BİR TEFSÎR-KELÂM PROBLEMİ: HZ. ÂDEM’İN YASAK AĞACA YAKLAŞMASI

Günah İslam kelamının en önemli konularında biridir. Bu çalışma tefsir ve kelam perspektifindenHz. dem ve eşi tarafından işlenen zellenin kaynağını, mahiyetini ve bu alandaki değişik görüşlerianlamaya yardımcı olacaktır. Bu makalede, Hz. dem‟in yaratılması, yasak ağaca yaklaşması,dünyaya indirilmesi, peygamberliği ve ismeti gibi konular, mütekellim ve müfessirler bakışaçısıyla irdelenmeye çalışılmıştır.
Anahtar Kelimeler:

günah, hata, kelâm ve tefsîr.

An Exegesis-Theology Problem: The Sin Committed By Adam

The concept of sin is one of the basic matter in Islamic Theology. This study, aims to explore the sources, contents and various understanding of “first sin” committed by Adam and Eve. Especially we focused on this subject in perspective of Islamic Theology and exegesis.In this article, we also gave general information about the views of commentaries on first sin, and generally about the sin and fault.

___

  • Kur’ân-ı Kerîm Abdülkahir el-Bağdâdî, Usûli’d-dîn, Mektebetü’l-külliyyeti’l-Ezheriyye, Kahire tsz. Adudiddîn el-Îcî, el-Mevâkıf fî ilmi’l-kelâm, Âlemü’l-kütüb, Beyrut tsz. Ahmed b. Hanbel, Müsned, Dâru sadr, Beyrut tsz. Ali el-Kârî, Şerhu’l-fıkhı’l-ekber, Dâru’l-kitâbi’l-İslâmî, İstanbul 1955.
  • Ateş, Süleyman, Yüce Kur’ân’ın Çağdaş Tefsiri, Yeni Ufuklar Neşriyat, İstanbul 1997.
  • Aydemir, Abdullah, Tefsirde İsrailiyyat, DiB Yay., Ankara tsz; Beyâdîzâde, İşâratül-merâm, Mustafa el-Bâbî el-Halebî, Kahire 1949.
  • Beydâvî, Envâru’t-tenzîl, Dâru’l-fikr, Beyrut 1996.
  • Buhârî, Ebû Abdillâh, Sahîhu’l-Buhârî, el-Mektebetü’l-İslâmiyye, İstanbul tsz. Bulut, Halil İbrahim, Şeyh Müfid Ve Şia’da Usûlî Farklılaşma Sorunları, Yeni Akademi Yayınları, İzmir, 2005.
  • Bulut, Mehmet, Ehli Sünnet ve Şia’da İsmet İnancı, Risale Yayınları, İstanbul, 1991.
  • Bulut, Mehmet, Peygamberlerin İsmeti ‚el-Münteka min İsmeti’l-Enbiya‛, İzmir Yüksek İslam Enstitüsü, Öğretim Üyeliği Tezi, İzmir, 1981.
  • Ebû Dâvûd, Sünen, el-Mektebetü’l-İslâmiyye, İstanbul tsz. Ebu’l-Leys es-Semerkandî, Şerhu’l-fıkhi’l-ekber, Haydarâbâd 1321.
  • Ebu’l-Müntehâ, Şerhu’l-fıkhı’l-ekber, Dâru’n-nîl, İstanbul 2007.
  • Ebussuud, İrşâdü’l-akli’s-selîm, Dâru’l-mushaf, Kahire tsz. Elmalılı, Muhammed Hamdi, Hak Dini Kur’ân Dili, Azim Dağıtım, İstanbul t.sz Eş‘arî, Makâlâtü’l-İslâmiyyîn, Beyrut 1995, I, 96.
  • Hâkim, en-Nisabûrî, Müstedrek, Dâru’l-kütübi’l-ilmiyye, Haydarabat 1990
  • Hazîn, Lübâbü’t-te’vîl, y.sz, Beyrut tsz. İbn Atıyye, el-Muharraru’l-vecîz, Katarud-devleh, katar 1977.
  • İbn Furek, Mücerredü makâlât, (nşr. Daniel Gimaret), Beyrut 1987
  • İbn Kesîr, Tefsîru’l-Kur’âni’l-Azîm, Müessetü kütübi’s-sekâfiyye, Beyrut 1993.
  • İbn Kuteybe, Te’vîlü muhtelifi’l-hadîs, Müessetü kütübi’s-sekâfî, Beyrut 1998.
  • İbn Mâce, Sünen, ‚Libâs‛ 19, Dâru ihyâi’l-kütübi’l-arabî, y.sz, 1952.
  • İbn Manzûr, Lisânu’l-Arab, Dâru’l-fikr, Beyrut 1990.
  • İbnü’l-Arabî, Ahkâmu’l-Kur’ân, Dâru ihyâi’l-kütübi’l-arabî, y.sz., İbnü’l-Cevzî, Zâdü’l-mesîr, Dâru’l-kütübi’l-ılmiyye, Beyrut 1994.
  • İbnü’l-Hümam, el- Müsayere, Matbatü’l-Mahmûdiyye, Kahire r. 1457.
  • İrfan Abdülhamid, ‚İslâmda ismet İnancı‛, Diyanet Dergisi, sy 98-99, Ankara 1970.
  • Kâdî Abdülcebbar, Muğnî, vezâratü’s-sekâfe, Kahire 1962-1969
  • Kahraman, Ferruh, İtikadî Açıdan Hıristiyanlık ve İslâmiyette Günah, Rağbet Yay., İstanbul 2011. Kâsımî, Mehâsînü’t-te’vîl, Daru’l-fikr, Beyrut 1978
  • Kurtûbî, el-Câmi‘ li ahkâmi’l-Kur’ân, Dâru’l-kütübi’l-Mısrî, Mısır 1962.
  • Mâtürîdî, Ebû Mansûr, Te’vilâtü ehli’s-sünne, Müessetü’r-risâle, Beyrut 2004.
  • Ebû Mansûr el-Matürîdî, Te‘vîlât, (nşr, İbrahim Avazeyn-Seyyid Avazeyn), Kahire 1971.
  • Mâverdî, en-Nüketü ve’l-uyûn, Müessesetü kütübi’s-sekâfî, Beyrut 1992.
  • Muhammed Abdüh, Tefsîru’l-menâr, Dâru’l-ma‘rife, Beyrut ts., I, 278 Müslim, Ebu’l-Huseyn, Sahîhu’l-Müslim, el-Mektebetü’l-İslâmiyye, İstanbul tsz. Nesefî, Medârikü’t-tenzîl, Dâru’l-kütübi’l-arabî, Beyrut tsz., Pezdevî, Usûlü’d-dîn, /Ehl-i Sünnet Akâidi, (trc. Şerafettin Gölcük), Kayıhan Yay, İstanbul 1980. Ragıb el-İsfehânî, Müfredât, Daru’l-ma‘rife, Beyrut tsz, s. 336.
  • Râzî, Meâlimü Usûli’d-Dîn, (trc. Nâdim Macit), İhtar Yayınları, Erzurum, 1996.
  • Râzî, Mefâtîhu’l-ğayb, Dâru’l-kütübi’l-ilmiyye, Tahran tsz. Râzî, Muhassal, (Kelâma Giriş) (çev. Hüseyin Atay), Ankara ÜİFY, Ankara, 1978.
  • Sâbûnî, el-Bidâye, (trc. Bekir Topaloğlu), DİB Yay., Ankara 2005.
  • SadıkKılıç, Kur’ân’da Günah Kavramı, Hibaş Yay., Konya 1984.
  • Taberî, İbn Cerir, Câmiu’l-beyân, Dâru’l-fikr, Beyrut Beyrut 1995.
  • Taberî, İbn Cerir, Tarihu’t-Taberî, Dâru’l-ma‘rife, Kahire tsz. Tabersî, Mecmeu’l-beyân, Dâru ihyâi’t-türâsi’l-arabî, Beyrut 1992.
  • Taftazanî, Şerhu’l-akâıd, (trc. S. Uludağ), Dergah Yay., İstanbul 1982.
  • Tirmîzî, Ebû İsâ, el-Mektebetü’l-İslâmiyye, İstanbul tsz. Tüsterî, Sehl b. Abdullah Sehl, Letâifü’l-işârât, Dâru’l-kütübi’l-ılmiyye, Beyrut 2002.
  • Zebidî, Tâcu’l-Arûs, Dâru’l-fikr, Beyrut 1994.
  • Zemahşerî, Mahmud b. Ömer, Keşşâf, Dâru ihyâi’t-türâsi’l-arabî, Beyrut 1997 .