Kentsel Hafızanın Sürdürülebilirliği: Bir Mimarlık Stüdyosu Deneyimi

Başkalaşmak adına herşeyin paradoksal biçimde aynılaştığı günümüz kentlerinde, kentlilik bilincinin/kimliğinin oluşması ve korunması bir sorunsal olarak ortaya çıkmaktadır. Kent, sadece hızlı dönüşüm süreçlerini sindirememekten değil, kentlinin mekansal pratiklerinin değişmesine bağlı olarak da, hafızasını koruyamamaktadır. Kentsel hafıza geri kazanılamaz şekilde aşınmaktadır. Zihinlerdeki imtiyazlı konumlarına bağlı olarak, kültürel ve tarihi olanın sürdürülebilirliği kentsel gündemde yer alabilirken, bu kategoride görülmeyenin, örneğin endüstriyel olanın sürdürülebilirliği, daha ender gündeme gelmektedir. Bu yazı, kentsel hafızanın, kimliği değiştirilen eski bir endüstri bölgesini de himayesine alacağı bir tutumun önermesi olarak bir mimarlık stüdyosu deneyimini aktarırken, kentsel heykellerin (ve konumlandıkları alanın) rolünü, Henri Lefebvre’in temsil mekanları kuramsal çerçevesinde tartışmaktadır

Anahtar Kelimeler:

Kentsel Hafıza, Sürdürülebilirlik, Kentsel Heykel, Temsil Mekanları

-

Occurrence and preservation of urban consciousness/identity become noticeable as a problematic in today’s cities, where everything paradoxically becomes same on behalf of being different. The city can not protect its memory, due to not only the difficulty of absorbing the fast transformation process, but also due to the changing spatial practices of the citizens. The urban memory becomes irreversably abraded. While sustainability of cultural and historical essences can occupy the urban agenda due to their privileged cognitive statuses, those outside these categories rarely become an issue. This article, as a proposition of a tendency which recognizes an old industrial area under transformation within the bounds of urban memory, conveys an architectural studio experience, and discusses the role of urban sculptures (and their sites) within the theoretical framework of Henri Lefebvre’s representational spaces

Keywords:

-,

___

Adorno, T. W. (2007). Kültür Endüstrisi, Kültür Yönetimi (çev. N. Ülner, M. Tüzel ve E. Gen). İstanbul: İletişim Yayınları.
Bademli, R. (1987). Sanayinin Yerseçimi Süreçleri., ODTÜ Şehir ve Bölge Planlama Bölümü Çalışma Grubu, Ankara Büyükşehir Belediyesi EGO Genel Müdürlüğü, Ankara 1985’den 2015’e. Ankara: Ajans İletim, s. 49-54.
Basa, İ. (2011). Kültür Göndergesinin Karmaşıklığı: Kentsel (Gündelik) Yaşamın Aydınlanma Mekanı veya Şenlikçi Alanı olarak Ankara Atatürk Kültür Merkezi. Dosya, TMMOB Mimarlar Odası Ankara Şubesi, 27, s. 32-40.
Basa, İ. (2010). Project Selection in Design Studio: Absence of Learning Environments. The Educational Forum, 74(3), s. 213-226.
Basa, İ., Zelef, H. (2011). Kent kültürü tartışmalarında muğlak rolleriyle Ankara’nın bitmemiş yapıları., E. O. İncirlioğlu ve B. Kılıçbay. (Editörler). Mekan ve Kültür. Ankara: Tetragon İletişim, s. 157-166.
Batuman, B. (2014). Saraçoğlu 2013: Kentsel Bellekte ve Kent Mücadelesinde bir Mevzi. Mimarlık, Mimarlar Odası, Ocak-Şubat, 375, s. 22-23.
Bulat, S., Yağmur, Ö., ve Aydın, B. (2014). Kamusal Mekan ve Heykel. Asos Journal, 2(6), s. 450-461.
Dai, C. M. (2012). Yer Kuramının Temellerine Göre, Yerin Dönüşümü: Atatürk Bulvarı. Dosya, TMMOB Mimarlar Odası Ankara Şubesi, 28, s. 32-37.
Ertuna, C, (2005). Kızılay’ın Modernleşme Sahnesinden Taşralaşmanın Sahnesine Dönüşüm Sürecinde Güvenpark ve Güvenlik Anıtı. Planlama, TMMOB Şehir Plancıları Odası Yayını, 34, s. 6-15.
Erzen, J. N. (2011). Kamu Alanlarında Heykel ve İfade Özgürlüğü. Mimarlık, Mimarlar Odası, Mart-Nisan, 358, s. 10-11.
Güç, M. (2005). Açık Alan Heykellerinin Kent Estetiğine Katkısı. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Adana.
Güvenç, M. (2012). Kent Tarihi Işığında Kentsel Dönüşüm. Dosya, TMMOB Mimarlar Odası Ankara Şubesi, 28, s. 120-124.
Halbwachs, M. 1980 (1950). The Collective Memory. New York: Harper & Row.
Harvey, D. 2008. Umut Mekanları (çev. Z. Gambetti). İstanbul: Metis Yayınları. (Eserin orijinali 2002’de yayımlandı).
Keskinok, Ç. (2013). Ankara’nın Planlanması, Ulus Tarihi Kent Merkezi ve Raci Bademli. METU Journal of Faculty of Architecture, 2, s. 224-225.
Kurtaslan, B. Ö. (2005). Açık Alanlarda Heykel-Çevre İlişkisi ve Tasarımı. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 18(1), s. 193-222.
Lefebvre, H. 2007. Modern Dünyada Gündelik Hayat (çev. I. Gürbüz). İstanbul: Metis Yayınları. (Eserin orijinali 1968’de yayımlandı).
Lefebvre, H. 2012. The Production of Space (çev. D. Nicholson-Smith). Malden: Blackwell. (Eserin orijinali 1974’de yayımlandı).
Loeb, C. (2009). The City as Subject: Contemporary Public Sculpture in Berlin. Journal of Urban History, 35(6), s. 853-878.
Nora, P. (2006). Hafıza Mekanları (çev. M. E. Özcan). Ankara: Dost Kitabevi Yayınları. (Eserin orijinali 1989’da yayımlandı).
Özden, L. (2009). Gizli Dehlizlerden Kent Alanlarına Dışavurum Yüzeyi Olarak Duvar. Sanat ve Tasarım Dergisi, Gazi Üniversitesi, Güzel Sanatlar Fakültesi, Haziran, 3, s. 71-85.
Sharp, J., Pollock, V. and Paddison, R. (2005). Just Art for a Just City: Public Art and Social Inclusion in Urban Regeneration. Urban Studies, 42(5-6), s. 1001-1023.
Tanyeli, U. (2002). Önsöz., A. Cengizkan. Modernin Saati. Ankara: Mimarlar Derneği 1927 ve Boyut, s. 7-8.
Tekeli, İ. (2014). Kent, Kentli Hakları, Kentleşme ve Kentsel Dönüşüm. İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları.
Türkün, A. (2010). İstanbul’da Kentsel Dönüşüm: Mali Kaynak Yaratma Aracı Olarak Kent. Mimarlık, Mimarlar Odası, Kasım-Aralık, 356, s. 42-43.
Uludağ, Z. (2011). Kamusal Alanda Yeni Bir Deneyim; Değişen Mekansal Pratikler ve Ankara Cer Atölyeleri., E. O. İncirlioğlu ve B. Kılıçbay, (Editörler). Mekan ve Kültür. Ankara: Tetragon İletişim, s. 149-155.
Yüksel, M. (2010). Günümüz Figüratif Heykelinde Gerçeklik Olgusunun Simulakr Gerçekliğiyle Yansıması. Sanat ve Tasarım Dergisi, Gazi Üniversitesi, Güzel Sanatlar Fakültesi, Haziran, 5, s. 181-191. İnternet Kaynakları
İnternet: Acar, M. E. (2014). Dilsiz Anıtlar. Mimarlık. Eylül-Ekim, 379. Web:http:// www.mimarlikdergisi.com/index.cfm?sayfa=mimarlik&DergiSayi=393&RecID=3491 adresinden 28 Kasım 2014’de alınmıştır.
İnternet: Bayhan, B. (13.Aralık.2013). Hafıza mekanları. Arkitera. Web: http://www. arkitera.com/haber/18781/hafiza-mekanlari adresinden 1 Aralık 2014’de alınmıştır.
İnternet: Boyacıoğlu, E. (2009). Mimari Tasarım Avrupa Kış Okulu EWSAD 2009. Mimarlık. Mart-Nisan, 346. Web: http://www.mimarlikdergisi.com/index. cfm?sayfa=mimarlik&DergiSayi=360&RecID=2008 adresinden 28 Kasım 2014’de alınmıştır. Görsel Kaynakları