kolektif duruşu ve muhalif tavrı, üçüncü sinemacıların anlatısından izler taşımaktadır. Loach, Ben, Daniel Blake filmi özelinde bir kez daha kolektif mücadelenin ahlaki bir sorumluluk olduğunu ve liberal politikaların rekabetçi anlayışının insani olmadığını göstermiştir.

From Layers of Reality to Third Cinema: I, Daniel Blake

This study attempts to discuss the reproduction of reality in the context of the narrative concept in cinema, in the example of Ken Loach's I, Daniel Blake (I, Daniel Blake, 2016). The study focuses on the formation of cinematic narratives in line with political or ideological ideas. Being a citizen of England, one of the richest countries in the world, and choosing its themes from the injustices of the capitalist system and its policies on labor were effective in the subject of Loach cinema. The main purpose of the study is to discuss the properties cinematic narrative structure. In this scope it is aimed to discuss the possible transition among first, second and third cinema. Concepts such as Brechtian elements, catharsis and alienation are taken into consideration in terms of camera, editing, sound and acting. In the study, it was determined that once again the Ken Loach has depicted in I, Daniel Blake his opposing side through realistic style challenging the audience to question. Although the film seems to portray an individual story which is the characteristic of the second cinema, the protagonist Daniel Blake’s collectivist and opposing attitude reminds the elements of third cinema. Loach reveals once again that collective struggle is a moral responsibility and the competitive aspects of liberal policy is not humane.

___

  • Armes, R. (2011). Üçüncü Dünya Sineması ve Batı, İstanbul: Doruk Yay.
  • Biryıldız E. ve Çetin Z. (2007). Üçüncü Sinema ve Üçüncü Dünya Sineması, İstanbul: Es Yay.
  • Biryıldız, E. (1998). Sinemada Akımlar, İstanbul: Beta Bas.
  • Burton, Julianne (2019). Latin Amerika’da Sinema ve Toplumsal Değişim, çev. F. Onur Acar, Ankara: Dipnot Yay.
  • Chatman, S. (2008). Öykü ve Söylem, çev. Özgür Yaren, Ankara: De- Ki Yay.
  • Coşkun, E.E. (2011). Dünya Sinemasında Akımlar, Ankara: Phoenix Yay.
  • Foss, Bob, (2012). Sinema ve Televizyonda Anlatım Teknikleri ve Dramaturji, İstanbul: Hayalperest Yay.
  • Hattenstone, Simon, (2015). Filmin Ucu Açık Kalmalı, (Derleyen: Tolga Yalur), Benim Adım Kes, İstanbul: Agora Kitaplığı
  • Hayward, Anthony, (2004). Ken Loach ve Filmleri, Hangi Taraftasınız?, İstanbul: Agora Kitaplığı
  • Kaplan, F. Neşe, (2013). Global Kültür ve Kimlik, Britanya Örneği: BBC News ve Ken Loach Sinemasında Temsil, Kocaeli: Umuttepe Yay.
  • Kaplan, F. Neşe, (2011). “Mücadele ve Direnişin” Cesur Ajanı Ken Loach’un Sinemasında İnsanın “Özgürleşme” Sorunu: Psikanalitik Yöntemle “Ülke ve Özgürlük” Filmi Analizi, (126-140), İstanbul: Marmara Üniversitesi İletişim Dergisi, S.18.
  • Kolker, R., (2009). Film, Biçim ve Kültür, Ankara: De-Ki.
  • Kovacs, A., (2010). Modernizmi Seyretmek, Avrupa Sanat Sineması, 1950-1980, Ankara: De-ki yay.
  • Nietzsche, Friedrich, (2003). Eğitimci Olarak Schopenhauer: Zamana Aykırı Bakışlar, İstanbul: İş Bankası Kültür Yay.
  • Parkan, M., (2015). Brecht Estetiği ve Sinema, Ankara: Dost yay.
  • Odabaş, B., (2013). Üçüncü Sinema, İstanbul: Agora Kit.
  • Oluk, Ayşen, (2008). Klasik Anlatı Sineması, İstanbul: Hayalet Kit.
  • Ollman, Bertell, (2009). Marksizme Sıra Dışı Bir Giriş, çev. Ayşegül Kars, İstanbul: Yordam Kit.
  • Solanas ve Gettino, (2013), Üçüncü Bir Sinemaya Doğru, B. Odabaş, Üçüncü Sinema içinde, (164-210) İstanbul: Agora Kit.
  • Topçu, Y. Gürhan (2009). Anlatı ve Biçim İlişkisine Neoformalist Bir Yaklaşım: Yazı-Tura Örneği, (104-120), Kayseri: Erciyes Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, Cilt:1, S: 2
  • Uğur, İ. ve Yılmaz, M. (2016). Karşı Sinema Perspektifinden Godard Sineması ve ‘Serseri Aşıklar’ Film Örneği, (206-219), Ordu: Ordu Üniversitesi Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi
  • Vertov, Dziga, (2007). Sine-Göz, çev. Ahmet Ergenç, İstanbul: Agora Kitaplığı
  • Wayne, M. (2009). Politik Film, çev. Ertan Yılmaz, İstanbul: Yordam Kit.
  • Wollen, Peter, (2012). Godard ve Karşı Sinema, çev. Hasan Gürkan, (119-129), İstanbul: İstanbul Arel Üniversitesi İletişim Fakültesi İletişim Çalışmaları Dergisi