11958

Osmanlı Modernleşme Döneminde Lice Kazası’nda Eğitim

Osmanlı Devleti’nin birçok vilayet ve kazalarında olduğu gibi, Lice kazasında da bir taraftan köklü eğitim kurumları olan medreseler eğitimde aktif rol almaya devam ederken, diğer taraftan da modern eğitim kurumları olarak adlandırılan yeni okullar açılmaya ve yaygınlaşmaya başladı. Ayrıca, yeni açılmış ilk ve ortaokul düzeyindeki okulların idaresi için kazalarda maarif teşkilatları oluşturuldu. Bu çalışmada; Osmanlı yenileşme döneminde Lice kazasında aktif olan medreseler, Lice kazası maarif meclisi, Hani ve Lice rüşdiyeleri, kaza dâhilinde açılan ibtidai mektebleri ve gayrimüslim okulları hakkında detaylı bilgiler verildi. Çalışmanın hazırlanmasında, Başbakanlık Osmanlı Arşivi’nin çeşitli tasnifleri ile Devlet Salnamesi, Diyarbakır Vilayet Salnamesi, Maarif Salnamesi, Diyarbekir Gazetesi ve çeşitli araştırma eserlerden faydalanıldı

Anahtar Kelimeler:

Osmanlı, Diyarbakır, Lice, eğitim

-

As in many provinces and township of the Ottoman State, in Lice, while training in the madrasas on the one hand, on the other hand, the new schools which were called as modern educational institutions began to open and to spread. In addition, education organizations were established in townships for the management of the newly opened primary and secondary level schools. In this study; were explained madrassas in Lice during the period of Ottoman modernization,Lice education council, Hani and Lice Rushdiyyehs, primitive schools and foreign schools. At preparation of the study, were used the various classifications of the Prime Ministry Ottoman Archives and the State of Yearbooks, Yearbooks Diyarbakir province, the Ministry of Education Yearbooks, Diyarbakir Newspaper and various research works

Keywords:

Ottoman, Diyarbakır, Lice, education,

PDF

___

A. Arşiv Kaynakları
Başbakanlık Osmanlı Arşivi, Ayniyat Defteri (BOA, Ayn. D), No: 887; 1071
Başbakanlık Osmanlı Arşivi, Dâhiliye Nezareti, Tesri’-i Muamelat ve Islahat Komisyonu (BOA, DH. TMİK. S), 1/55; 2/5; 2/47; 132/57
Başbakanlık Osmanlı Arşivi, Dâhiliye Nezareti, İdare-i Umumiye Müdüriyeti (BOA, DH. İUM), E–24/23; E–11/127
Başbakanlık Osmanlı Arşivi, Dâhiliye Nezareti, Umum Vilayetler Müdüriyeti (BOA, DH. UMVM), 40/92; 21/53; 21/50; 3/59
Başbakanlık Osmanlı Arşivi, Maarif İbtidai (BOA, MF. İBT), 3/148
Başbakanlık Osmanlı Arşivi, Babıâli Evrak Odası Gelen-Giden Defteri (BOA, BEO Gel.-Gid. Def. ), Maarif, No: 395
Başbakanlık Osmanlı Arşivi, Mektubi Mühime (BOA, A. MKT. MHM), 472/73
Başbakanlık Osmanlı Arşivi, Maarif Mekatib-i Gayrimüslime (BOA, MF. MGM), 2/124
Başbakanlık Osmanlı Arşivi, Yıldız Perakende Maarif (BOA, Y. PRK. MF), 5/20
Vakıflar Genel Müdürlüğü Arşivi (VGMA), Vakfiye Defteri, No: 603
Vakıflar Genel Müdürlüğü Arşivi (VGMA), Esas Defteri, No: 159 B. Salnameler