Joseph Conrad’ın Altın Ok ve Halide Edip Adıvar’ın Handan isimli eserlerinde “Yeni Kadın”

Joseph Conrad’ın Altın Ok ve Halide Edip Adıvar’ın Handan isimli eserlerinde 19. yüzyıl sonu Avrupa ve Geç Osmanlı toplumlarında kadının rolü ve kadın öznenin kurgulanması açısından dikkat çekici benzerlikler vardır. Hem Rita hem de Handan onları obje olarak algılayan ve buna göre davranan toplumlarda kendilerini müstakil özneler olarak tesis etmekte zorluk çekerler. “Yeni Kadın” olarak bireysel kimliklerini vurgulamak isteyen Rita ve Handan, çoğunluğun takip ettiği yoldan çıkarak kadınları ötekileştiren ataerkil yapılara açık bir şekilde meydan okurlar. Yine de, toplumlarının onlara dayattığı geleneksel kadın rolleri ve arzu ettikleri otantik, sabit olmayan kimlik arzuları arasında sıkışıp kaldıkları için içsel çalkantı hissederler. Rita görece olarak daha fazla kendi seçimleri doğrultusunda yolunu çizebilirken, Handan kurtuluşu ancak ölümde bulur. Bu anlamda Handan, kendini yetersiz ve çaresiz bir kurban olarak görmeyi bırakıp, kendini bütünüyle kabul edip saygı duymasını mümkün kılacak hayati değişim sürecini gerçekleştiremez. Bu makalede, Rita ve Handan karakterlerinin temsil ettiği “Yeni Kadın” tiplemesi karşılaştırmalı bakış açısıyla incelenerek, bu kişilerin dönemlerinin baskın cinsiyet normları ve söylemlerini ne ölçüde içselleştirip, bunlara ne ölçüde meydan okudukları tartışılacaktır.

Anahtar Kelimeler:

Altın Ok, Handan, yeni kadın, kimlik

The portrayal of the “New Woman” in Joseph Conrad’s The Arrow of Gold and Halide Edip Adıvar’s Handan

There are striking resemblances regarding the role of women and the constitution of the female subject in European and late Ottoman societies at the turn of the century as represented in Joseph Conrad’s The Arrow of Gold and Halide Edip Adıvar’s Handan. Both Handan and Rita struggle to establish themselves as independent subjects in societies where they are basically perceived and treated as objects. Seeking to assert their individual identities as “New Women”, Rita and Handan stray from the well-trodden path and openly challenge patriarchal structures that marginalise women. Yet, they are also torn by inner turmoil that results from the conflict between traditional female roles their society expects them to play and their desire for an authentic, fluid identity. Whereas Rita is able to exercise relatively more agency and ends up following her own path in the end of the novel, Handan can only find release in death. Thus, Handan fails to make the vital transformational shift from seeing herself as the helpless victim and as not good enough to deeply honoring and respecting herself as a whole. In what follows, I comparatively examine Rita and Handan as discursive constructions of the New Woman in fiction and examine ways in which the New Woman protagonists in these novels internalise or challenge dominant gender norms and discourses of their milieu.

Keywords:

The Arrow of Gold, Handan, new woman, identity,

PDF

___

Adak, Hülya. (2001) Intersubjectivity: Halide Edip (1882-1964) or the “Ottoman-Turkish (Woman)” as the Subject of Knowledge. Unpublished PhD Thesis. University of Chicago. Adıvar, Halide Edip. (2007) Handan. Istanbul, Can Yayınları. Argunşah, Hülya. (2015) “Halide Edip’te Değişen Kadının Romandaki İzdüşümleri: Seviyye Talip’ten Ateşten Gömlek’e” Tübar-XXXVII-Bahar: 27-52). Atabağsoy, Naim. (2019) “Handan Romanında batılaşmış kadın karşısında batılaş(ama)mış erkekler.” RumeliDE. 2019.14 (March): 68-77. Conrad, Joseph. (2015) The Arrow of Gold. Astounding Stories, e-book. Eleman, Sevinç. (2012) A Feminist Dialogic Reading of the New Woman: Marriage, Female Desire and Divorce in the Works of Edith Wharton and Halide Edip Adıvar. Unpublished PhD Thesis. University of Manchester. Geddes, Gary Richard. (1975) Conrad’s Later Novels. Unpublished PhD Thesis. University of Toronto. Guerard, Albert J. (1965) Conrad the Novelist. Cambridge, Massachusetts: Harvard University Press. Hampson, Robert. (1992) Joseph Conrad: Betrayal and Identity. New York: St.Martin’s Press. Harrington, Ellen Burton. (2017) Conrad’s Sensational Heroines. Cham: Palgravemacmillan. Jones, Susan. (1999) Conrad and Woman. Oxford: Clanderon Press. Ledger, Sally. (1997) The New Woman: Fiction and Feminism at the Fin De Siecle. Manchester: Manchester University Press. Levin, Yael. (2004) “A Haunting Heroine: The Dictates of an “Irrealizable Desire” in “The Arrow of Gold.” The Conradian 29.1: 127-138. Longxi, Zhang. (2007) Unexpected Affinities: Reading across Cultures. Toronto: University of Toronto Press. Longxi, Zhang. (2015) From Comparison to World Literature. Albany: State University of New York Press. Önertoy, Olcay. (2011) “Halide Edip Adıvar’ın romanlarında Toplumsal Eleştiri” Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Türkoloji Dergisi 18.1: 37-46. Pearson, Carol S. (1989) The Hero Within: Six Archetypes We Live By. New York: HarperCollins. Peters, John G. (2006) The Cambridge Introduction to Joseph Conrad. Cambridge: Cambridge University Press. Şahin, Veysel. (2008) “Kurmaca Tekniği Bakımından Halide Edip Adıvar’ın Handan Romanı.” Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi 18.2: 99-126.