Betül FIRINCI, Erkan PEHLİVAN, Gözde Nur DURMUŞ, Ali ÖZER

Hasta Bakıcılarda Bel Ağrısı ve Yaşam Kalitesinin Değerlendirilmesi, Turgut Özal Tıp Merkezi Örneği

Özet Amaç Bu çalışma bel ağrısı açısından riskli bir grup olan hasta bakıcıların bel ağrılarının günlük yaşamlarını ne oranda engellediğini, yaşam kalitelerinin ne düzeyde olduğunu bir üniversite hastanesinde çalışan hasta bakıcılar örneği ele alınarak değerlendirilmiştir. Gereç ve Yöntem Bu çalışma, Kesitsel tipte Tanımlayıcı bu çalışma, Mayıs –Haziran 2017 tarihleri arasında yürütülmüştür. İnönü Üniversitesi Turgut Özal Tıp Merkezinde (TÖTM) çalışan 310 hasta bakıcının 250(%80.6)’sine ulaşıldı. Katılımcılara Sosyo-demografik Bilgi Formu, Oswestry anketi ve Yaşam kalitesi ölçeği uygulandı. Veriler SPSS 22.0 programı ile değerlendirildi. Yanılma düzeyi p<0,05 seçildi Bulgular Hasta bakıcıların %82.8’ i erkek olup çalışma grubunun %58.4’ü lise mezunudur. Araştırma grubun 4’de 3’ü evli iken; 3’ de 2’sinin aylık geliri 1500 tl ve altıdır. Çalışma grubunun %39.6’sı servis, %33.6’sı yoğun bakımda görev yapmaktadır. Çalışmamızda Oswestry skalası(ODI) değerlendirildiğinde genel grubun ort.(min-max) değerleri 12(0-66) olup, hasta bakıcılarda bel ağrısının günlük hayatlarını hafif düzeyde etkilediği görülmüştür. Katılanların %72’sinin hafif(0-20) düzeyde, %22.4’ünün orta (20-40) düzeyde, %5.2’sinin günlük hayatının ciddi düzeyde etkilendiği saptanmıştır. Cinsiyete göre ODI ort.(min-max) değerleri erkeklerin 12(0-66), kadınların 16(0-52) olup kadınların bel ağrısı engelliliği erkeklerden anlamlı olarak yüksektir(p<0.05) Çalışma gurubunun cinsiyete göre yaşam kalitesi indeksi alt parametreleri değerlendirildiğinde, vitalite, fiziksel fonksiyon, ağrı, emosyonel rol kısıtlılığı, mental sağlık açısından anlamlı farklılık yoktur(p>0.05). Genel sağlık durumunun ortancası erkeklerde 60, kadınlarda 50; fiziksel rol kısıtlılığının ortancası erkeklerde 75, kadınlarda 50; sosyal fonksiyon erkeklerde 62.5, kadınlarda 50 olup erkeklerde anlamlı olarak yüksektir(p<0.05). Sonuç Çalışmamızda hasta bakıcılarda yaşanan bel ağrısı sorununun günlük hayatlarını hafif düzeyde etkilediği sonucuna ulaşılmıştır. Bel ağrısı çalışanların yaşam kalitesini ve iş verimliliğini olumsuz etkileyen bir hastalıktır. Hem bireysel faktörler hem de iş yeri ortam faktörleri bu durumun ortaya çıkmasında etkilidir.

Anahtar Kelimeler:

Bel ağrısı, yaşam kalitesi, hasta bakıcı

PDF

___

1. KARABABA A O. Bel ağrısı epidemiyolojisi. Turkiye Klinikleri Journal of NeuroSurgery Special Topics 2010; 3(1), 1-7.
2. Freimann T, Coggon D, Merisalu E, Animägi L, & Pääsuke M. Risk factors for musculoskeletal pain amongst nurses in Estonia: a cross-sectional study. BMC musculoskeletal disorders 2013; 14(1), 334.
3. Hasanefendioğlu E. Z, Sezgin M, Sungur M A, Çimen Ö B, İncel N A & Şahin G. Kronik Bel Ağrılı Hastalarda Sağlıkla İlişkili Yaşam Kalitesi: Ağrı, Klinik ve Fonksiyonel Durumun Yaşam Kalitesi Üzerine Etkisi. Journal of Physical Medicine & Rehabilitation Sciences/Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon Bilimleri Dergisi 2012; 15(2).
4. Dündar Ü, Solak Ö, Demirdal Ü S, Toktaş H & Kavuncu V. Kronik bel ağrılı hastalarda ağrı, yeti yitimi ve depresyonun yaşam kalitesi ile ilişkisi. Genel Tip Dergisi 2009; 19(3).
5. Kabataş M S, Kocuk M & Küçükler Ö. Sağlık Çalışanlarında Bel Ağrısı Görülme Sıklığı ve Etkileyen Faktörlerin İncelenmesi. Fırat Üniversitesi Sağlık Bilimleri Tıp Dergisi 2012; 26(2), 65-72.
6. Aksakal N, İlhan M N, Yüksel H, Kurtcebe Ö & Bumin M A. Bir Üniversite Hastanesinde Hemşire, Sağlık Memuru Ve Hastabakıcılarda Bel Ağrısı Sıklığı Ve Etkileyen Faktörler. Mesleki Sağlık Ve Güvenlik Dergisi (MSG) 2015; 9(32).
7. Armand, Stéphane, et al. Effects of unstable shoes on chronic low back pain in health professionals: A randomized controlled trial. Joint Bone Spine 81.6 2014; 527-532
8. Patrick, Nathan, Eric Emanski, and Mark A. Knaub. Acute and chronic low back pain. Medical Clinics of North America 98.4 2014; 777-789.
9. Yakut E, Düger T, Öksüz Ç, Yörükan S, Üreten K, Turan D, et all. Validation of the Turkish version of the Oswestry Disability Index for patients with low back pain. Spine 2004; 29(5), 581-585.
10. Koçyiğit H, Aydemir Ö, Fişek G, Ölmez N & Memiş A K. Form-36 (SF-36)’nın Türkçe versiyonunun güvenilirliği ve geçerliliği. Ilaç ve tedavi dergisi 1999; 12(1), 102-6.
11. Davis K G & Kotowski S E. Prevalence of musculoskeletal disorders for nurses in hospitals, long-term care facilities, and home health care: a comprehensive review. Human factors, 2015; 57(5), 754-792.
12. Mehrdad R, Shams-Hosseini N S, Aghdaei S & Yousefian M. Prevalence of low back pain in health care workers and comparison with other occupational categories in Iran: A systematic review. Iranian journal of medical sciences 2016; 41(6), 467.
13. DIRAÇOĞLU D. Sağlık Personelinde Kas-İskelet Sistemi Ağrıları. Turkiye Klinikleri Journal of Medical Sciences 2006; 26(2), 132-139.
14. Cheung K, Gillen M, Faucett J & Krause N. The prevalence of and risk factors for back pain among home care nursing personnel in Hong Kong. American journal of industrial medicine 2006; 49(1), 14-22
15. YILMAZ Y,& KAYA M. Risk factors for low back pain and its relation with pain related disability and depression in a Turkish sample. Turkish Neurosurgery 2009; 19(4), 327-332.
16. Urgan N & Hamzaoğlu O. KOCAELİ ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ’NDE ÇALIŞAN ASİSTANLAR ARASINDA BEL AĞRISI SIKLIĞI VE BEL AĞRISINI ETKİLEYEN FAKTÖRLERİN İNCELENMESİ. Mesleki Sağlık ve Güvenlik Dergisi (MSG) 2017; 16(60-61).
17. Albayrak İ, Şahin N, Karahan A Y & Uğurlu H. Sigara kullanımının bel ağrısı ile ilişkisi. Genel Tıp Dergisi 2010; 20(2), 55-59.
18. Orhurhu V J, Pittelkow T P & Hooten W M. Prevalence of smoking in adults with chronic pain. Tobacco induced diseases 2015; 13(1), 17.
19. Aytar A, Yürük Z Ö, Durutürk N, Kunduracılar Z & Tığlı A. Bel Ağrılı Hastalarda Günlük Sigara Kullanımı İle Ağrı ve Fonksiyonel Yetersizlik Arasındaki İlişki. Başkent Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi 2016; 1(2)
20. Trinkoff A M, Le R, Geiger‐Brown J, Lipscomb J & Lang G. Longitudinal relationship of work hours, mandatory overtime, and on‐call to musculoskeletal problems in nurses. American journal of industrial medicine 2006; 49(11), 964-971.
21. Arıkan B, Hazar S & Arıkan E. The effect of low back exercise on the pain condition of sedentary women who Suffering from low back pain. Journal of Human Sciences 2010; 7(2), 671-681.
22. Yılmaz E & Özkan S. Bir İlçede Çalışan Hemşirelerin Sağlık Sorunları ve Yaşam Alışkanlıklarının Değerlendirilmesi. Fırat Sağlık Hizmetleri Dergisi 2006; 1(3), 81-99.
23. Yazici K, Tot Ş, BiÇER A, Yazici A & Buturak V. Bel ve boyun ağrısı olan hastalarında anksiyete, depresyon ve yaşam kalitesi. Klinink Psikiyatri 2003; 6, 95-101.
24. Selvi Y, Özdemir P G, Özdemir O, Aydın A & Beşiroğlu L. Sağlık çalışanlarında vardiyalı çalışma sisteminin sebep olduğu genel ruhsal belirtiler ve yaşam kalitesi üzerine etkisi. Düşünen Adam Psikiyatri ve Nörolojik Bilimler Dergisi 2010; 23(4), 238-43.
25. Narin S, Bozan Ö, Cankurtaran F & Bakırhan S. Kronik bel ağrılı hastalarda fizyoterapi programının fonksiyonel kapasite ve yaşam kalitesi üzerine etkisi. Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi 2008 ; 22(3), 137-143.
26. Soysal M, Kara B, Arda M N. Assessment Of Physical Activity İn Patients With Chronic Low Back Or Neck Pain. Turkish Neurosurgery 2013; 23(1), 75-80.