SANATTA METİNLERARASILIK: 20. YÜZYILDAN BUGÜNE

Bu makalede, Kristeva'nın tanımına göre, bir metnin başka metinlerle kurduğu her tür ilişkiye verilen ad olan metinlerarasılık kavramının günümüz sanatındaki karşılığı araştırılmıştır. Yazarın özgün üslubunun ürünü olan bütünlüklü metin anlayışından, her metnin bir alıntılar mozaiği olduğu savıyla ayrılan metinlerarasılık kavramına göre; bir metin, içinde farklı ögeleri barındıran, parçalı ve çoksesli yapıdadır. Buna göre oldukça geniş bir alanı kapsayan metinlerarasılık, tanımından da anlaşılacağı gibi tarihsel olarak oldukça geriye giden bir zamana yayılmaktadır. Bu makalede, öncelikle bu konudaki kuramsal çalışmalara yer verilerek, metinlerarası yöntemlere genel bir yaklaşımda bulunulmuş, ardından yirminci yüzyıl başından günümüze kadar sanatta metinlerarası ilişki kurma yöntemleri ve zaman içinde geçirdiği değişimler örneklerle tartışılmıştır.

INTERTEXTUALITY IN ART: FROM 20th CENTURY TO NOW

This article investigates the equivalence of the intertextuality concept, which refers to any kind of relation between a text and others according to Kristeva, in today's art. The intertextuality concept differs from holistic text perception, being the product of author's unique tone, through its argument about the fact that each text is a mosaic of quotations. According to this concept, a text has fragmented and polyphonic structure including different elements. Accordingly, intertextuality covering a very wide field expands through a retrospective time as it can be understood from its definition. This article adopts a general approach towards intertextuality methods by means of theoretical studies in this field and then discusses methods of intertextuality and related changes in art from the beginning of twentieth century to now through examples.

___

Aktulum, Kubilay. (2011). Metinlerarasılık/ Göstergelerarasılık. Ankara: Kanguru Yayınları.

Aktulum, Kubilay. (2000). Metinlerarası İlişkiler. Ankara: Öteki Yayınevi.

Allen, Graham. (2000). Intertextuality. London: Routledge.

Benjamin, Walter. (2009). Pasajlar (A. Cemal, Çev.). İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.

Borges, Jorge Luis. (2007). Kum Kitabı (E. Canpolat, Çev.). İstanbul: İletişim Yayınları.

Güçbilmez, Beliz. (2005). İroni ve Dram Sanatı. Ankara: Deniz Kitabevi.

Hopkins, David. (2000). After Modern Art 1945-2000. New York: Oxford University Press.

Jameson, Fredric. (1994). Postmodernizm (N. Plümer, Çev.). İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.

Levine, Sherrie. Açıklama (1982). (2008). 20. Yüzyıl Batı Sanatında Akımlar. Ahu Antmen.

İstanbul: Sel Yayıncılık. Lévi-Strauss, Claude. (2004). Yaban Düşünce (T. Yücel, Çev.). İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.

Pessoa, Fernando. (2006). Huzursuzluğun Kitabı (S. Özen, Çev.). İstanbul: Can Yayınları.

Rancıére, Jacques. (2010). Özgürleşen Seyirci (E. Burak Şaman, Çev.). İstanbul: Metis Yayın- ları.

Ranciére. Jacques. (2012). Estetiğin Huzursuzluğu (A. U. Kılıç, Çev.). İstanbul: İletişim Yayın- ları.

Sarup, Madan. (2004). Post-yapısalcılık ve Postmodernizm (A. Güçlü, Çev.). Ankara: Bilim ve Sanat Yayınları.

Waldman, Diane. (1992). Collage, Assemblage and the Found Object. New York: Harry N. Abrams.