Ergin SARAR, Figen KADAKAL, Özgür ÇELİK, Sema SARAÇ, Barış YILMAZ

Meslek Yüksekokulunda Eğitim Gören Birinci Sınıf Öğrencilerinin , Sağlık Çalışanlarına Bulaşan Enfeksiyon Hastalıkları Konusundaki ve Kendi Bağışıklıkları Hakkındaki Bilgi ve Farkındalık Düzeyleri

Öz:Amaç: Enfeksiyon hastalıkları; sağlık işkolunda çalışanların mesleki riskleri arasında çok önemli bir rol oynar. Bu çalışmada, bir meslek yüksekokulundaki sağlık programlarında eğitim gören, birinci sınıf öğrencilerinde, sağlık çalışanlarına bulaşan enfeksiyon hastalıkları konusundaki bilgi ve farkındalık düzeyleri ile kendi bağışıklık durumları hakkındaki bilgi düzeylerinin araştırılması amaçlanmıştır. Gereç ve Yöntem: Araştırma, bir meslek yüksekokulunda bulunan sağlık alanındaki programlarda eğitim gören öğrencilerin, bulaşıcı hastalıklar konusundaki bilgilerini belirlemek amacıyla, kesitsel, tanımlayıcı olarak planlanmıştır. Araştırmanın evreni, çalışmanın yapıldığı tarihlerde meslek yüksekokulunda eğitim almakta olan 1. Sınıf öğrencilerinden (n=192) (%55.20’si kadın, %44.80’i erkek) oluşturulmuştur. Veriler, frekans, yüzdelik dağılımlar, tanımlayıcı istatistiksel metodlar ve Ki-kare testi kullanılarak analiz edilmiştir. Bulgular: Öğrencilerin, daha önce bulaşıcı hastalık geçirip geçirmedikleri sorusuna (%13) oranında “evet”, (%21.40) oranında “hayır” ve (%65.60) oranında ise “bilmiyorum” yanıtını verdikleri belirlenmiştir. Öğrencilerin (%27.60)’ının ise hangi bulaşıcı hastalıkları geçirdiklerini bilmedikleri saptanmıştır. Öğrencilerin “Hepatit A aşısı olup olmadıkları” ile ilgili soruya verdikleri yanıtlar incelendiğinde (%32.30)’unun “evet”, (%44.30)’unun “hayır”, (%23.40)'ının ise “bilmiyorum” yanıtını verdikleri görülmektedir. Aynı soru Hepatit B için sorulduğunda, (%39.60) “evet”, (%36.50) “hayır”, (%24) ise ”bilmiyorum” yanıtı belirlenmiştir. Sonuç: Bu çalışmanın sonucunda, meslek yüksekokulu birinci sınıfta okuyan öğrencilerin, sağlık çalışanlarına bulaşan enfeksiyon kontrolü konusundaki bilgi ve farkındalık düzeylerinin ve kendi bağışıklık durumları hakkındaki bilgilerinin çok yeterli olmadığı belirlenmiştir

Anahtar Kelimeler:

Enfeksiyon, Meslek yüksek okulu, Sağlık Çalışanları, Bulaşıcı Hastalık

PDF

___

KAYNAKLAR
Referans 1- Oğan H. Sağlık Çalışanı. Sağlık Çalışanlarının Sağlığı Çalışma Grubu, Sağlık Çalışanları İçin işçi Sağlığı ve Güvenliği. 1. Baskı. Ankara: TTB Yayınları.2014.s:10-14.
Referans 2- Meydanlıoğlu A. Sağlık çalışanlarının sağlığı ve güvenliği. Balıkesir Sağlık Bilimleri Dergisi 2013;2(3 ),192-199.
Referans 3- Beşer A. Sağlık Çalışanlarının Riskleri. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Elektronik Dergisi 2012,5(1),39-44.
Referans 4- Sağlık çalışanları bulaşıcı hastalıklar açısından risk altında mıdır? Sağlık Çalışanlarının Meslek Riskleri.1. Baskı. Ankara: TTB Yayınları.2008.s:9-10.
Referans 5- Hasde M, Oğur R. Occupational infectious diseases among healthcare workers. TAF Prev Med Bull 2011; 10(4): 495-500.
Referans 6- Waclawik J, Gasiorowski J, Inglot M, Andrzejak R, Gladysz A. Epidemiology of occupational infectious diseases in health care workers. Med Pr 2003; 54(6): 535-541.
Referans 7- Emiroğlu C, Sağlık sektöründe mesleki riskler ve hukuksal düzenlemeler. Türk Tabipler Birliği Mesleki Sağlık ve Güvenlik Dergisi 2012;43: 16-25.
Referans 8- Akarsu H, Güzel M. Biyolojik Tehlike ve Riskler. Sağlık Sektöründe Tehlike ve Riskler. Ankara: ÇASGEM Yayını 2016.s:18-21.
Referans 9- Zencir M, Mesleksel bulaşıcı hastalıklar: Sağlık çalışanlarının sağlığı örneği. Türk Tabipleri Birliği Mesleki Sağlık ve Güvenlik Dergisi 2014; 60-9.
Referans 10- Botelho-Nevers E, Gautret P, Biellik R, Brouqui P. Nosocomial transmission of measles: an updated review. Vaccine. 2012; 30(27):3996-4001.
Referans 11- Şengöz M, Pişkin N, Aydemir H ve ark. Sağlık Personelinde Kızamık, Kızamıkçık, Kabakulak ve Suçiçeği Seroprevalansının Değerlendirilmesi. Klimik Dergisi 2019; 32(1): 46-51.
Referans 12- Koruk İ ve ark, Sağlık Çalışanlarında Mesleki Bulaşıcı Hastalıklara Karşı Aşılanma. Klimik Dergisi 2014; 27(2): 48-56.
Referans 13- Risk Grubu Aşılamaları. Sağlık Bakanlığı, Türkiye Halk Sağlığı Kurumu 2016. Sayı: 21001706/131.99 Erişim Tarihi: 28.06.2018.
Referans 14- Aktaş F. Olgularla Eksik Aşılı; Nasıl Tamamlayalım? Eksik Aşılı Sağlık Çalışanı. 33. Ankem Kongresi Bildiri Kitabında; 2-6 Mayıs 2018; İstanbul, Türkiye 2018.s.35-36.
Referans 15- Karacaer Z, Öztürk İİ, Çiçek H ve ark. Sağlık çalışanlarının bağışıklanma ile ilgili bilgi düzeyleri, tutum ve davranışları. TAF Prev Med Bull 2015;14:353-363.
Referans 16- Çalık Ş, Tosun S, Başoğlu MT, Sayın S. Tıp Fakültesi Öğrencilerinde Kızamık Kızamıkçık, Kabakulak ve Suçiçeği Seroprevalansının Araştırılması. Flora 2017;22(2):73-75.
Referans 17- Cılız N, Gazi H, Ecemiş T, Şenol Ş, Akçalı S, Kurutepe S. Sağlık çalışanlarında kızamık, kızamıkçık, kabakulak, suçiçeği, difteri, tetanos ve hepatit B seroprevalansı. Klimik Dergi 2013; 26(1): 26-30.
Referans 18- Mazıcan N, Türk M. Sağlık Çalışanlarında Biyolojik Risk Etkenleri Kaynaklı Meslek Hastalıkları. Sağlık Çalışanlarının Sağlığı 6. Ulusal Kongre kitabında; 21-22 Ekim 2017; İstanbul, Türkiye. Türk Tabipleri Birliği Yayınları.2018.s:227-229.
Referans 19- Sepkowitz KA, Eisenberg L. “Occupational deaths among healthcare workers”. Emerging Infectious Diseases.2005;11 (7):1003-8.
Referans 20- Centers for Disease Control and Prevention. Workbook for designing, implementing, and evaluating a sharps injury prevention program. 2004: 3-13.
Referans 21- Gülerman H F, Güven B, Katırcıoğlu M, Akyüz E. Tıp Fakültesi Öğrencileri Hepatit B Farkındalık Düzeyleri. K.Ü Tıp Fak Derg 2017; 19(2): 66-72.
Referans 22- Uzun E, Akçam F, Zengin E, Kişioğlu A, Yaylı G. Süleyman Demirel Üniversitesi Tıp Fakültesi Araştırma Görevlilerinin Hepatit B enfeksiyonu ile ilgili durumlarının, bilgi düzeylerinin ve tutumlarının değerlendirilmesi. Süleyman Demirel Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi 2008;15(1): 22-27.
Referans 23- Karataş B, Çelik S, Koç A. Hemşirelik Öğrencilerinin Kesici-Delici Aletlerle Yaralanmaya İlişkin Bilgi Düzeylerini ve Tutumlarının İncelenmesi, Bozok Tıp Dergisi 2016;6(4):21-9.
Referans 24- Gülaçtı U. Elazığ Harput Devlet Hastanesi Çalışanlarında Hepatit B ve C Seroprevalansı. Konuralp Tıp Dergisi 2013;5(3):5-8.
Referans 25- Gökaltay T, Özyurt B. Celal Bayar Üniversitesinde Sağlık Personeli Yetiştiren Fakülte ve Yüksekokul Öğrencilerinde Hepatit B Seroprevalansı ve Hepatit B Bilgi Düzeyleri. Viral Hepatit Dergisi 2010;15(1):13-21.
Referans 26- Yıldırım A, Özpulat F. Sağlık Meslek Lisesi Öğrencilerinin Mesleki Riskler Konusunda Bilgi ve Farkındalık Düzeyleri. Sürekli tıp eğitimi dergisi 2015; 24(1):18-25.
Referans 27- Tüberküloz tanı ve tedavi rehberi. Kara F,editör.2.Baskı. Ankara:Artı6 Medya Tanıtım Matbaa;2019.s:195-203.
Referans 28- Özkara Ş. Sağlık Çalışanlarında Meslek Hastalığı Olarak Tüberküloz; Dünya’daki ve Türkiye’deki Durumu. Sağlık Çalışanlarının Sağlığı 6. Ulusal Kongre kitabında 21-22 Ekim 2017; İstanbul, Türkiye. Türk Tabipleri Birliği Yayınları; 2018.s: 31-40.
Referans 29- Abubakar I, Pimpin L, Ariti C, et al. Systematic review and metaanalysis of the current evidence on the duration of protection by bacillus Calmette-Guẻrin vaccination against tuberculosis. Health Technol Assess. 2013;17(37):1-372.
Referans 30- Demir M, Aslan E, Taylan M. Tıp Fakültesi Öğrencilerinin Tüberküloz Bilgi Düzeyleri. Dicle Tıp Dergisi.2016; 43(2): 265-270. Referans 31- Yılmaz F T, Tuna A G, Çevik Y, Kılıçaslan N. Göğüs Hastalıkları Hastanesinde Görev Yapan Hemşirelerin Tüberküloza İlişkin Bilgi Düzeyleri. İ.Ü.F.N. Hem. Derg. 2011;19(1):37-44.
Referans 32- İlter H, Kabasakal E, Yıldırım A. Mutlu S.M, Baykal F. Türkiye’de Verem Savaşı 2017 Raporu. Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü Tüberküloz Dairesi Başkanlığı. Ankara, 2017.
Referans 33- Kepenek E, Şahin-Eker HB. Bir Devlet Hastanesinde Çalışanlarda Meydana Gelen Kesici ve Delici Alet Yaralanmalarının Değerlendirilmesi. Klimik Dergisi 2017; 30(2):78-82.
Referans 34- Beşer A, Topçu S. Sağlık Alanında Kişisel Koruyucu Ekipman Kullanımı. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Elektronik Dergisi 2013;6(1):241-247. http://www.deuhyoedergi.org
Referans 35- Karabiber C, Sarb G, Kerman B, Savaş N. Bir Tıp Fakültesi Hastanesi Sağlık Çalışanlarında İş Sağlığı-Güvenliği Durumu ve Risk Faktörleri. Sağlık Bilimleri Ve Meslekleri Dergisi 2018;5(3):3.
Referans 36- Savcı C, Şerbetçi G, Kılıç Ü .Sağlık Disiplini Öğrencilerinin İş Sağlığı ve Güvenliği Konusunda Eğitim Alma ve İş Kazasına Maruz Kalma Durumu. Sağlık ve Hemşirelik Yönetimi Dergisi 2013;6(1):241-247.
Referans 37- Hakyemez H F, Demir B, Özkalp H, Özkalp B. Paramedik Öğrencilerinin Çalışan Güvenliği Konusundaki Görüşlerinin İncelenmesi. Hastane Öncesi Dergisi 2018;3(2):91-102.
Referans 38- Savcı C, Şerbetçi G, Kılıç Ü. Sağlık Disiplini Öğrencilerinin İş Sağlığı ve Güvenliği Konusunda Eğitim Alma ve İş Kazasına Maruz Kalma Durumu. Sağlık ve Hemşirelik Yönetim Dergisi 2018;1(5):36-47.
Referans 39- Çelik Y, Akduman D, Kıran S. Sağlık çalışanları ve öğrencilerin kan ve vücut sıvılarıyla bulaşan enfeksiyonlar, enfeksiyon kontrol önlemleri hakkındaki bilgi düzeyleri, temas sıklıkları, serolojik durumları ve hepatit B aşılanma durumlarının değerlendirilmesi. Türkiye Klinikleri J Med Sci 2010;30(4):1246-55.
Referans 40- Kim KM, Kim MK, Chung YS, Kim NC. Knowledge and performance of the universal precautions by nursing and medical students in Korea. Am J Infect Control 2001;29(5):295- 300.
Referans 41- Doğu Ö, Karabay O. Hemşirelik ve Ebelik İntörn Öğrencilerine Enfeksiyon Kontrol Eğitim Programı. Online Türk Sağlık Bilimleri Dergisi 2016;2(1):1-10.