PERFORMATİF PRATİKLER BAĞLAMINDA CİNSİYETÇİLİK KAVRAMI

Toplumsal alanın inşasında toplumsal cinsiyet öğelerine göre bir düzenlemenin gerçekleştiği görülmektedir. Var olan bu yapıya eleştirel tavır disiplinlerarası bir özellik göstererek sanat alanında da sergilenmektedir. Bu çalışmada performatif pratikler bağlamında cinsiyetçilik kavramının sahne sanatlarıyla katılımcılarda bıraktığı etkiler değerlendirilmiştir. Bu çalışmada cinsiyet ve cinsiyetçilik kavramları önemli bir yer tutmaktadır. Gerçekleştirilen bu çalışmada bireyin cinsiyetle olan toplumsal ilişkisinin doğmadan önce başlayan bir özellik teşkil ettiğinden hareket edilmiştir. Öyle ki bireylerin ömürleri boyunca doğmadan önce başlayan cinsiyete ilişkin ritüellerin aile içinde başlayıp birey dünyaya geldikten sonra bir yaşam formu olarak öğretildiği bir dünyada bulunulmaktadır. Bireyin toplumsal alandaki inşası göz önünde bulundurulduğunda ilk dikkat çeken yapının ataerkil ideolojiden kaynaklandığı görülmektedir. Günümüze ulaşan toplumsal yapıların her birinde açıkça gözlemlenebilecek olan eril faaliyetlerin yaşamın içinde doğal bir sonuç olarak kabul edildiği sosyal bilimlerin inceleme konusu olmuştur. Dolayısıyla çalışmanın kavramsal çerçevesini cinsiyet kavramlarının ele alındığı teoriler oluşturmaktadır. Uygulama çalışması olarak Fanustaki Yaşam isimli performans düzenlenmiş ve izleyicilerin bu performansa ilişkin görüşleri anket yöntemiyle elde edilmiştir. Katılımcılardan elde edilen veriler SPSS analiz programıyla değerlendirilmiştir. Çalışmanın hem literatür hem de performans uygulamasından elde edilen verilerden katılımcıların demografik özelliklerine bağlı olarak performansı algılama biçimlerinde anlamlı ilişkilerin olduğu görülmüştür. Günümüz cinsiyet biçimlerine olan yaklaşımların, yapılan çalışmada, performansın algılanmasındaki farklılıkla şekillendiği düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler:

Toplum, Cinsiyet, Performans Sanatı

THE CONCEPT OF SEXISM IN TERMS OF PERFORMATIVE PRACTICES

In the construction of the social space, it is seen that an arrangement has taken place according to the gender elements. The critical attitude to this existing structure is exhibited in the field of art by showing an interdisciplinary feature. In this study, the effects of the concept of sexism on the participants with the performing arts were evaluated in the context of performative practices. In this study, the concepts of gender and sexism have a very important place. Therefore, the conceptual framework of the study consists of the theories in which the concepts of gender are discussed. As an application study, the performance called Life in the Fanus was arranged and the views of the audience about this performance were obtained by the survey method. The data obtained from the participants were evaluated with the SPSS analysis program. From the data obtained from both the literature and the performance application of the study, it was seen that there were significant relationships in the way of perceiving performance depending on the demographic characteristics of the participants. It is thought that the approaches to today's gender styles are shaped by the difference in the perception of performance in the study.

Keywords:

Society, Gender, Performance Art,

PDF

___

Antmen, A. (2014). Sanat ve Cinsiyet-Sanat Tarihi ve Feminist Eleştiri. (4. baskı). İletişim Yayınları.
Arat, N. (2010). Feminizmin ABC’si. Say Yayınları.
Butler, J. (2010). Cinsiyet Belası Feminizm ve Kimliğin Altüst Edilmesi (Çev: Başak Ertür). Metis. (Özgün eser 1990 tarihlidir).
Büyüköztürk, Ş., Şekercioğlu, G., Çokluk, Ö. (2010). Sosyal Bilimler İçin Çok Değişkenli İstatistik: SPSS ve LISREL Uygulamaları. Birinci Baskı. Pegem Akademi. Carlson, M. (2013). Performans: Eleştirel Bir Giriş, (Çev: Beliz Güçbilmez). Dost Kitabevi Yayınları.
Demir, Z. (1997). Feminizm. İz Yayınları.
Donovan, J. (2005). Feminist Teori (Çev: Aksu Bora, Meltem Ağduk Gevrek ve Fevziye Sayılan). İletişim Yayınları.
Fine, C. (2011). Toplumsal Cinsiyet Yanılsaması (Çev: Kıvanç Tanrıyar). Sel Yayınları.
Firestone, S. (1993). Cinselliğin Diyalektiği (Çev: Yurdanur Salman). Payel Yayınları.
Foucault, M. (2003). İktidarın Gözü (Çev: Işık Ergüden). Ayrıntı Yayınları. Foucault, M. (2015). Cinselliğin Tarihi (Çev: Hülya Uğur Tanrıöver). Ayrıntı Yayınları.
Germaner, S. (1996). 1960 Sonrası Sanat. Kabala Yayınevi. Illich, I. (1996). Gender (Çev: Ahmet Fethi). Ayraç Yayınları.
Jagose, A. (1996). Queer Theory An Introduction. New York University. Kandiyoti, D. (2011). Cariyeler, Bacılar, Yurttaşlar. Metis Yayınları.
Mansfield, N. (2000). Subjectivity: Theories of the self from Freud to Hara- way. St Leonards NSW: Allen & Unwin.
Millett, K. (2011). Cinsel Politika (Çev: Seçkin Selvi). Payel Yayınları. Özveri, D. (2009). Feminist Teorinin Gelişim Sürecinde Uluslararası İlişkilere Bakışı Üzerine Kısa Bir Değerlendirme. Uluslararası İlişkilere Giriş: Teorik Bakış. Hasret Çomak (Ed.). Kocaeli: Umuttepe Yayınları.
Sancar, S. (2009). Erkeklik: İmkânsız İktidar Ailede Piyasada ve Sokakta Erkekler. Metis.
Scott, J. (2007). Toplumsal Cinsiyet: Faydalı Bir Tarihsel Analiz Kategorisi(Çev: Aykut Tunç Kılıç). Agora Yayınları.
Tong, R. (2006). Feminist Düşünce (Çev: Zafer Cirhinlioğlu). Gündoğan Yayınları.