11980

MUHAFAZAKÂR DÜŞÜNCENİN MEDENİYET MEFHUMUNA BAKIŞI: NECİP FAZIL KISAKÜREK ÖZELİNDE BİR ÇALIŞMA

Bu çalışma, Türk muhafazakâr söyleminde medeniyet algısının anlamlandırılması ve medeniyetin sahip olduğu kritik konumun Necip Fazıl Kısakürek figürü üzerinden değerlendirilmesini içermektedir. Çalışma kapsamında Osmanlı son döneminde başlayan modernizasyon sürecinin, Cumhuriyet’e uzanan seyrinde, muhafazakâr düşünce stiline etkileri incelenmiştir. Muhafazakârlığın mihenk taşlarından olan medeniyet nosyonunun süreç içinde farklı siyasal mekanizmalar karşısında buhrana sürüklenen yapısı, çalışma boyunca Kısakürek fikriyatına referansla tartışılmıştır. Çalışma genelinde medeniyet söyleminin Türk muhafazakârlığı için ne anlama geldiği, Türk siyaset geleneğinde muhafazakâr düşüncenin medeniyet algısına nasıl hizmet ettiği ve Necip Fazıl Kısakürek’in söz konusu medeniyet algısında nasıl ve niçin kritik bir figür olduğu gibi sorular yanıtlanmaya çalışılmıştır. Muhafazakâr düşüncenin hem Batı’da hem de Türkiye’deki köklerinin teorik bir çerçevede ele alınmasının ardından, medeniyet söylemine sayısız katkı sunan Necip Fazıl Kısakürek’in eserleri içerik analizi yöntemiyle incelenmiştir. Bir kültürlenme hareketi olarak öne çıkan ve ilerleyen süreçte Türk siyasal hayatının, özellikle de sağ siyaset geleneğinin, önemli referanslarından biri haline gelen muhafazakâr düşüncenin medeniyeti nasıl konumlandırdığı günümüz siyasetine de yapılan atıfla gözler önüne serilmeye çalışılmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Muhafazakârlık, medeniyet, Necip Fazıl Kısakürek, modernleşme, siyaset, değişim

A PERSPECTIVE OF CONSERVATION THOUGHT TO CIVILIZATION: A STUDY ON NECIP FAZIL KISAKUREK

This study includes understanding the perception of civilization in Turkish conservative discourse and evaluating the critical position of civilization on the figure of Necip Fazıl Kısakürek. In this study, the effects of the modernization process, which started in the last period of the Ottoman Empire, on the conservative thought style in the course of the Republic are examined. The structure of civilization, which is one of the milestones of conservatism and which is dragged into the crisis in the face of different political mechanisms in the process, has been discussed with reference to the ideas of Necip Fazıl Kısakürek. Questions such as what does civilization discourse mean for Turkish conservatism in general, how does conservative thought in the Turkish political tradition serve the perception of civilization and why; how does Necip Fazıl Kısakürek's figure become a critical reference in this perception of civilization has been tried to be answered. After handling the origins of conservative thought both in the West and in Turkey through a theoretical perspective, the works of Necip Fazıl Kısakürek, who made numerous contributions to the discourse of civilization, have been analysed by content analysis method. It has been tried to reveal with the reference to today's politics how the conservative thought, which became prominent as a culturing movement and which later became one of the important references of Turkish political life, especially the right political tradition, positioned the civilization.

Keywords:

Conservatism, civilization, Necip Fazıl Kısakürek, modernization, politics, change,

PDF

___

ATAY, Tayfun, “Gelenekçilikle Karşı-Gelenekçiliğin Gelgitinde Türk ‘Gelenek-çi’ Muhafazakârlığı”, Ahmet Çiğdem (der.), Modern Türkiye’de Siyasî Düşünce - Muhafazakârlık, Cilt: 5, İletişim Yayınları, İstanbul, 2013, 154-178.
BENETON, Philippe, Muhafazakârlık, Cüneyt Akalın, (Çev.), İletişim Yayınları, İstanbul, 2011.
BORA, Tanıl, Türk Sağının Üç Hali: Milliyetçilik, Muhafazakârlık, İslamcılık, Birikim Yayınları, İstanbul, 2012.
BORA, Tanıl ve Onaran, Burak, “Nostalji ve Muhafazakârlık ‘Mazi Cenneti’”, Ahmet Çiğdem (der.), Modern Türkiye’de Siyasî Düşünce - Muhafazakârlık, Cilt: 5, İletişim Yayınları, İstanbul, 2013, 234-260.
BURKE, Edmund, Reflections on the French Revolution, Oxford World Press, Oxford, 2009.
ÇİĞDEM, Ahmet, “Giriş”, Ahmet Çiğdem (der.), Modern Türkiye’de Siyasî Düşünce – “Muhafazakârlık, Cilt: 5, İletişim Yayınları, İstanbul, 2013.
------------------ “Muhafazakârlık Üzerine”, Tanıl Bora (der.), Toplum ve Bilim, S. 74, Güz 1997, 52-101.
DEMAISTRE, Joseph, Considerations on France, Richard A. Lebrun (Çev.), McGill-Queen’s University Press, Montreal and London, 1974.
DUBIEL, Helmut, Yeni Muhafazakârlık Nedir?. Erol Özbek (Çev.), İletişim Yayınları, İstanbul, 1985.
DUMAN, Fatih, “Evrensellik ve Tarihsellik Arasında Edmund Burke, Ahlakın/Siyasetin Felsefi Temelleri”, Muhafazakâr Düşünce, S. 19-20, Kış-Bahar 2009, 9-34.
DUMAN, Fatih, “Edmund Burke: Muhafazakârlık, Aydınlanma ve Siyaset”,Muhafazakâr Düşünce, C. 1, S. 1, Yaz 2004, 33-58.
İREM, C. Nazım, “Bir Değişim Siyaseti Olarak Türkiye’de Cumhuriyetçi Muhafazakârlık: Temel Kavramlar Üzerine Değerlendirmeler”, Ahmet Çiğdem (der.), Modern Türkiye’de Siyasî Düşünce - Muhafazakârlık, Cilt: 5.İletişim Yayınları, İstanbul, 2013, 105-117.
İREM, C. Nazım, “Kemalist Modernizm ve Türk Gelenekçi-Muhafazakârlığının Kökenleri”, Tanıl Bora (der.), Toplum ve Bilim, S. 74, Güz 1997, 52 -101.
KARADENİZ, Abdurrahim, “Büyük Doğu’nun Siyaset, Toplum ve Devlet Tasarımı: İdeolocya Örgüsü”, Hece/Büyük Doğu ve Necip Fazıl Kısakürek Özel Sayısı, S. 97, Ocak 2005, 16-22.
KISAKÜREK, Necip Fazıl, İdeolocya Örgüsü, Büyük Doğu Yayınları, İstanbul, 2014.
KISAKÜREK, Necip Fazıl, İhtilal, Büyük Doğu Yayınları, İstanbul, 2009a.
KISAKÜREK, Necip Fazıl, Türkiye’nin Manzarası, Büyük Doğu Yayınları, İstanbul, 2009b.
KISAKÜREK, Necip Fazıl, Çerçeve 2, Büyük Doğu Yayınları, İstanbul, 1999.
KISAKÜREK, Necip Fazıl, Konuşmalar, Büyük Doğu Yayınları, İstanbul, 1994.
KISAKÜREK, Necip Fazıl, “Beklediğimiz”, Rapor 4/6, Büyük Doğu Yayınları, İstanbul, 1993.
KISAKÜREK, Necip Fazıl, Başmakalelerim 1, Büyük Doğu Yayınları, İstanbul, 1990.
KISAKÜREK, Necip Fazıl, “Asıl Hikâye”, Çerçeve 5, Büyük Doğu Yayınları, İstanbul, 30 Kasım 1978.
KISAKÜREK, Necip Fazıl, “Usul”, Büyük Doğu, 2, 7 Ekim 1964.
KISAKÜREK, Necip Fazıl, “Büyük Doğu” Büyük Doğu, 2, 13 Mart 1959.
KISAKÜREK, Necip Fazıl, “Artık Bu Kadarı Yeter”, Büyük Doğu, 3, 28 Ekim 1949a.
KISAKÜREK, Necip Fazıl, “Yeniden Keşfolunmak”, Büyük Doğu, C. 1, S. 13. 25 Ocak 1949b.
KISAKÜREK, Necip Fazıl, “İslam Nasıl Bozuldu? Tanzimat Devrinde”, Büyük Doğu, C.4, S. 82, 27 Şubat 1948.
KISAKÜREK, Necip Fazıl, “Türk İrfanı”, Büyük Doğu, C: 1, S. 14, 1 Şubat 1946.
KISAKÜREK, Necip Fazıl, “Kültürlenme Davası (3)” Çerçeve 1, Büyük Doğu Yayınları, İstanbul, 5 Mayıs 1939.
MULLER, Jerry Z, Conservatism: An Anthology of Social and Political Thought from David Hume to Present, Princeton University Press, Princeton,1997.
NISBET, Robert, “Muhafazakârlık”, Erol Mutlu (Çev.), Sosyolojik Çözümlemenin Tarihi, Tom Bottomore ve Robert Nisbet (der.), Ayraç Yayınları, Ankara, 1997, 93-128.
OAKESHOTT, Michael, On Human Conduct, Oxford University Press, New York, 1975.
SAİD HALİM PAŞA, Buhranlarımız ve Son Eserleri, M. Ertuğrul Düzdağ (der.), İz Yayıncılık, İstanbul, 1993.
TÖKEL, Dursun Ali, “Bir Medeniyet Eleştirmeni Olarak Necip Fazıl”, Hece/Büyük Doğu ve Necip Fazıl Kısakürek Özel Sayısı. S. 97, Ocak 2005, 56-66.
YANAR, Işık, ” Necip Fazıl Düşüncesinde Doğu-Batı ve Modernleşme”, Hece/Büyük Doğu ve Necip Fazıl Kısakürek Özel Sayısı, S. 97, Ocak 2005, 37-47.