SANATTA HAYVAN İMGESİ VE İNSAN-HAYVAN KARIŞIMI MELEZ HEYKELLER

Tarihin ilk zamanlarından beri insanlar ve hayvanlar daima yakın ilişki içerisinde olmuştur. Hayvanlar, ilk insanların inanç kaynaklarını besleyen en büyük etkendir. İnsanlar sevinç, korku ve inanç gibi duygularını ifade etmek için hayvan figürlerini kullanmışlardır. Tarihsel süreç içerisinde hayvan imgesi, mağara duvarlarına tasvir edilen resimlerden günümüz sanatına kadar varlığını korumuştur. Hayvan imgesi, bütün uygarlıklarda farklı şekillerde yorumlanarak, yaşamın ve kültürün vazgeçilmez bir parçası olmuştur. Sanat tarihine bakıldığında farklı canlı türlerine ait unsurların bir araya getirilmesiyle oluşturulan melez (hibrid) betimlemelerine sıklıkla rastlanmaktadır. Bu öyküler çoğunlukla mitolojik kökenlidir. Bu mitolojik öykülerde evrenin oluşumu ve doğa olaylarına anlam vermek için birçok canlı insanla birleştirilerek tasvir edilmiştir. Melez tasvirler mitolojik, psikolojik, sembolik ve dinsel açılardan ele alınarak geçmişte olduğu gibi günümüz sanatında da konu olmaya devam etmektedir. Bu makalede, hayvan imgesinin sanattaki temsilleri incelenerek sanatçıların melezlik kavramına bakış açıları ve insan-hayvan karışımından oluşturulmuş melez heykellerin sanat pratikleri içerisindeki yeri, sanatçıların konuya plastik yaklaşımları biçim, içerik, teknik ve malzeme açısından ele alınarak sanatçıların yapıtları üzerinden çözümlemeler yapılmıştır.

ANIMAL IMAGE IN ART AND HUMAN - ANIMAL SHAPED HYBRID SCULPTURES

Since the earliest times of history, humans and animals have always conveyed close knowledge. People used animal figures to express their emotions such as joy, fear, and faith. Throughout the historical process, the image of the animal has survived from the paintings depicted on the cave walls to today's art. The animal image has been interpreted differently in all civilizations and has become an indispensable part of life and culture. Considering the history of art, hybrid depictions created by combining elements belonging to different living species are frequently encountered. These stories are mostly of mythological origin. In these mythological stories, the formation of the universe and natural phenomena are depicted in combination with many living people to make sense. Hybrid depictions are handled from mythological, psychological, symbolic and religious perspectives and continue to be a subject in today's art as in the past. In this article, by examining the representations of the animal image in art, the perspectives of the artists on the concept of hybridity and the place of hybrid sculptures made of human-animal mixture in art practices, the plastic approaches of the artists to the subject in terms of form, content, technique and material, analyzes were made through the works of the artists.

___

Aristoteles. (2018). Hayvanların Hareketleri Üzerine. (Çev: F. Akderin), İstanbul: Say Yayınları

Arslantaş, H. (2019). Çağdaş Sanatta Bir Medyum Olarak Hayvan Kullanımı. Resim Anasanat Dalı Yüksek Lisans Tezi. İstanbul: Marmara Üniversitesi Güzel Sanatlar Enstitüsü

Baldıck, J. (2016). Hayvan ve Şaman. (Çev: N. Şahin). İstanbul: Hil Yayıncılık

Baudrillard, J. (2017). Simülakrlar ve Simülasyon. (Çev: O. Adanır) Ankara: Doğubatı Yayınları.

Collins, J. (2014). Sculpture Today. Phaidon Press: London, New York.

Curtis, G. (2018). Mağara Ressamları. (Çev: Hilal Dikmen). İstanbul: Redingot Yayıncılık

Eş, A. (2015). 1960' lardan Günümüze Sanatta Hayvan İmgesi. Yüksek Lisans Tezi. Ankara: Gazi Üniversitesi Güzel Sanatlar Enstitüsü

Gezgin, D. (2014). Hayvan Mitosları. İstanbul: Sel Yayıncılık

Gombrich, E. T. (2002). Sanatın Öyküsü. (Çev: E. Erduran, Ö. Erduran) Remzi Kitabevi, İstanbul.

Hicks, A. (2015). Küresel Sanat Pusulası- 21. Yüzyıl Sanatında Yeni Eğilimler. ( Çev: S. Evren, M. Haydaroğlu, D. Şendil) İstanbul: Yapı Kredi Yayınları

Hoppál, M. (2018). Şamanlar ve Semboller. (Çev: F. Sel). İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.

Huntürk, O. (2016). Heykel ve Sanat Kuramları. İstanbul: Hayalperest Yayınevi

İpşiroğlu, N., İpşiroğlu, M. (2012). Oluşum Süreci İçinde Sanatın Tarihi. İstanbul: Hayalperest Yayınevi

Kocabıyık, E. (2015). Dolaylı Hayvan. İstanbul: Boğaziçi Üniversitesi Yayınevi

Sezer, E. (2014). Başkalaşmış Hayvan Resimleri, Resim Anasanat Dalı Yüksek Lisans Tezi, Ankara: Hacettepe Üniversitesi Güzel Sanatlar Enstitüsü

Simondon, G. (2019). Hayvan Ve İnsan Üzerine İki Ders. İstanbul: Norgunk Yayıncılık.

Türkdoğan, T. (2014). Sanat Kültür Politika: Modernizm Sonrası Tartışmalar. Ankara: Nobel Yayınları

Wilkinson, P., Philip, N. (2010). Görsel Rehberler Mitoloji: Yaratılış Hikayeleri - Tanrıları - Kahramanlar - Canavarlar - Mitolojik Yerler. İstanbul: İnkılap Kitabevi

Wilson, M. (2015). Çağdaş Sanat Nasıl Okunur. (Çev: F. C. Erdoğan). İstanbul: Hayalperest Yayınevi.