Ciltlerce kitap değerinde dolgun ve doyurucu bir araştırma. Rıza Tevfik, Batı’yı çok iyi tanıyor ama Avrupa’nın hiçbir moda düşüncesine teslim olmayacak kadar geniş bir irfan sahibi. Kütüphaneler dolusu vesika taramış. Ama gözlerimizi kamaştıran malzemenin zenginliği değil. Konuşan daima kendisi. Dil de mazbut ve aydınlık. Ateizm maddesini bir de Britannica Ansiklopedisi’nden okudum. Nefis bir ansiklopedi maddesi, fakat yaşamıyor, çünkü ateizm bugünkü Avrupa için aktüel bir mesele değil. Batı, 1789’dan bu yana vicdan hürriyeti dâvâsını kesin olarak çözümlemiş. Grand Dictionaire Universel’deki “ateizm maddesi” de kuru ve şahsiyetsiz. Rıza Tevfik’den sonra bir “ateizm maddesi” yazılabilir mi? Hayır... Çünkü kucağında yaşadığımız çevre Rıza Tevfik’in okuyucularıyla kıyaslanamayacak kadara bağnaz. En masum yazılarda suç arayan aydınlarımız, bugün Rıza Tevfik’i bir kaşık suda boğarlardı