FAHREDDİN ER-RÂZÎ’NİN NİHÂYETÜ’L-ÎCÂZ ADLI ESERİNDE ABDÜLKĀHİR EL-CÜRCÂNÎ’YE İTİRAZ ETTİĞİ MESELELER

Klâsik belâgat kitaplarında Fahreddîn er-Râzî’nin ve belâgat alanında Abdülkāhir el-Cürcânî’nin kitaplarını esas alarak meydana getirdiği eseri Nihâyetü’l-îcâz’ın adlarına neredeyse hiç rastlanmamaktadır. Bu durum akla çeşitli sorular getirmektedir: Acaba Râzî’nin belâgat alanında kayda değer hiçbir görüşü yok mudur? Veya onun kendine mahsus birtakım görüşleri vardır da sonraki belâgatçiler tarafından mı dikkate alınmamıştır? vs. Makalede bu gibi sorulara cevap verebilmek için Râzî’nin Nihâyetü’l-îcâz’da Abdülkāhir el-Cürcânî’ye itirazda bulunduğu meseleler tespit edilerek kısaca anlatılmış, ardından sonraki belâgatçilerin önde gelenlerinden Sekkâkî, Kazvînî, Teftâzânî ve Seyyid Şerîf Cürcânî’nin o konularla ilgili değerlendirmeleri sunulmuştur. Böylece Râzî’nin, kendine mahsus görüşlerde, sonraki belâgatçiler tarafından, tenkit edilmek sûretiyle bile olsa, dikkate alınıp alınmadığı ortaya konulmaya çalışılmıştır.