İslam Hukuk Felsefesi: Kaynaklar, Yöntemler, Amaçlar, Allâl el-Fâsî

Günümüz İslam düşüncesine en önemli katkıyı sağlayan coğrafyalar söz konusu olduğunda Fas, Arap coğrafyasında akla ilk gelen ülkelerden biridir. Bu ülkenin yetiştirdiği birçok mümtaz şahsiyetin eserlerinin Türk okuyucusuyla buluşturulması takdire şayan bir durumdur. Allâl el-Fâsî’nin orijinali Mekâsidu’ş-şerîati’l-islâmiyye ve mekârimuhâ adıyla 1963’de yayınlanan eserinin Türkçesi bu açıdan geç kalmış bir çeviri olarak görülebilir. Yazıldığı dönemde İslam düşünürlerine hakim olan savunmacı ve bir nebze de slogancı söylem eserin değerini bir ölçüde azaltsa da, genel olarak İslam’ın, özel olarak da şer‘î hükümlerin maksatlarını görmezden gelen gerekçelendirilmemiş bir iman anlayışının savunuculuğunu yapan günümüz ilahiyat ve diyanet camiasına bu eserin öğreteceği çok şey bulunmaktadır. Bununla birlikte biz bu yazımızda özellikle yazarın savunmacı ve slogancı bulduğumuz görüşlerine dikkat çekeceğiz. Allâl el-Fâsî’nin hukuk tarihi ve felsefesi, fıkıh usulü ve felsefesi ve son olarak siyaset felsefesi gibi temel alanları dokuz bölüm halinde ele aldığı bu eseri, aslen Hukuk fakültesindeki ders notlarının kitaplaştırılmış şekli olduğundan fazla sistematik ve akademik olmasa da, bu durum eser için, daha yaygın okuyucuya hitap edebilme imkanı sunması açısından bir avantaj da sayılabilir.
Anahtar Kelimeler:

İslam, Hukuk, Felsefesi