ÇOCUK İSTİSMARI VE İHMALİ KONUSUNDA GELİŞTİRİLEN MODELLERE SOSYOLOJİK BİR YAKLAŞIM: İSTİSMAR EDİLEN SOSYALLEŞME
İstismar kavramı, iki ya da daha fazla kişinin etkileşiminde bir tarafın kötü niyet beslemesi ve bu niyetten çıkar elde etmesiyle gelişen ilişkileri tanımlamaktadır. Çocuk istismarı ise yetişkin tarafından çocuklara yönelik kötü muamele olarak tanımlanmaktadır. İstismar sosyal etkileşimin sonucu olarak ortaya çıkmaktadır. Sosyal etkileşim sonucu otaya çıkan çocuk istismarıyla ilgili yapılan çalışmalar incelendiğinde; bireylerin yaşadıkları sorunları psikolojik yönüyle ele alan ve birey üzerinde oluşturduğu benlik etkilerini konu edinen araştırmaların çoğunlukta olduğu görülmektedir. Çocuk istismarı ve ihmali aile içerisinde ve sosyalleşme sürecinde ortaya çıkan, psikolojik düzeyde çocukta olumsuzluklara neden olan toplumsal bir sorundur. Çocuk istismarı istismarın doğasında bulunan bazı dinamikler nedeniyle bilinen vakalar kadar, istatistiklere yansımayan vakaların olduğu da bilinmektedir. Bu bakımdan gerçekte olanla istatistiklere yansıyan vakalar arasında karanlık bir alan bulunmaktadır. Bu karanlık alanın varlığının, toplumda sorun teşkil edecek düzeyde olması nedeniyle istismar olgusu sosyolojik boyutta incelenmesi gereken sosyal bir olgu olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu çalışma istismar konusuna sosyolojik bir yaklaşım geliştirerek sosyal etkileşimin temel dinamikleri ile konuyu değerlendirmektedir. Çocuk istismarı ve ihmali konusunda geliştirilen modeller çerçevesinde bağımlılık sürecini ve bireyin topluma ait değer ve normları benimsediği sosyalleşmenin dinamiklerini ele alınarak istismarın toplumsal yörüngelerine değinmektedir. Bu bağlamda çalışma, istismar konusunu kültürel, sosyal, ekonomik ve gelişimsel modellerle ele alarak sosyalleşme çerçevesinde istismarın sosyal olgu özelliğini ön plana çıkarmaya çalışmaktadır.
Anahtar Kelimeler:
Çocuk istismarı ve ihmali, Sosyolojik yaklaşım, İstismar edilen sosyalleşme
A Sociological Approach to the Models Developed on Child Abuse and Neglect
The concept of abuse describes relationships that develop when two or more people engage in bad faith and gain benefit from this intent. Child abuse is defined as maltreatment of children by adults. Abuse occurs as a result of social interaction. When the studies on child abuse emerged as a result of social interaction are examined; It is seen that the majority of studies that deal with the problems experienced by individuals from the psychological aspect and the effects of self on the individual are in the majority. Child abuse and neglect is a social problem that arises in the family and during the socialization process and causes negative effects on the child at the psychological level. It is known that there are cases that are not reflected in the statistics as well as the cases that are known due to some dynamics in the nature of child abuse abuse. In this respect, there is a dark area between what actually happened and the cases reflected in the statistics. Since the existence of this dark area is at a level that will pose a problem in the society, the phenomenon of abuse emerges as a social phenomenon that should be examined in sociological terms. This study develops a sociological approach to the subject of abuse and evaluates the subject with the basic dynamics of social interaction. It deals with the social trajectories of abuse by addressing the addiction process and the dynamics of socialization, in which the individual adopts the values and norms of the society, within the framework of the models developed on child abuse and neglect. In this context, the study tries to highlight the social phenomenon of abuse within the framework of socialization by dealing with the issue of abuse with cultural, social, economic and developmental models.
___
- Aydın, B. (1997). Çocuk ve ergen psikolojisi, Marmara Üniversitesi Vakfı Yayınları.
- Bahar G, Savaş HA, Bahar A. (2015). Çocuk istismarı ve ihmali: Bir gözden geçirme, Fırat Sağlık Hizmetleri Dergisi,4(12): 53-63.
- Coşkun, M. (2012). Gençlerin kimlik gelişimi ve sosyalleşme sürecine televizyon dizilerinin etkisi (Sakarya İli Kocaali İlçesi Örneği), https://arastirmax.com/ (20.04.2022).
- Cüceloğlu, D. (1993). İnsan ve davranış, Remzi Kitabevi.
- Çiftçi, O. (1991). Çocuğun sosyalleşmesinde ailenin rolü, Aile ve Toplum,1(2):1-4.
- Demirbaş, T. (2014). Kriminoloji, Seçkin Yayıncılık.
- Fichter, J., (2001). Sosyoloji nedir?, (çev. Nilgün Çelebi), 5. Basım, Atila Kitapevi
- Geçtan, E. (1993). Psikodinamik psikiyatri ve normal dışı davranışlar, Remzi Kitabevi.
- Hancı, H. (2002). Adli tıp ve adli tıp bilimler, Seçkin Yayıncılık.
- İşmen, E. (1999). Aile içi çocuk istismarı, [Yayınlanmamış Doktora Tezi, İstanbul Üniversitesi]. Karakaya I,; Coşkun A, Ağaoğlu B, Şişmanlar Ş. G. Öç Yıldız Ö, Memik Çakın N Biçer Ü. (2006). “Cinsel istismara maruz kaldığı bildirilen olguların ruhsal değerlendirme sonuçları”, Adli Tıp Bülteni;11
- Kulaksızoğlu, A. (2004). Ergenlik Psikolojisi. 6. Basım, Remzi Kitabevi.
- Ozankaya, Ö. (1986). Toplumbilim (6.Baskı), Tekin Yayın.
- Parke, R. Collmer, C. (1975). Child abuse: An interdisciplinary analysis. In E. M. Hetherington (Ed.), Child development research, Chicago: University of Chicago Press.
- Paslı, F. (2017). Cinsel istismara uğrayan çocukların ekolojik sistem yaklaşımı açısından incelenmesi, Gazi Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 2(2):39-53
- Runyan, D,; Corrine W, Ikeda, R. (2002). et al. Child abuse and neglect by parents and other caregivers. In: World report on violence and health. Krug EG, Dahlberg LL, Mercy JA.(eds). World Health Organization, Geneva.
- Polat, O. (1997). Çocukta dayağa hayır, Alfa Yayınları.
- Polat, O. (2000) Çocuk istismarı, Adli Tıp Der Yayınevi Yayın No: 290.
- Polat, O. (2001). Çocuk ve şiddet, Der Yayınları.
- Polat, O. (2004). Klinik adli tıp, Seçkin Yayıncılık.
- Polat, O. (2007). Tüm boyutlarıyla çocuk istismarı, Seçkin Yayıncılık.
- Polat, O. (2021). Klinik adli tıp, Seçkin Yayıncılık (9 Baskı).
- Şahiner, Ü., Yurdakök, K., Kavak, U. Çetin, İ. (2001) Tıbbi açıdan çocuk istismarı. Katkı Pediatri Dergisi; 22:276-85.
- Türkkan, T.; Odacı, H. Bülbül K. (2021). Çocuk istismarı ve ihmalini anlamak: Ekolojik bir yaklaşım, Toplum ve Sosyal Hizmet, 32(2): 709-728.
- Ünal, F. (2008). Ailede çocuk istismarı ve ihmali, Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, (1):9-18.
- World Health Organization (1999). Report of the consultation child abuse prevention. Erişimadresi: https://apps.who.int/iris/handle/10665/65900 Erişim Tarihi: 15.04.2022.
- World Health Organization (2020). Child maltreatment. Erişim adresi: https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/child-maltreatment. Erişim Tarihi: 15.04.2022.
- Yayın Aralığı: Yılda 4 Sayı
- Başlangıç: 2018
- Yayıncı: Arif YILDIZ