NİĞDE İLİ BOR İLÇESİ OBRUK KÖYÜ HALILARI

Türklerin geleneksel el sanatlarından biri olan halı, sanat tarihimizde seçkin bir yere sahiptir. Halıya dokuma özelliğini veren ilme teknik, ilk kez Orta Asya’da Türklerin bulunduğu bölgelerde ortaya çıkmış, gelişimini Türklerle sürdürmüş ve tüm İslam dünyasına Türkler tarafından tanıtılmıştır. Düğümlü halıların çok uzun bir geçmişi vardır. Bu tekniğin bulunuşu, göçebe bir kavmin daha kalın ve ısıtıcı bir zemin bulmak arzusu gibi, pratik bir nedene dayanmaktadır. Buluntular, düğümlü halının ilk kullanıldığı yerin Orta Asya olduğunu göstermektedir. Orta Asya’da Altay Dağları eteklerinde, Pazırık’ da buzullar içindeki bir mezar odasında bulunan, M.Ö. 2. Ve 3.y.y’ da Hunlar devrinde dokunduğu kabul edilen Pazırık halısı, dünyanın bilinen en eski düğümlü halısıdır.Niğde İli Bor İlçesi Obruk köyünde elde edilen dokumaların da Türk (Gördes) düğümü ile yapıldığı görülmektedir. Dokumada kullanılan çözgü, atkı, ilme iplikleri kendilerine ait olan koyunların yünlerinden elde edilmektedir. İplerin renklendirilmesinde bazılarında sentetik bazılarında ise doğal boyar madde kullanılmaktadır. Boyama dokumacı kadınlar tarafından ilkel yöntemlerle yapılmaktadır.

-

The carpet in the traditional art of Turks has a distinguished place in our art history. The knotted carpet technique that gives the character in the weaving art, was introduced in Central Asia for the first time where the Turks used to live, continued development by the Turks and introduced to the Islamic World yet again by the Turks. Knotted carpets have a very long history. The presence of this technique is based on a practical desire of a tribe; creating a thicker and warmer floor. The findings show that the first use of knotted carpet was in Central Asia. The Pazarık Carpet is the oldest known knotted carpet which was weaved by Huns BC III.-II and found in a tomb covered by ice in Pazarık under the foot hills of Altay Mountains in Central Asia. Gördes knot has been used in the woven fabrics obtained from Obruk Village of Bor District of Niğde Province. The warp, weft, loop yarn are derived from their of sheep's wool. Some synthetic and some natural dyes are used to color the ropes. Paintings are being made by women under primitive conditions.

___

  • ÇİLOĞLU, H. (1996), Nevşehir, Niğde, Konya Yöresi Halılarının Kompozisyon Özelliklerinin İncelenmesi, Marmara Üniversitesi
  • DENİZ, B (2000). Türk Dünyasında Halı Ve Düz Dokuma Yaygıları, Atatürk Kültür Merkezi Başkanlığı Yayınları, Ankara
  • DURUL, Y. (1977). Yörük Kilimleri, Ak Yayınları, İstanbul
  • GÜLCEMAL Abdullah (1997), Temel Kavramlarıyla Halı Ve Desen Teknolojisi, Isparta ÖZEL, Ali (1989), Halıcılık, El Halısı Dokumacılığı, Başbakanlık Basımevi, Ankara
  • ÖZGÜR, Z.(1965), Türk Halıcılığının Tarihsel Gelişimi, Sümer Bank Halı Semineri Özel Sayısı, İstanbul
  • YETKİN Şerare (1974), Türk Halı Sanatı, Çağlayan Basımevi, İstanbul
  • YETKİN, Şerare (1991), Türk Halı Sanatı, Ankara Diğer: Makaleler OYMAN, N. Rengin, (2005) ‘‘El Dokumacılığının ve El Dokuma Tezgâhının Tarihçesi, El Dokuma Tezgâhı Çeşitleri’’, Sanat Güzel Sanatlar Fakültesi Dergisi, Atatürk Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi, Sayı:8, Erzurum
  • İnternet Kaynakları http://www.e-sehir.com/turkiye-haritası/nigde-bor-obruk-koyu-haritası.htlm. 28 Ekim 2013