Türk Mitolojisine Ait Unsurların Çağdaş Türk Resim Sanatına Kaynaklık Etme Sorunu

Mitoloji, tarihin ilk çağlarından itibaren insanların yaşanmışlıkları hakkında bilgi veren ve aynı zamanda onların yazgılarının nasıl bir seyir izlediği hususunda yorum yapmaya fırsat sunan bir derinliğe sahiptir. Orta Asya’dan Anadolu’ya oldukça geniş bir coğrafyada varlık gösteren ve hakimiyet kuran Türkler de, gerek yaşamış oldukları coğrafi farklılıkların ortaya koymuş olduğu faktörlere binayen gerekse bu coğrafyalardaki farklı kültürlerin de etkisiyle çok zengin bir mitolojik geçmişe sahiptir. Yapılan bu çalışmada Türk mitolojisine ait zengin unsurların sanatsal imge olarak çağdaş Türk resim sanatı içerisindeki yeri, Batı resim sanatında mitolojik unsurların kullanılmasıyla bağlantılı olarak irdelenmiş ve Türk mitolojisinde yer alan bazı unsurlarla ilgili değerlendirmelerde bulunulmuştur.

THE PROBLEM OF SOURCING OF ELEMENTS BELONGING TO TURKISH MYTHOLOGY TO CONTEMPORARY TURKISH PAINTING

Mythology has a deep meaning that tells us and makes of comment on the lifestyles and fates of people from the very beginning of history. Turks, who have established civilizations throughout history from the Middle East to Anatolia, in a vast land, have a rich mythology that has been accumulated in history being affected by the geographical distinctions and different cultures in these different geographical areas. In this study, the place of Turkish mythological elements in the art of drawing as artistic symbols have been investigated in connection with the mythological elements in Western artistic values; and evaluations on some elements in Turkish mythology have been realized.

___

Akarsu, Bedia, Felsefi Terimler Sözlüğü, Remzi Kitabevi, İstanbul, Tarihsiz.

Aslanapa, Oktay, Türk Sanatı, Remzi Kitabevi, İstanbul, 1993.

Bayat, Fuzuli, Mitolojiye Giriş, Ötüken Yayınları, İstanbul, 2007.

Bayat, Fuzuli, Türk Mitolojik Sistemi I, Ötüken Yayınları, İstanbul: 2011.

Can, Şefik. Klasik Yunan Arkeolojisi, Ötüken Yayınları, İstanbul: 2012.

Çoruhlu, Yaşar, “İslamiyetten Önceki Türk Sanatı’nda Hayvan Mücadele Sahneleri”, Sanat Tarihinde İkonografik Araştırmalar, Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi, Bizim Büro Basımevi, Ankara, 1993: 117-135.

Çoruhlu, Yaşar, Türk Mitolojisinin Anahatları, Kabalcı Yayınevi, İstanbul, 2002.

Demirkol, C. Vedat, Batı Sanatında Modernizm ve Postmodernizm, Evrensel Basım Yayın, İstanbul, 2008.

Duran, Remzi, “Türk Mitolojisi” Mitoloji ve Din, Anadolu Üniversitesi Yayınları, Eskişehir, 2012.

Esin, Emel, Türklerde Maddi Kültürün Oluşumu, İstanbul: Kabalcı Yayınevi, 2006.

İnce, Bekir, “Cumhuriyet Dönemi Türk Resminde Sürrealist Eğilimli Sanatçılarımız”, Türk Dünyası Kültür ve Sanat Sempozyumu Bildiriler, Süleyman Demirel Üniversitesi, Altıntuğ Matbaası, Isparta, 2000: 65-77.

Kagan, M. Estetik ve Sanat Dersleri, İmge Kitabevi, 1993.

Kalafat, Yaşar, Doğu Anadolu’da Eski Türk İnançlarının İzleri, Atatürk Kültür Merkezi Başkanlığı Yayınları, Ankara, 1999.

Kaya, Muharrem, “Şamanist Türk Mitolojisinin Erzurum Efsaneleri’ndeki İzleri”, Orta Asya’dan Anadolu’ya Türk Sanatı ve Kültürü, Yeni Türkiye Yayınları, Ankara, 2006: 563-572.

Magalhaes, Roberto Carvalho, Antikçağ’dan Günümüze Sanatta Mitoloji, Alfa Basım Yayım Dağıtım, İstanbul, 2007.

Mahir, Banu, Osmanlı Minyatür Sanatı, Kabalcı Yayınevi, İstanbul, 2005.

Mülayim, Selçuk, “Selçuklu Toplumunun İkonografik Hafızası”, Antalya IV. Selçuklu Semineri (Bildiriler), Orkun Grafik&Ozan Ofset, Antalya, 1993: 62-69.

Mülayim, Selçuk, Değişimin Tanıkları Ortaçağ Türk Sanatında Süsleme ve İkonografi, Kaknüs Yayınları, İstanbul, 1999. Ögel, Bahaeddin, Türk Mitolojisi, Türk Tarih Kurumu, Ankara, 2003.

Önge, Yılmaz, “Antalya’daki Selçuklu Çeşmeleri Hakkında Bazı Görüşler”, Antalya IV. Selçuklu Semineri (Bildiriler), Orkun Grafik&Ozan Ofset, Antalya, 1993: 70-79.

Suna, Hüseyin, Ege Mitolojisinin 20. Yüzyıl Heykel Sanatına Etkisi, Marmara Üniversitesi Güzel sanatlar Enstitüsü Heykel Anasanat Dalı, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul, 2007.

Şeşen, Ramazan,” Şamanizm Üzerine Birkaç Söz”, Orta Asya’dan Anadolu’ya Türk Sanatı ve Kültürü, Yeni Türkiye Yayınları, Ankara, 2006: 55-62.

Turgut, İhsan, Sanat Felsefesi, Üniversite Kitabevi, İzmir; 1993. Ülken, Hilmi Ziya, Anadolu Kültürü ve Türk Kimliği Üzerine, Ülken Yayınları, İstanbul, 2006.

http://www.lebriz.com/pages/artist.aspx?section=100&lang=TR &artistID=586 Erişim: 18.12.2012.

http://acaibulmahlukat.blogcu.com/acaibul-mahlukat-1- rukneddin-ahmed-dr-bekir sarikaya/9669207 Erişim: 15. 03.2013