Şevkânî’nin Hayatı ve El-Fevaid Adlı Eserinin Metodolojik Özellikleri

Müslümanlar için hadisler, Kur’an’dan sonra ikinci temel kaynaktır. Lâfzî boyutta Kur’an’a müdahil olamayacaklarını bilen bazı kişi veya fırkalar, görüşlerini desteklemek adına mevzu hadisler uydurmuştur. Zamanla mevzu hadislerin miktarı, oldukça bir yekûn tutmuştur. Ama bazı muhaddisler, mevzu hadislere dair kitaplar telif etmek suretiyle, uydurma ve zayıf hadisleri sahihlerinden ayıklamaya çalışmışlardır. Bu alanda kitap telif edenlerden birisi de (1760–1834) yılları arasında yaşamış olan ve el-Fevaidü’l-Mecmua Fi’l-Ehadisi’l Mevzua adlı eserin sahibi Muhammed Ali Şevkânî’dir. O, eserini, önceki mevzuat sahiplerinin eserlerinden de yararlanarak derlemiş ama kendine özgü bir üslupla ilim çevrelerinin istifadesine sunmuştur. Şevkânî, hadisleri konularına göre sıralamış ama önceki yazarların sıralamasına pek uymamıştır. Eserdeki hadislerin numaralandırılmış olması ve eseri tahkik eden kişinin açıklayıcı dipnotlar düşmesi, eserden yararlanmayı daha kolaylaştırmıştır. Bu çalışmamızda el-Fevaid’de takip edilen metodu, ele alınan konuları, konulardaki hadislerin sayılarını ve yazarın yararlandığı kaynakları inceleme konusu edeceğiz
Anahtar Kelimeler:

-

-

Hadiths after Quran is the second main sorcp for muslims in the literal dimension. Some people or the confederates who know not to be able to involve in the Quran adapted apocryphal hadiths to support their views. The armountof apocryphal hadiths kept quitesum in time. But some muhaddisses who are scholars were coprighted regulatary books in account of apocryphal hadiths. One of the copryghts of book in this area is Mohammad Ali Shawkani who lived between and is owner of al-Fawaidu’lMacmua fi’l-Ahadisi’l-Mavzua Works. He, his work, compiled with the help of previory owners of legislation Works, but he has provided the benefit of scientific community in a unigue style. Shawkani sorted his hadiths according to subjects but he didn’t comply previors authors orders. To be numbered hadiths in the Works and explanatory glasses the person who has ascertaired to the Works has quite facilitated the benefit of Works. We are going to mention the methodolojical of “al-Fawaid”, the topics which are involved, the number of hadiths in subjects, and the resources availale of the author
Keywords:

-,

___

  • AVCI, Seyit, Tabiin Neslinin Hadisteki Yeri, SÜİFD, sayı, 20.
  • BAĞCI, H. Musa, Hadis Rivayetinde Sahabenin Kavrama ve Nakletme Sorunu (Hadislerin Metodolojisi Açısından Sahabenin Zabtı, İlahiyat, Ankara, 2004.
  • BUHARİ, Ebu Abdillah Muhammed b. İsmail, Sahihu’l-Buhari, I-VIII, el-Mektebetü’l İslami, İst. 1979.
  • GÖRMEZ, Mehmet, Sünnet ve Hadisin Anlaşılması ve Yorumlanmasında Metodoloji Sorunu, TDV Yayınları, Ankara, 2011.
  • HAMDANÎ, Tarık, Mevsuatu Beyti’l-Hikme li A’lami’l-Arab fi’l-Karneyn et-Tasi’ Aşer ve’l-İşrûn, Bağdat, 2000.
  • HAYKEL, Bernard, “İslam’ı Mezhepleri Yok ederek Islah Etmek: Şevkânî ve Yemen’de Onu Tenkit Eden Zeydîler”, çev. Nail Okuyucu, İslam Hukuku Araştırmaları Dergisi, sayı 15, 2010.
  • İBNÜ'L CEVZÎ, Ebu'l-Ferec, Kitabü’l-Mevzuat. I-III thk. Abdurrahman Muhammed Osman, Darü’l-Fikr, 2. Bsm. Beyrut, 1983.
  • KARİ, Aliyyul, Zayıf Hadisleri Öğrenme Metodu, çev. Ahmet Serdaroğlu, İlim Yayınları, İstanbul, 1986.
  • KAYA, Eyüp Said- OKUYUCU, Nail, “Şevkânî”, DİA, İstanbul. 2010.
  • KOÇYİĞİT, Talat, Hadis Tarihi, Türkiye Diyanet Vakfı Yay. Ankara, 1997.
  • MAHLAVÎ, Necib Hamid Atiyye, Mecelletu’l-Külliyati’l-Adab, Camiatü’l-Kahire, 1995, cilt 55, sayı 2.
  • OKUYUCU, Nail, “Mezhebe Karşı İçtihad: Şevkânî’nin İçtihad Düşüncesi ve Mezhep Eleştirisi”, Divan Disiplinlerarası Çalışma Dergisi, Cilt 15, sayı 28 (2010/1).
  • ONUK, Sümeyye, “Şevkânî ve es-Seylü’l-Cerrâr Adlı Eserinin Tanıtımı”, Bülten, sayı, 74, 2010.
  • SANCAKLI, Saffet, Sosyal Hayatla İlgili Hadis Meseleleri, Medipres Matbaacılık ve Yayıncılık, Malatya, 2010.
  • SUYUTİ, Ebül Fadl Celaleddin Abdurrahman b. Muhammed, el-Leali’l-Masnua fi’l- Ehadisi’l-Mavzua, I-II, Darü’l-Marife, Beyrut, 1983.
  • ŞEVKÂNÎ, Muhammed b. Ali, “el-Fevaidü’l-Mecmua Fi’l-Ehadisi’l- Mevzua”, thk. Abdurrahman b. Yahya el-Muallimi el-Yamani-Abdülvahhab Abdüllatif, Darü’l- Kütübi’l-İlmiyye, Beyrut, H/1379.
  • ŞÎHA, Halil Memun, Neylu’l-Evtar Şerhu’l- Muntekal-Ahbar min Ehadis-i Seyyidi’l- Ahyar Fihristi, Darü’l-Marife, Beyrut, 1998.
  • YAVUZ, Adil, “Şevkânî’nin Fıkıhçılığı”, İslam Hukuku Araştırmaları Dergisi, Sayı 3, 2004.
  • ZEHEBÎ, Muhammed Hüseyin, et-Tefsir ve’l-Müfessirun, I-II, Darü’l-Kütübi’l-Hadise, Kahire, 1976.
  • ZEHRANÎ, Raşid b. Osman b. Ahmed, İthafu’n-Nubela bi Seyri’l-Ulema, Daru’s-Samiî, Riyad, 1997.