Kâdî Beydâvî’nin İlahiyât (Ulûhiyet) Görüşü
Kelâmî eserlerde müstakil bir bölümde ele alınan ve usûl-i selâse (üç ana esas) nin
bölümlerinden birisi olan ilahiyât konusu, kendi içerisinde önemli alt başlıkları
içermektedir. Bu başlıklar altında hem felsefe hem de kelâm âleminde önemli tartışmalar
mevcuttur. Hatta bu tartışmalarda tarafların birbirlerini tekfir düzeyinde eleştirdiklerine
şahit olunmaktadır. Kâdî Beydâvî, tefsir ve kelâm başta olmak üzere İslami ilimlerin
birçoğunda söz sahibi olan önemli bir âlimdir. O, genel olarak Eş'arî ilahiyat anlayışına
sahip bir kelamcıdır. Ancak ilahiyat konularında kimi zaman spesifik bir yol edinip
onlardan ayrı düşmektedir. Biz bu makalede Kâdî Beydâvî’nin ilahiyat hakkındaki
görüşlerini aktarmaya çalıştık.
___
- DEMİR, Osman, “Kelamda Teselsülü İptal Delilleri ve İsmail Hakkı İzmirli’nin Teselsül Risalesi” İslam Araştırmaları Dergisi, Sayı 23, 2010, ss. 117-142.
______,“Teselsül”, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, Türkiye Diyanet Vakfı yayınları, İstanbul 2011, XL, ss. 536-538.
EL-ÂMİDÎ, Ebü'l-Kâsım el-Hasen b. Bişr b. Yahyâ, Ğâyetu’l-Meram fî İlmi’l-Kelâm, Kahire 1971.
EL-BAĞDÂDÎ, Ebû Mansûr Abdulkâhir b. Tahir b. Muhammed et-Temîmî, El-Fark Beyne’l-Firâk, Daru’l-Marife, Beyrut 1997.
EL-BEYDÂVÎ, Kâdî Nâsıru’d-Din Ebi’l-Hayr Abdillah b. Ömer b. Muhammed eş-Şîrâzî eş-Şâfiî, Tavâliu’l-Envâr Min Metâlii’l-Enzâr, Abbâs Süleyman (Thk.), Daru’l-Cîl, Beyrut 1991.
______, Envârü’t-Tenzil ve Esrârü’t-Te’vil, Muhammed Abdurrahman el-Maraşlî (Haz.), Dâru İhyai’t-Türâsi’l-Arabî, Beyrut, t.siz.
EL-CEVZİYYE, İbnu’l-Kayyim, Miftâhu Dari’s-Saâde, Abdurrahman b. Hasan b. Kâid (Thk.), Mecmeu’l-Fikhi’l-İslâmî, Cidde 1432.