Seyda Molla İbrahim Kelhokî’nin Hayatı, Eserleri, Tasavvufî Yönü ve Eğitim Öğretim Metodu

Bu çalışmada, Türkiye’nin Güneydoğu bölgesinde yaşamış olan Seyda Molla İbrahim’in (Toprak) hayatı, eserleri, tasavvufî yönü hakkında bilgiler derlenmiş ve yakın dönem şark medresesi usulü eğitim-öğretiminin bir örneği olarak kendine has metodu ele alınmıştır. Seyda’nın ilmî yetkinliğinden daha çok, feqîleri (öğrenciler) yetiştirme yöntemi üzerinde durulmuş ve başarısının arka planında yatan temel unsurlar tespit edilmeye çalışılmıştır. Buradaki hedef, Seyda Molla İbrahim’in âlim/din adamı yetiştirme anlayışı ve ilim uğruna verdiği mücadeleyi örnek göstererek günümüzde benzer faaliyetlerde bulunanlara bazı konularda mukayese yapma imkânı sağlamaktır

Anahtar Kelimeler:

Molla İbrahim Kelhokî, Medrese, Eğitim-öğretim

SAYDA MOLLA İBRAHİM KELHOKÎ'S LİFE, WORKS, SUFİ WAYS and EDUCATİON METHOD

In this work, the life of Sayda (Sheikh) Molla İbrahim (Toprak), the places where he has performed education activities and as a sample of showing madrasa system in education, his distinctive instruction methods had been explained. Other than his scientific deepness, the work mostly tries to identify the methods that Sayda Ibrahim performed in instruction and the basics that his success relies on this area. The aim here is that, by showing understanding of Sayda on edification of wises/religion scholars and efforts of sheikh on behalf of wisdom, providing comparisons of activities of current representatives in some matters

Keywords:

Molla İbrahim Kelhoki, Madrasa, Education,

PDF

___

Ardıç, Mehmet, Bitlis ve Çevresinde Yetişen Mutasavvıflar ve Tasavvuf Kültürünün Oluşumu, Yüzüncü Yıl Ünv. Sos. Bil. Enst. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Van 2009.
Aydın, Nasihaddin, Şeyhu’l-Hazin: Şeyh Muhammed el-Hazi el Fersafi, Ege Basım, İstanbul 2011.
Aykaç, Sadiye, Seyyid Muhammed Raşid Erol, Akış Yay., İstanbul 2007.
Ballı, Mehmet, Eğitim Üzerine Denemeler, Efor Yay.
Çakır, Mehmet Saki “Seyda Molla İbrahim Kelhoki'nin Hayatı ve İlim Uğruna Verdiği Mücadele” (Röportaj, kendi arşivim).
Çiçek, M. Halil, Şark Medreselerin Serencamı, Beyan Yay., İstanbul 2009.
Demircan, Nezir, Halil Günenç Hoca Hayatı ve Hatıratı, Beyan Yay., İstanbul 2004.
el-Bûtî, Muhammed Said Ramazan, Haza Validî, Darü’l-Fikr, Dımaşk 1998.
Erdoğan, M. Ali, Molla Muhyiddi-i Hawelî, Doğru Haber Gazetesi, Midyat 17.11.2011.
Eroğlu, M. Şerif, Bütün Yönleriyle Arabkendi, Kent Yay., İstanbul 2004.
Hey’etun mine’l-müderrisin, el-Menhec ve’l-bernamic li’l-medarisi’l-İslamiyye, Diyarbakır, h.1433.
Kadıoğlu, Hüseyin, "Bir Yıldız kaydı: Seyda Molla İbrahim", Semerkand Dergisi, İstanbul Ocak 2007.
Öcal, Mustafa, Din Eğitimi ve Öğretiminde Metodlar, Türkiye Diyanet Vakfı Yay., Ankara 1991.
Özbek, Abdullah, Bir Eğitimci Olarak Hz. Muhammed, Selam Yay., Konya (y. y. yok).
Öztoprak, Sadrettin, Şark Medreselerinde Bir Ömür, Beyan Yay., İstanbul 2003.
Sevgili, Macit, "Zokayd Medrese ve Tekkesinin Veysel Karanî Yöresindeki Etkileri” Uluslararası Veysel Karanî ve Manevi Kültür Mirasımız Sempozyumu, Siirt 2011.
Taşkesen, Metin, Seyyid Abdulhakim el-Hüseynî’nin Hayatı ve Tasavvuf Anlayışı, Ankara Üniversitesi Sos. Bil. Ens. (Basılmamış Yüksek Lisans Tezi), Ankara 2007.
Timurtaş, Abdulhadi, Molla Muhammed Zıvıngî, Kent Yay., İstanbul 2008.
Tozlu, İbrahim, Altın Silsile, Semerkand Yayınları, İstanbul 2005.
Ünalan, A. Kerim, Molla Fahrettin Batmanî ve İlmî Kişiliği (eserleri), Uluslararası İbrahim Hakkı ve Siirt Uleması Sempozyumu, Siirt 2007.
Yüce, Abdulhakim, "Cizreli (Serdehli) Şeyh Seyda", Yeni Ümit Dergisi, 95. sayı, Ocak-Şubat-Mart, İstanbul 2012.
http://muhammeddiyaddin.com/seyhmahmudizokaydiks.htm
http://seyhfahreddin.com/index.html
http://www.enfal.de/ecdad152.htm
http://www.nisanyanmap.com/ EKLER:
İrşadu’l-Müridin Eserinin İç Kapağı
İrşadu’l-Müridin Eserinin Son Sayfası
Akaid Risalesinin İlk Sayfası Faraiz Eserinin İlk Sayfası
Solda Seyda, Üstte Babası Molla Muhammed, Sağda Kardeşi Molla Halil
Adıyaman Menzil Markad’daki Kabri