KUR’AN’DA DEĞİŞİM VE DÖNÜŞÜMÜN BELİRLENMİŞ YASAL ADIMLARININ KELÂMÎ YORUMU

Kur’an, insanoğluna kendi çağında ulaşmış olan hitabın adıdır. Bu yüzden başlangıçta hitâbî bir niteliği olan vahyin insanlığın olası hâlleri konusunda farklı değerlendirmelerde bulunması normal kabul edilmelidir. Bununla birlikte onun değindiği konuların insanın hayat tecrübesinde gerçekleşme ihtimali yüksek olan şeyler olduğunu bilmek durumundayız. Ya da vahiy, beşerin akıl, irade ve izanına yardımcı olmak üzere dile getirilen Tanrı ifadeleridir denilebilir. Ancak süre içinde hitâbî olan bir konuşmanın kitâbî şekle bürünmesinden sonra ortaya çıkan problemlerin olduğunu da görmekteyiz. İnsanoğlunun vahiy algısını doğrudan etkileyen bu yaklaşımların temelinde ise bir kısım vahyin zamansallığı yani iptal sorunu olduğunu görmekteyiz. Vahyin kendi şartlarından bağımsız olarak ele alınamayacak olan bu durumun çelişki olarak görülemeyeceğine dair kanaatimizi korumaktayız. O nedenle vahyin her bildiriminin kendi özel şartları bağlamında görülmesi ve esasında her ibarenin oldukça farklı durumlara işaret etmiş olduğu tezimizi ‘çelişkinin imkânsızlığı’ kabulü üzerinden yeniden inşâ etmek istiyoruz. Filhakika Kur’an’da çelişki ya da iptalin imkânsızlığı üzerine bina edilen ve her daim aktif olan farklı bir yaklaşım bulunmaktadır diyebiliriz.

Anahtar Kelimeler:

vahiy, çelişki, iptal, durumsallık, devamlılık

KALAMI COMMENTS ON DETERMINED RIGHTFUL STEPS OF CHANGE AND TRANSITION IN QUR’AN

Qur’an is the name of the appeal that reached to humanity before its age. So, it should be considered normal that even though at the beginning the revelations had a appealing qualification and in time, they begin to have different evaluations about the possible situations of mankind. That said, we know that the likelihood of the issues Qur’an touched on the human experience is high. Or it can be said that the revelation is God’s expression raised to help mankind’s mind, will and understanding. However, we can observe the problems arising in time after the conversation takes on the shape of an inscription. We see that the basis of this approach to directly influence human’s perception of revelation is temporality or cancelation of some revelation.We maintain our conviction that can not be seen as a contradiction since revelation can not be dealt with independently of their conditions. That’s why, we want to reconstruct our argument that actually every phrase refer to different situation and every statement should be considered its own conditions, upon acknowledgement of “impossibility of contradiction”. In fact, we can say that there is a different approach which is always dynamic and built upon the impossibility of cancellation and contradiction in Qur’an

Keywords:

Revelation, contradiction, cancellation, continuity, contingency,

PDF

___

Albayrak, Hâlis, Kur’ân’ın Bütünlüğü Üzerine/Kur’ân’ın Kur’ân’la Tefsiri, Şûle Yayınları, İstanbul 1992.
Ateş, Süleyman, Kur’an’da Nesh Meselesi, Yeni Ufuklar Neşriyat, İstanbul 1996.
Buharî, Ebu Abdullah İsmail, el-Câmius-Sahîh, (I-VIII), Çağrı Yayınları, İstanbul 1981.
Candan, Abdulcelil, Kur’an’ı Nasıl Anlamalı?, Elest Yayınları, İstanbul 2007.
Cerrahoğlu, İsmail, Tefsir Usûlü, TDV Yayınları, Ankara 1985.
Demirci, Muhsin, Tefsir Usûlü, İFAV Yayınları, İstanbul 2011.
Ebû Dâvut, Süleyman, es-Sünen, Çağrı Yayınları, İstanbul 1981.
Gazâlî, Ebû Hamid, el-Mustasfâ min İlmi’l-Usûl, (I-II), Dâru’l-Fikr, Beyrut ts.; el-Mustasfâ/İslâm Hukukunda Delillerle Yorum Metodolojisi, (I-II), çev. Yunus Apaydın, Rey Yayıncılık, Kayseri 1994.
Güler, İlhami, Sabit Din Dinamik Şeriat, Ankara Okulu Yayınları, Ankara 2015.
İbn Hanbel, Ahmed, el-Müsned, (I-VI), Çağrı Yayınları, İstanbul 1981.
İbn Kuteybe Ebû Muhammed Abdullah ed-Dîneverî, Te’vîlu Muhtelifi’l-Hadîs, Beyrut 1972; Hadis Müdafası, çev. M. Hayri Kırbaşoğlu, Kayıhan Yayınları, İstanbul 1979.
İbn Mâce, Ebu Abdillah Muhammed b. Yezîd el-Kazvînî, es-Sünen, (I-II), Çağrı Yayınları, İstanbul 1981.
İbnu’l-Arabî, Ebû Bekir Muhammed b. Abdillah b. Ahmed, Ahkâmu’l-Kur’an, (I-IV), Dâru’l-Ma’rife, Beyrut ts.
Kitabı Mukaddes Eski ve Yeni Ahit/ Tevrat, Zebur ve İncil, Kitabı Mukaddes Şirketi, İstanbul 1981.
Kurtubî, Ebû Abdullah Muhammed el-Ensarî, el-Câmi’ul-Ahkâmi’l-Kur’ân, (I-XX), Dâru’l-Kütübi’l-Mısrıyye, Kahire 1952.
Mâlik b. Enes, Muvatta, (I-II), Çağrı Yayınları, İstanbul 1981; Muvatta,(I-VI), çev: Ahmet Muhtar Büyükçınar vd., Beyan Yayınları, İstanbul 1994.
Okumuş, Mesut, Ulûmu’l-Kur’ân (Kur’ân İlimleri), “Tefsir” kitabı içinde, edt. M. Akif Koç, Grafiker Yayınları, Ankara 2012.
Okuyan, Mehmet, Kur’ân-ı Kerîm’de Çok Anlamlılık, Düşün Yayıncılık, İstanbul 2013. .
Öztürk, Mustafa, Kur’an-ı Kerim Meali/Anlam ve Yorum Merkezli Çeviri, Ankara Okulu Yayınları, Ankara 2014.
Ringgren, Helmer, İslâm Kaderciliği, çev. Resul Öztürk, Bilge Adamlar Yayınevi, Van 2008.
Şimşek, M. Sait, Günümüz Tefsir Problemleri, Esra Yayınları, İstanbul 1995; Kur’an’da İki Mesele (Müteşâbih-Nesh), Selâm Yayınevi, Konya 1987.
Taberî, Ebû Ca’fer İbn Cerîr, Câmiu’l-Beyân an Te’vîli Âyi’l-Kur’ân, (I-XV), Dâru’l-Fikr, Beyrut 1988.
Tirmîzî, Muhammed b. İsa, es- Sünen, (I-V), İstanbul 1981.
Topaloğlu, Bekir-Çelebi, İlyas, Kelâm Terimleri Sözlüğü, İSAM Yayınları, İstanbul 2013.
Türkçe Sözlük, TDK Yayınları, Ankara 2005.
Zülâoğlu, Fevzi, Yolumuzu Aydınlatan Kur’anî Kavramlar, Ekin Yayınları, İstanbul 2010.